cut2 [kʌt] v. (cut)

1. рэ́заць; разраза́ць; зраза́ць

2. парэ́заць

3. прарэ́звацца (пра зубы);

He is cutting a tooth. У яго прарэзваецца зуб.

4. стры́гчы, падстрыга́ць

5. сячы́ (лес)

6. касі́ць (траву); жаць

7. скарача́ць (выдаткі); зніжа́ць, паніжа́ць (цэны);

cut the cost of production зніжа́ць сабеко́шт праду́кцыі

8. BrE, infml прапуска́ць, прагу́льваць (заняткі)

9. здыма́ць (калоду карт)

cut across [ˌkʌtəˈkrɒs] phr. v.

1. прайсці́ праз што-н.;

cut across the fields прайсці́ найкараце́йшым шля́хам; прайсці́ праз палі́, перасячы́ по́ле

2. перашкаджа́ць

3. супярэ́чыць чаму́-н.

cut down [ˌkʌtˈdaʊn] phr. v.

1. вы́таргаваць, перакана́ць пані́зіць цану́

2. высяка́ць, зраза́ць, валі́ць (лес, дрэвы)

3. (on) скарача́ць/змянша́ць ужыва́нне (чаго-н.)

cut off [ˌkʌtˈɒf] phr. v.

1. адраза́ць; адсяка́ць

2. перарыва́ць, адключа́ць;

They cut off our water/electricity. У нас адключылі ваду/электрычнасць.

cut out [ˌkʌtˈaʊt] phr. v. выраза́ць, вырэ́зваць;

cut out a dress кро́іць суке́нку;

cut out smoking кі́даць палі́ць/куры́ць;

Cut it out! infml Кінь(це)!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

цвёрды, ‑ая, ‑ае.

1. Які характарызуецца стабільнасцю формы пры нармальных умовах, у адрозненне ад вадкага і газападобнага. Цвёрдае цела. Цвёрдыя рэчывы. Цвёрдае і вадкае паліва. // Сухі, не вадкі (пра ежу). Хоць .. [хворага] накармілі, як госця, але не дужа сытна: з галадухі любая цвёрдая страва можа пашкодзіць. Ваданосаў.

2. Які з цяжкасцю паддаецца сцісканню, згінанню, рэзанню і пад.; проціл. мяккі. Цвёрдае, як жалеза, дрэва слаба паддавалася піле. Чарнышэвіч. І манішка на ім [чалавеку] была цвёрдая, і гальштук спрытна падвязан. Чорны. // Які не прагінаецца (пры сядзенні, ляжанні); мулкі. Цвёрдае крэсла. □ Віця Шэўка ляжыць на цвёрдай жалезнай койцы. Брыль. // Грубы, жорсткі (навобмацак). Рукі ад работы [у Валюты] цвёрдыя .. Нацягалася за свой век. Пташнікаў. [Пані Яндрыхоўская:] Старая скура цвёрдая — загадаю бізуноў дзесяць лішніх дабавіць. Крапіва. // Уезджаны, убіты (пра дарогу, грунт і пад.). Толькі раніцой наступнага дня трактар выцягнуў машыну Семенюка на цвёрдую дарогу. Мяжэвіч. Капаць пячору ў цвёрдым камяністым грунце было нялёгка, і справа ішла вельмі марудна. Бяганская.

3. перан. Стойкі ў сваіх перакананнях, намерах; непахісны. Цвёрды характар. Цвёрдая воля. □ [Кастусь:] — Будзьце цвёрдыя і непахісныя ў любой баталіі з ворагам — малой і вялікай. Якімовіч. // Які выражае непахіснасць, стойкасць. Да тэлефона падышоў Гаварушка. Голас у грубцы быў цвёрды і аўтарытэтна спакойны. Лобан. Спакойны цвёрды Зеленюкоў тон яшчэ больш раздражніў Карызну. Зарэцкі.

