Пара́дак ’правільная, наладжаная сістэма размяшчэння чаго-небудзь; належны стан чаго-небудзь; устаноўлены лад, план, сістэма кіравання’; пара́дкавы, пара́дкаваць, пара́дком. Да рад (гл.). Аналагічна ў іншых слав. мовах: рус. поря́док, польск. porządek, чэш. pořádek, серб.-харв. по̏редак і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таратэ́нты ’розныя асабістыя, уласныя справы’ (Нас.). Відаць, эўфемізм, аформлены экспрэсіўным суф. ‑энты на польскі лад, зыходнае, магчыма, *таратуты ад гукапераймання, параўн. укр. тарату́та ’выклічнік, што перадае стук пры таўчэнні ў ступе’, параўн. ЕСУМ, 5, 521. Параўн. таксама тарэмтанды, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
погу́дка ж., обл.
1. (напев) запе́ў, -пе́ву м.; (песня) пе́сня, -ні ж.;
2. (прибаутка) прыгаво́рка, -кі ж., пры́маўка, -кі ж.;
◊
какова́ погу́дка, такова́ и пля́ска погов. яка́я пе́сня, такі́я і ско́кі;
ста́рая погу́дка на но́вый лад погов. стара́я ба́сня на но́вы лад.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
мітрэ́нжыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак., каго-што.
Разм. Трывожыць, непакоіць, уносіць сумятню, разлад у што‑н. Мітрэнжылі камары і разам з сасновымі калючымі лапкамі лезлі ў вочы. Пташнікаў. І мітрэнжыць не дазволім Лад наш камунарскі. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разняво́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад разняволіць.
2. у знач. прым. Які дзейнічае, жыве, існуе без прымусу, без прыгнёту; вольны. Разняволеная праца. □ Пяюць гарады і багатыя сёлы, І лад разняволены, дужы й вясёлы. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хі-хі́ і хі-хі-хі́, выкл.
Ужываецца для выражэння смеху спадцішка або тонкім голасам. А невядомы Ікс (імя ўспамінаць забаронена) Спрабуе — хі-хі! — у храм паэзіі зайсці ў лапцях, Складае вершы на мужыцкі лад. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
граматы́чны grammátisch, grammatikálisch;
граматы́чны лад мо́вы лінгв der grammátische [grammatikálische] Áufbau der Spráche;
граматы́чная памы́лка grammátischer Féhler;
граматы́чнае пра́віла grammátische [grammatikálische] Régel
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
komunistyczny
komunistyczn|y
камуністычны;
ustrój ~y — камуністычны лад;
społeczeństwo ~e — камуністычнае грамадства
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ты́сяць ‘тысяча’ (Кліх), týśač ‘тс’ (Карскі 2-3, 21). Трансфармавана пад уплывам польск. tysiąc ‘тс’, параўн. ст.-бел. тысенць ‘тс’ (1589 г., ГСБМ) і новаўтварэнні («на польский и чешский лад», Карскі 2-3, 248) ст.-бел. тисѧць, тисѧчей (XV ст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фасо́н прям., перен. фасо́н, -ну м.;
снять фасо́н зняць фасо́н;
на но́вый фасо́н перен. на но́вы фасо́н, на но́вы лад;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)