Манту́ла ’ход гульні ў баланты (у цуркі)’, манту́ліць ’біць, гуляць’ (ТС). Рус. перм. дать мантулу кому‑либо ’ўдарыць каго-небудзь’. Паводле Цыхуна (Бел.-укр. ізал., 86), семантычна найбольш блізка лексема стаіць да рум. mântuióla ’заканчэнне’, ’збаўленне, вызваленне, уратаванне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Набольш ’найбольш, больш за ўсё’ (Нас., ТС), на́баля, набблі ’тс’ (Рам. 1, 4), ст.-бел. наболтай (XVI ст.). Паводле Карскага (1, 231), у апошнім слове можна бачыць пропуск и, але верагодней гэта форма з прэфіксам на-. Гл. наі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
best3 [best] adv.
1. (найвыш. ст. ад well) лепш за ўсё, найле́пш, найбо́льш, больш за ўсё;
best of all найле́пш, больш за ўсё;
Do as you think best. Рабі так, як лічыш (лепшым).
♦ We’ll try as best we can. Мы будзем імкнуцца зрабіць як мага лепш.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Морс ’ягадны або фруктовы напітак’ (ТСБМ). Ст.-рус. морсъ ’тс’, ’пладовы сок’ (XVI ст.). Найбольш верагодна збліжаць з рум. múrsă, mórsa ’сыта’, ’сок, вадкасць’, ’морс’, якія з лац. mulsa ’сыта, напітак з мёду’ (Цікцін, 2, 1023; Фасмер, 2, 658).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даке́мбрый
(ад кембрый)
найбольш старажытны перыяд геалагічнай гісторыі Зямлі, а таксама пласты горных парод, якія ўтварыліся ў той час (гл. таксама архей, венд, пратэразой, рыфей).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
каталіцы́зм
(с.-лац. catholicismus, ад гр. katholikos = галоўны, усеагульны)
адзін з найбольш пашыраных кірункаў у хрысціянстве (побач з праваслаўем і пратэстантызмам), які ўзначальвае рымскі папа.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
most
[moʊst]
1.
adj.
найвышэ́йшая ступе́нь ад much і many)
1) найбо́льшы (пра ча́стку, ко́лькасьць)
most people — бальшыня́ людзе́й
2) ама́ль усе́
Most children like candies — Ама́ль усе́ дзе́ці лю́бяць цуке́ркі
3) for the most part — перава́жна; бо́льшай ча́сткай; звыча́йна
2.
n.
бальшыня́, бо́льшасьць f.
most of them — бальшыня́ зь іх
3.
adv.
1) найбо́льш, найбо́лей
What most annoys me — Што найбо́льш злуе́ мяне́
2) ве́льмі
His speech was most convincing — Яго́ная прамо́ва была́ ве́льмі перакана́ўчая
3) most beautiful — са́мы прыго́жы, найпрыгажэ́йшы
4) most likely — найбо́льш праўдападо́бна, ма́быць
•
- at the most
- make the most of
- This is the most we can say
- get the most out of
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
актуа́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Вельмі важны для данага моманту; такі, які адпавядае сучаснаму, надзённы. Актуальнае пытанне. □ Пляханаў ухітрыўся трактаваць гэту тэму [анархізм і сацыялізм], зусім абышоўшы самае актуальнае, злабадзённае і палітычна найбольш істотнае ў барацьбе супраць анархізму, іменна адносіны рэвалюцыі да дзяржавы і пытанне аб дзяржаве наогул! Ленін.
2. Спец. Які сапраўды існуе, праяўляецца; проціл. патэнцыяльны. Актуальная кіслотнасць.
[Лац. actualis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзелаві́ты, ‑ая, ‑ае.
Старанны і ўмелы ў рабоце; дзелавы (у 2 знач.). Вырастаў юнак сталы, дзелавіты, які ўмеў сярод усялякіх спраў адразу ўбачыць самае важнае і найбольш патрэбнае. Чорны. // Які выражае занятасць справай; сур’ёзны. Я стаяў збоку і любаваўся дзедам: яго маладым настроем, яго дзелавітай клапатлівасцю. Якімовіч. Аляксею падабалася простая, дзелавітая гутарка падпалкоўніка. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мацяры́к, ‑церыка, м.
1. Вялікая частка сушы, якая абмываецца морамі і акіянамі; кантынент. З канца ў канец на свеце, На ўсіх мацерыках — Крэмль ясна людзям свеціць, Да шчасця значыць шлях. Бялевіч.
2. Спец. Пласт зямлі, які залягае пад глебай. Найбольш старажытны культурны слой знаходзіўся на прыродным адкладанні жоўтага пяску, як кажуць археолагі, на мацерыку. Штыхаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)