4. Устойлівы, трывалы, не хісткі. [Дзічкоўскі] ступіў на гладкую дарожку і далей пайшоў цвёрдым крокам. Алешка. // Які не падпадае пад адвольныя, частыя змены; стабільны. Цвёрдая ўлада. Цвёрдыя цэны. □ — У саўгасе цвёрдая аплата. Будзе большая матэрыяльная зацікаўленасць... Навуменка. «Зялёная падкормка, цвёрды распарадак у доглядзе, чысціня ў кароўніку, — падагульняў Ульянка. — Так, усё гэта трэба ўводзіць на ферме». Шчарбатаў. // Трывалы, надзейны; без парушэнняў. Цвёрдая дысцыпліна. Цвёрдае абяцанне.

5. перан. Канчатковы, беспаваротны; без хістанняў. Цвёрды намер. Цвёрдае рашэнне. Цвёрдая ўпэўненасць. □ — Ты павінен вырашыць сам, як падкажа табе сумленне. А вырашыш — дай цвёрды адказ. Шамякін.

6. Добра засвоены, трывалы, грунтоўны. Цвёрдыя веды.

7. Выразны, рэзкі (пра рысы твару). Чорныя кучаравыя валасы, белы твар,.. як вытачаныя дзеля прыгажосці пераноссе і барада — цвёрдыя рысы. Чорны.

8. Спец. Які вымаўляецца без набліжэння сярэдняй часткі языка да цвёрдага паднябення. Цвёрдыя зычныя гукі.

•••

Цвёрды вагон гл. вагон.

Цвёрды знак гл. знак.

Стаяць на цвёрдай глебе; мець (адчуваць) цвёрдую глебу пад нагамі гл. стаяць.

Цвёрдае слова гл. слова.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

rise

[raɪz]

1.

v.i. rose, risen, rising

1) устава́ць

а) to rise from a chair — уста́ць з крэ́сла

б) to rise at dawn — устава́ць на зо́лку

2) уздыма́цца

Hills rise in the distance — Узго́ркі ўзды́маюцца ў далечыні́

The wind rose rapidly — Рапто́ўна ўзьня́ўся ве́цер

3) падыма́цца, павыша́цца; расьці́

Prices are rising — Расту́ць цэ́ны

His spirits rose — У яго́ падня́ўся настро́й

4) усхо́дзіць, узыхо́дзіць

the sun rises — узыхо́дзіць со́нца

5) пачына́цца

The river rises from a spring — Рэ́чка пачына́ецца з крыні́цы

6) расьці́, уздыма́цца

Houses are rising on the edge of the town — На ўскра́іне ме́ста расту́ць дамы́

7) падыхо́дзіць (пра це́ста)

8) уваскраса́ць

Christ is Risen! — Хрысто́с Уваскро́с!

2.

n.

1) узды́м -у m., узьня́цьце n.

2) пад’ём -у m. (даро́гі, узго́рка)

3) усхо́д, узыхо́д -у m.

4) узвы́шша n., узго́рак -ка m.

5) паўстава́ньне n.; пача́так -ку m.

6) выто́кі (ракі́)

7) павышэ́ньне n.э́наў, пла́ты)

- give rise to

- rise against

- rise to

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

bottom

[ˈbɑ:təm]

1.

n.

1) дно n., спод -у m.; дні́шча n.

at the bottom of the basket — на спо́дзе ко́шыка

the bottom of the sea (river) — марско́е дно (дно ракі́).

2) bottoms — нізы́, нізі́на або́ лагчы́на паўз раку́

3) сядзе́ньне (крэ́сла)

4) падста́ва f., фунда́мэнт -у m.; крыні́ца f.; су́тнасьць f.

We must get to the bottom of the mystery — Мы му́сім раскры́ць таямні́цу

5) informal аза́дак -ка m.

6) кіль -я m.

2.

v.t.

1) устаўля́ць сядзе́ньне (у крэ́сла)

2) устаўля́ць дно, задні́ць о́чку)

3) дайсьці́ да дна; ца́лкам зразуме́ць

4) будава́ць, ста́віць на падму́рку; апіра́ць на чым

3.

v.i.

1) стая́ць на падму́рку; абапіра́цца

2) дакрана́цца да дна

4.

adj.

1) найніжэ́йшы; апо́шні

bottom prices — найніжэ́йшыя цэ́ны

He spent his bottom dollar — Ён вы́даў свой апо́шні даля́р

2) фундамэнта́льны

3) до́нны

bottom life in the ocean — жыцьцё на дне акія́ну

- at bottom

- be at the bottom of

- bottom up

- Bottoms up!

