Кана́рак ’канарэйка, Serinus сапагіа’ (Нас.). З польск. kanarek ’тс’ < Kanar ’Канарскія астравы’, але, магчыма, і з н.-лац. avės сапагіае (Слаўскі, 2, 42).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Неслабо́дна (неслобо́дна) ’цяжарная’ (ТС). Эўфемізм на базе прыметніка слободны ’свабодны, незаняты’, параўн. неслобо́дный ’незаняты; несамастойны, падуладны; звязаны’ (Нас.), нявольная ’цяжарная’ (Касп.) і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нязда́ра (незда́ра) ’няздольны да працы; нязграбны’ (Цых., Сл. ПЗБ, Сцяшк.), ’бяздарны’ (Яруш.). Да здарыцца ’удацца’ (Нас.), параўн. не́ўдаль ’няўдаліца’, нязда́тны ’няздольны’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ня́цца ’узяцца, схапіцца; пачаць засвойваць’ (Гарэц.), ня́цьца ’стукнуцца; узяцца, схапіцца; набрацца розуму, зразумець, ахапіць розумам’ (Нас.), ня́тысь ’тс’, ня́лося ’дасталася’ (Булг.). Гл. няць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ні́дбіць ’знемагаць, чахнуць’ (Нас.). Няясна; відаць, звязана з ныдзіць ’маркоціцца, ныць; знемагаць, чахнуць’ (ТС), магчыма, ад *ныдзьба ’маркота’ і пад. Гл. таксама ныдвіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Памянша́емае ’ў матэматыцы — назва ліку, ад якога адымаюць другі лік’ (ТСБМ, Нас.). Да памяншаць < менш. Паводле Крукоўскага (Уплыў, 116), калька рус. уменьшаемое < уменьшать.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пастанаве́нне ’пастанова, палажэнне, умова’ (Нас.), ст.-бел. постановенье (XV ст.). Са ст.-польск. postanowienie ’тс’, ’сталасць’, ’сямейнае палажэнне’, ’дзяржаўная канстытуцыя’, ’план’ і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пацярэбнік, (фалькл.) пацярэбнічак ’спажывец’ (Нас.). Да церабіць (гл.), параўн. песню: Ой, прыехалі пацярэбнінкі, ды цярэбяць, цярэбяць зубонкі. Фармальна лексеме пацярэбнік адпавядае рус. потребитель.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пашша́к ’чарвякі ў заднепраходняй кішцы ў коней’ (Нас.). Відаць, да пастка (гл.) > пастчак > пашчак > пашша́к. Аб суфіксе ‑ʼак гл. Сцяцко, Афікс. наз., 146.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Молакі ’малако’ (Нас.) у выразе: сёлета ў кароў молакаў мала — ведзьмы молакі адбіраюць. Да малако (гл.). Няясным застаецца ўжыванне лексемы ў мн. л.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)