то́рмаз, ‑а і ‑у; мн. тармазы, ‑оў; м.

1. ‑а. Прыстасаванне для запавольвання або спынення руху машыны, цягніка і пад. Ручны тормаз. Аўтаматычны тормаз. □ Машына, гучна скрыгануўшы тармазамі, спынілася. Ваданосаў. У машыне раптам закрычаў чалавек — нема, бы яго разануў хто. Заскрыпелі тармазы. Пташнікаў. // Пляцоўка чыгуначнага вагона, дзе знаходзіцца такое прыстасаванне. На тормазе нікога больш не было, і Сцёпка адчуваў сябе вольна. Колас.

2. ‑у. Тое, што і тармажэнне. Выхад адзін — кінуць машыну і выбрацца з горада пешшу. Тормаз. Машына спынілася. Пятніцкі. Вацік даў трактару тормаз, прарэзлівым лопатам аглушыў Харытона. Баранавых.

3. ‑у; перан. Тое, што з’яўляецца перашкодай у развіцці чаго‑н. Пераправа адыграла сваю ролю ў першыя месяцы будоўлі, а цяпер з яўляецца тормазам усяго ходу работ. Грахоўскі.

[Грэч. tormos — адтуліна, утулка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцэ́на

(лац. scaena, ад гр. skene)

1) спецыяльная пляцоўка, на якой адбываюцца спектаклі, прадстаўленні;

2) тэатр, тэатральная дзейнасць (напр. майстры сцэны);

3) частка дзеяння, эпізод у п’есе, літаратурным творы, карціне мастака, кінафільме;

4) рэзкая, вострая размова (напр. сямейная с.);

5) перан. арэна дзейнасці (напр. сысці са сцэны).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

по́ле, -я, мн. палі́ і (з ліч. 2, 3, 4) по́лі, палёў, н.

1. Бязлесная раўніна.

Гуляць па полі.

2. Засеяны або падрыхтаваны да пасеву ўчастак зямлі.

Кукурузнае п.

Рыхтаваць п. пад бульбу.

3. Вялікая роўная пляцоўка, спецыяльна абсталяваная, прызначаная для чаго-н.

Футбольнае п.

4. Работа, даследчая дзейнасць у прыродных умовах (спец.).

Геолагі летам у полі.

5. Прастора дзеяння якіх-н. сіл (спец.).

Магнітнае п.

Сілавое п.

6. перан., чаго і для чаго. Галіна, сфера дзейнасці, ніва.

Вялікае п. дзейнасці.

7. Асноўны колер, фон пад узорам.

Паркаль у белы гарошак на чырвоным полі.

8. звычайна мн. Чыстая палоса ўздоўж краю ліста ў кнізе, сшытку і пад.

Паметкі на палях сшытка.

9. звычайна мн. Шырокі бераг капелюша.

Капялюш з загнутымі палямі.

◊

Поле бітвы (высок.) — месца, дзе адбываецца бой.

Поле зроку — прастора, якую бачыць вока.

|| прым. палявы́, -а́я, -о́е (да 1—5 знач.).

Палявыя далі.

П. ігрок.

Палявая практыка.

Выплаціць палявыя (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

паса́дачны

1. с.-г. Pflanz-, Setz-;

паса́дачны матэрыя́л Pflánzgut n -(e)s, Pflánzmaterial n -(e)s;

2. ав Lándungs-, Lánde-;

паса́дачная пляцо́ўка Lándeplatz m -es, -plätze;

паса́дачная ху́ткасць Lándegeschwindigkeit f -, -en;

паса́дачная паласа́ Lándebahn f -, -n;

паса́дачны аго́нь Lándungsfeuer n -s, -, Lándelicht n -(e)s, -er;

паса́дачная ступе́нь (ракеты) касм Lándestufe f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

community

[kəˈmju:nəti]

1.

n., pl. -ties

1) грамада́ f.

2) грама́дзкасьць f.