- knock the bottom out of

- scrape the bottom of the barrel

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

mark

I [mɑ:rk]

1.

n.

1) знак -у m., ме́тка f.

2) a question mark — пыта́льнік -а m. (знак прыпы́нку)

3) адзна́ка, ацэ́нка f. (шко́льная)

4) цэль -і f.; мішэ́нь f.

to hit the mark — тра́піць у цэ́ль, папа́сьці; дасягну́ць мэ́ты

to miss the mark — прамахну́цца, не асягну́ць паста́ўленае мэ́ты

5) мяжа́, но́рма f.; узро́вень -ўню m.

above the mark — вышэ́й за но́рму

below the mark — ніжэ́й за но́рму, не на вышыні́

up to the mark —

а) на нале́жнай вышыні́

б) у до́брым ста́не, у до́брым здаро́ўі

- beside the mark

- of mark

2.

v.t.

1) ста́віць адзна́кі (у шко́ле)

2) рабі́ць зна́кі; пакіда́ць сьлед, пля́му, рубе́ц

3) абазнача́ць

4) адзнача́ць (-ца)

5) пака́зваць на што

6) заўважа́ць

mark my words — запо́мні мае́ сло́вы

7) запі́сваць

8) ста́віць цэ́ны (на тава́рах)

to mark down —

а) запіса́ць

б) зьні́зіць цану́ на тава́ры

to mark time —

в) Milit. адбіва́ць крок на ме́сцы

г) часо́ва адтэрміно́ўваць спра́ву

II [mɑ:rk]

n.

ма́рка f.о́лішняя грашо́вая адзі́нка ў Няме́ччыне, Фінля́ндыі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

fall

[fɔl]

1.

v.i., fell, fallen, -ing

1) па́даць; сы́пацца, асыпа́цца; апада́ць (пра лісты́)

2) па́даць (пра валасы́), апушча́цца, апуска́цца, па́даць (мара́льна)

3) гі́нуць, быць забі́тым (у бі́тве)

4) па́даць, здава́цца

The fort fell to the enemy — Форт зда́ўся во́рагу

5) упада́ць у стан

to fall asleep — засну́ць

to fall in love — закаха́цца

6) настава́ць, надыхо́дзіць, пачына́цца

when night fell — калі наста́ла ноч

7) прыпада́ць, выпада́ць

Christmas fell on Sunday this year — Сёлета Каля́ды прыпада́юць на нядзе́лю

8) зьніжа́цца

prices fall — цэ́ны па́даюць

9) дзялі́цца

The story fell into five parts — апавяда́ньне дзе́ліцца на пяць ча́стак

10) упада́ць (пра раку́)

2.

n.

1) упа́дак -ку m. (і мара́льны)

2) падзе́ньне n.

3) зьніжэ́ньне n.э́наў, ці́ску)

4) пака́тасьць f., спад -у m.

5) вадаспа́д -у m.

6) во́сень f.

3.

adj.

во́сенскі

- fall across

- fall among

- fall apart

- fall behind

- fall due

- fall heir to

- fall in

- fall off

- fall on

- fall out

- fall short of

- fall through

- fall under

- fall upon

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

stllen

1.

vt

1) ста́віць (што-н. куды-н.)

2) ста́віць, устана́ўліваць

die Uhr ~ — ста́віць гадзі́ннік

3) падава́ць; прыво́дзіць; прадстаўля́ць

zur Verfügung ~ — дава́ць [прадстаўля́ць] у распараджэ́нне

in ussucht ~ — абнадзе́йваць

4) ста́віць, выстаўля́ць

ine Frge ~ — зада́ць [паста́віць] пыта́нне

ein Gesch ~ — пада́ць зацву

5) ста́віць, падвярга́ць

in Frge ~ — ста́віць пад пыта́нне

etw. in Zwifel ~ — ста́віць што-н. пад сумне́нне

2.

