жмак, ‑а, м.
Няпэўная колькасць чаго‑н. (сена, саломы і пад.), большая за жменю, але меншая за ахапак. [Жаўнер], што сядзеў на стажку, сумыслу кінуў на дзеда жмак сена. Колас. Дзяўчына адышлася за некалькі крокаў ад кошыка і, ухапіўшы жмак сухога верасу, падняла яго. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стагава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак., што і без дап.
Складаць у стог, стагі (салому, сена і пад.). [Міша:] — Навошта мне горад? Я люблю зямлю. Люблю сена стагаваць. Мыслівец. Араў і стагаваў гадамі, Не для сябе, не для радні, — Пасталі доўгімі радамі Твае [хлебароб] цяжкія працадні. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накасі́ць, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак., чаго.
Скасіць пэўную колькасць чаго‑н. Накасіць воз травы. Накасіць жывёле сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жмачо́к, ‑чка, м.
Памянш. да жмак; невялікі жмак. Нупрэй сядзеў на жмачку сена, узятага з будкі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сенаразбіва́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Сельскагаспадарчая машына для разбівання, пераварочвання сена пры сушцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уко́сны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ўкосу, прыгодны для касьбы на сена. Укосная маса. Укосны луг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Радулі, рададу́лі ’вялікі воз дня перавозкі сена і снапоў’ (Касп.), рус. смал. ра́дылі ’высокі воз для перавозкі сена і снапоў’. Балтызм. Параўн. лат. rẽdete ’воз для перавозкі сена, саломы’, radeles ’яслі, кармушка’ (Блесэ, SB, 9). Не выключана таксама паходжанне з эст. redel ’арабіна, прыстасаванне для сушкі сена’ (Анікін, Опыт, 264).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Се́льнік ‘матрас з саломы’ (Сцяшк.), сельні́к ‘агароджаная частка хлява, дзе складаюць сена’ (мазыр., З нар. сл.), селны́к ‘будынак для сена або аддзяленне ў хляве для сена’ (Шушк.). З сяннік (гл.) у выніку дысіміляцыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падо́нак ’адонак (пад сена)’, падо́на ’тс’ (ДАБМ, 878), падо́нне ’ніжні пласт сена’ (Мат. Гом.). Гл. адонак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
капа́¹, -ы́, мн. ко́пы і (з ліч. 2, 3, 4) капы́, коп, ж.
1. Сена, снапы, складзеныя конусам.
Атава ў копах.
2. перан. Пра густыя пышныя валасы.
К. валасоў.
|| памянш. ко́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)