3) супо́льнасьць f., супо́льнасьць навуко́ўцаў

community of ideas — супо́льнасьць пагля́даў

4) супо́льнае ўлада́ньне

community property — супо́льная ўла́снасьць, маёмасьць f

5) падабе́нства n., падо́бнасьць, то́еснасьць f. (зацікаўле́ньняў)

2.

adj.

грама́дзкі

a community playground — грама́дзкая пляцо́ўка для гу́льняў

community center — грама́дзкі цэ́нтар

•

- community college

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

спарты́ўны Sport-; spórtlich, spórtgerecht, spórtmäßig;

спарты́ўная пляцо́ўка Spórtplatz m -(e)s, -plätze;

спарты́ўны касцю́м Túrnanzug [Spórtanzug] m -(e)s, -anzüge;

спарты́ўны абу́так Sport- und Túrnschuhe pl;

спарты́ўныя тава́ры Spórtartikel pl;

спарты́ўны агля́д Überblick über die Spórtereignisse;

спарты́ўнае тавары́ства Spórtverein m -s, -e, Spórtgemeinschaft f -, -en;

спарты́ўная за́ла Túrnhalle f -, -n, Spórthalle;

спарты́ўныя спабо́рніцтвы spórtliche Wettkämpfe;

спарты́ўны значо́к Spórtleistungsabzeichen n -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

parade

[pəˈreɪd]

1.

n.

1) пара́д -а m.; урачы́сты марш, працэ́сія

2) выстаўля́ньне напака́з

to make a parade of — выстаўля́ць напака́з, задава́цца, выхваля́цца

3) ме́сца, дзе адбыва́ецца пара́д

4) вайско́вы пака́з, агля́д во́йска

5) пляцо́ўка для вайско́вых вучэ́ньняў, пара́даў, пляц-пара́д

2.

v.

1) ісьці́ пара́дам напака́з

2) ісьці́ ў працэ́сіі

3) выстаўля́ць напака́з

4) стро́іць (-ца) для вайско́вага агля́ду або́ інспэ́кцыі; маршырава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

teren, ~u

м. тэрыторыя; раён; мясцовасць;

teren budowy — тэрыторыя будаўніцтва; будаўнічая пляцоўка;

teren nieprzyjacielski — тэрыторыя праціўніка;

teren szkoły — тэрыторыя школы; школьная тэрыторыя;

teren zamieszkały — населены раён;

teren falisty — перасечаная мясцовасць;

teren zainteresowań — поле зацікаўленасці (інтарэсаў);

przygotować teren — падрыхтаваць глебу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

дзіця́чы

1. (які мае дачыненне да дзяцей) kíndlich, Kínder-;

дзіця́чы дом Kínderheim n -(e)s, -e;

дзіця́чы садо́к Kíndergarten m -s, -gärten; Kíndertagesstätte f -, -n;

дзіця́чая ўстано́ва Kíndereinrichtung f -, -en;

дзіця́чая пляцо́ўка (Kínder)spíelplatz m -es, -plätze;

дзіця́чая кансульта́цыя Kínderberatungsstelle f -, -n;

дзіця́чая літарату́ра Kínderbücher pl, Kínderliteratur f -;

2. (характарам) kíndisch, kíndlich;

дзіця́чы по́чырк éine kíndliche Hándschrift;

дзіця́чы магазі́н Kínderkaufhaus n -es, -häuser; Káufhaus des Kíndes

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

budowa

budow|a

ж.

1. будаванне; будаўніцтва;

~a dróg — дарожнае будаўніцтва;

~a samochodów — аўтамабілебудаванне;

plac ~y — будаўнічая пляцоўка;

2. разм. будоўля;

pracować na ~ie — працаваць на будоўлі;

3. будова; пабудова;

~a atomu — будова атама;

3. будова; канструкцыя; канстытуцыя; фігура;

~a ciała — склад цела; целасклад

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)