(sich)

1) стаць, станаві́цца

sich auf igene Füße ~ — стаць на но́гі [самасто́йным]

2) устанаві́цца (пра цэны)

3) з’яві́цца (па выкліку)

sich dem Gercht ~ — з’яві́цца ў суд

4) (zu D) адно́сіцца, ста́віцца (да чаго-н.)

wie stellst du dich daz? — як ты да гэ́тага адно́сішся [ста́вішся]?

5) прыкі́двацца, прытвара́цца (хворым, дурным і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

roll2 [rəʊl] v.

1. каці́ць; каці́цца; ру́хацца;

roll a trolley каці́ць каля́ску

2. скру́чваць;

The hedgehog rolled itself into a ball. Вожык скруціўся ў клубок.

3. гайда́ць; гайда́цца

4. грыме́ць, груката́ць;

Thunder rolled. Прагрымеў гром.

5. раска́тваць (цеста)

be rolling in money infml купа́цца ў граша́х;

roll up one’s sleeves узя́цца за рабо́ту, закаса́ўшы рукавы́

roll about [ˌrəʊləˈbaʊt] phr. v. BrE =

roll aroundroll around [ˌrəʊləˈraʊnd]phr. v. захо́дзіцца ад сме́ху, пака́твацца ад сме́ху

roll away [ˌrəʊləˈweɪ] phr. v. : The mist rolled away. Туман рассеяўся.

roll back [ˌrəʊlˈbæk] phr. v.

1. зніжа́ць, паніжа́ць (інфляцыю, цэны)

2. адко́чваць наза́д

roll by [ˌrəʊlˈbaɪ] phr. v. прахо́дзіць (пра час)

roll in [ˌrəʊlˈɪn] phr. v. infml прыхо́дзіць, прыбыва́ць у вялі́кай ко́лькасці;

Offers to help were rolling in. Дапамогу прапаноўвалі з усіх бакоў.

roll over [ˌrəʊlˈəʊvə] phr. v.

1. пераваро́чваць, пераку́льваць (каго-н.)

2. варо́чацца; паваро́чвацца;

The child was rolling over in bed. Дзіця варочалася ў ложку.

roll round [ˌrəʊlˈraʊnd] phr. v. зноў вярта́цца;

Winter rolled round again. Зноў прыйшла зіма.

roll up [ˌrəʊlˈʌp] phr. v.

1. infml з’яві́цца, паяві́цца; заяві́цца;

Tom finally rolled up. Том нарэшце з’явіўся.

2. павялі́чвацца;

His debts were rolling up. Яго даўгі раслі.

3. зачыня́ць (акно ў аўтамабілі)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АГРА́РНЫ КРЫ́ЗІС,

эканамічны крызіс перавытворчасці ў сельскай гаспадарцы. Абумоўлены характарам аграрных адносін: узнікае не ад празмернасці і непатрэбнасці атрыманага аб’ёму с.-г. прадукцыі, а з-за асаблівасцяў умоў яе вытв-сці і размеркавання.

Карыстанне зямлёй, асабліва ва ўмовах прыватнага землеўладання, абумоўлівае зямельную рэнту, якая ўплывае на ўзровень цэн на зямлю, арэнднай платы і г.д. Асваенне новых урадлівых зямель, тэхн. аснашчанасць агр. сектара, паляпшэнне транспартных зносін і інш. змены ва ўмовах вытв-сці і рэалізацыі с.-г. прадукцыі вядуць да змяншэння цаны на с.-г. прадукцыю. У выніку адбываецца канфлікт паміж новай цаной і старымі рэнтавымі адносінамі: знікае крыніца (дадатковы прыбытак) для выплаты рэнты. Гэта і выклікае аграрны крызіс, які характарызуецца ростам нерэалізаваных запасаў с.-г. прадукцыі, змяншэннем аб’ёму яе вытв-сці, паскарэннем працэсу дробных і сярэдніх вытворцаў, ростам беспрацоўя і зніжэннем аплаты працы работнікаў агр. сектара.

