Пяхце́ль (piachciél) ’сеткавы мяшок для сена карміць каня ў дарозе’ (Варл.), піхце́ль ’вяровачны мяшок для сена’ (Нік. Очерки; Касп.), пі́хцель ’кашэль для носкі сена’ (мядз., Жд.), ’кашэль з бяросты для харчу ў дарозе’ (Нік. Очерки). Відаць, да наступнага слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
намасці́ць, ‑машчу, ‑мосціш, ‑мосціць; зак., што і чаго.
1. Зрабіць насціл з дошак, бярвення і пад. Намасціць дарожку праз балота. Намасціць сцэну. Намасціць пасцель з сена.
2. Разм. Старанна налажыць, нагрузіць чаго‑н. куды‑н. Увечары Уладзя памог падмазаць бацьку колы, намасціў у воз маладога, пахучага сена, травы. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заднява́ць, ‑днюю, ‑днюеш, ‑днюе; зак.
Застацца на днёўку дзе‑н. Задняваў я на нейкім балоце ў стозе сена. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абаро́г, ‑а, м.
Збудаванне ў выглядзе стрэшкі, паднятай на чатырох слупах, якое служыць для складання сена, саломы і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паго́дзіць, ‑дзіць; безас. незак.
Разм. Пра добрае, спрыяльнае надвор’е. Покуль пагодзіць і годзіць, Сена сабраць бы ў стагі. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панацяру́швацца, ‑аецца; зак.
Нацерушыцца ў многіх месцах, у вялікай колькасці. Пабялела сена на дарозе, што панацярушвалася з вазоў. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цюкава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. да цюкаваць.
2. у знач. прым. Упакаваны, звязаны ў цюкі. Цюкаванае сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Накале́снік ’воз (сена)’ (жытк., Мат. Гом.), рус. уральск. наколёсник ’невялікі воз (сена)’. Да калёсы ’воз’, параўн. каляснік ’воз (сена і інш.)’, літаральна ’колькі змяшчаецца на калёсы’, тая ж мадэль — навільнік ’колькасць чаго-небудзь, што змяшчаецца на вілы, можна ўзяць на вілы’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пярэ́бірак ’ахапак, пласт сена, набраны граблямі’ (ТСБМ, Касп.; барыс., лях., пух., ганц., Сл. ПЗБ; Жд.; карэл., Янк. Мат.; Янк. 1), парэ́біранка ’награбленае (“перабранае”) да нагі граблямі сена або салома’ (Шат.), пярэ́бірка ’перабранае граблямі сена для больш зручнага складання яго ў капу’ (Некр., Касп., Сл. Брэс.), пярэ́барка ’тс’ (Жд.), пярэ́бярня ’ахапак дроў’, перэ́бер ’пласт сена’ (петрык., Шатал.). Суфіксальнае ўтварэнне ад перабіра́ць, перабра́ць, гл. біра́ць, браць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́пагадзь, прысл.
Разм. За добрым надвор’ем, пры добрай пагодзе. — Не сена, а чай кітайскі, запагадзь да апошняй травінкі прыбралі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)