гага́т, ‑у, М ‑гаце, м.

Адзін з відаў каменнага вугалю, які добра паліруецца і ідзе на выраб розных дробных упрыгожанняў (пацерак, муштукоў і інш.).

[Грэч. gagatēs.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жняя́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Жатная машына. Жняярка-снопавязалка. □ Жняярка ідзе спорна, кладзе за сабою шапаткія абярэмкі спелых сцяблін. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нараспа́шку, прысл.

Тое, што і наросхрыст. Бачыць .. [Маша]: чалавек ідзе па полі. Шынель яго расперазаны, нараспашку. Мележ. Нячутна падышла жанчына ў лінялай жакетцы нараспашку. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недапа́л, ‑у, м.

Спец.

1. Недастатковае зпальванне. Недапал цэглы.

2. Недастатковае згаранне. Недапал вугалю.

3. Які‑н. недапалены матэрыял. Недапал ідзе на паўторнае апальванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасляза́ўтрашні, ‑яя, ‑яе.

Разм. Які будзе, адбудзецца паслязаўтра. [Каця] добра пражыла ўчарашні дзень, нядрэнна ідзе сённяшні, яна ведае, які будзе і заўтрашні і паслязаўтрашні. Гаўрылкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашуме́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.

Шумець некаторы час. І ўсё ідзе сваёй ступою — Няхай і дожджык пашуміць. Колас. Члены брыгады пашумелі, але выйшлі. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расхо́джаны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Разбіты, папсаваны доўгай хадою. Расходжаныя прыступкі. □ Ідзе .. [сусед] пасярод дарогі і шырокімі расходжанымі ступнямі босых ног мякка шлёпае па пяску. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сентымента́льшчына, ‑ы, ж.

Разм. пагард. Сентыментальныя ўчынкі, размовы. Гаворка ідзе толькі аб некаторым абмежаванні лірычнай стыхіі там, дзе яна звязана з непатрэбнай сентыментальшчынай. Кучар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чапе́льнік, ‑а, м.

Разм. Тое, што і чапяльнік. Затым.. [Гарвась] ідзе да качарэжніка, доўга гаўкае, не знаходзіць чапельніка, і нечакана заўважае новы, акуратна выгаблеваны. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Стро́ік ‘галаўны ўбор, які даўней пажылыя кабеты насілі пад хусткай’ (навагр., З нар. сл.), ‘галаўны ўбор удавы, якая другі раз ідзе замуж’, ‘бант з кветкамі на касцюме маладога’ (Сл. ПЗБ). Гл. строй3.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)