Аграрны крызіс мае пераважна зацяжны характар. Так, аграрны крызіс, які пачаўся адначасова з прамысловым у 1873 і ахапіў Зах. Еўропу, Расію, а потым і ЗША, працягваўся да сярэдзіны 1890-х г. Ён найб. закрануў краіны Еўропы, на рынкі якіх пайшлі патокі таннага збожжа з ЗША, Канады, Аўстраліі і інш. краін. На гэты час вытв-сць збожжа павялічылася і ў Расіі. У 5 зах. губернях (Віленскай, Віцебскай, Гродзенскай, Магілёўскай і Мінскай) сярэднегадавы збор збожжа ў 1871—80 у параўнанні з 1851—60 вырас на 62%. Беларусь стала адным з важнейшых рэгіёнаў Рас. імперыі па вытв-сці таварнага збожжа. Аднак у 1886—88 гандаль ім на Беларусі зусім разладзіўся. Скараціўся і вываз збожжа: прыкладна з 10,8 млн. пудоў у 1875—80 да 7,5 млн. пудоў у 1880-я г. А ў 1890-я г. Беларусь стала рэгіёнам завозу збожжа: пастаўлялася прыкладна 9,2 млн. пудоў (вываз 7,5 млн. пудоў). Нізкія цэны на збожжа, змяншэнне попыту на яго ў час аграрнага крызісу абумовілі перабудову сельскай гаспадаркі Беларусі — пачала хутка развівацца малочная жывёлагадоўля, пашырыўся выраб розных гатункаў малочных прадуктаў, павялічылася вытв-сць лёну, паскорылася развіццё вінакурэння. Гэтая прадукцыя пастаўлялася на рас. і замежныя рынкі. Больш хутка ўкаранялася с.-г. тэхніка. Адбыліся змены і ў землеўладанні.

Аграрны крызіс, што ўзнік у пач. 1-й сусв. вайны, быў пераадолены толькі ў час 2-й сусв. вайны. Перапляценне яго з прамысл. крызісам 1929—33 выклікала небывалае зніжэнне цэн на с.-г. прадукцыю (у ЗША за 1929—32 на 58%). Каб змякчыць вынікі аграрнага крызісу, знішчаліся запасы таварнага збожжа, каўчукавыя, кававыя і чайныя плантацыі, змяншалася пагалоўе жывёлы і г.д. Урад ЗША выплачваў вял. грашовыя сродкі фермерам, каб яны скарачалі пасяўныя плошчы пад асн. с.-г. культуры. Пасля 2-й сусв. вайны ў ЗША, Канадзе, Аўстраліі і інш. краінах пачаўся новы аграрны крызіс. У выніку ў ЗША з 1948 зноў пачало дзейнічаць заканадаўства аб скарачэнні пасяўных плошчаў. У розных формах ён выяўляецца і ў краінах Зах. Еўропы. Каб не дапусціць аграрнага крызісу ці зменшыць яго адмоўныя вынікі, у развітых капіталіст. краінах ажыццяўляецца дзярж. рэгуляванне агр. сектара — устанаўленне цвёрдых цэн на с.-г. прадукцыю, вызначэнне аб’ёмаў яе вытв-сці, экспарту і імпарту пры моцнай фін. падтрымцы фермераў і тэхн. перааснашчэнні с.-г. вытв-сці.

Л.М.Давыдзенка, У.А.Салановіч.

т. 1, с. 84

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

góra

gór|a

ж.

1. гара;

~a lodowa — айсберг;

ręce do ~y! — рукі ўгору!;

iść w ~ę — ісці пад гару; на гару;

2. верх, верхняя частка;

mieszkać na ~ze — жыць на верхніх паверхах;

spojrzeć do ~y — паглядзець наверх;

3. гарышча;

4. разм. вярхі (улада);

~a tak zdecydowała — у вярхах (наверсе) так вырашылі;

ceny idą w ~ę — цэны растуць;

płacić z ~y — плаціць наперад;

patrzeć z ~y — глядзець зверху;

traktować kogo z ~y — глядзець на каго звысоку, з пагардай, пагардліва;

z ~ą rok — год з лішнім (з гакам);

to kosztuje ~a 10 funtów — гэта каштуе максімум 10 фунтаў;

do ~y nogami — дагары нагамі;

wziąć ~ę — перамагчы, перадужаць, адолець;

uszy do ~y! — вышэй галаву!;

~ą nasi! — наша ўзяла!;

z ~y dziękuję — загадзя дзякую

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)