епі́скап

(гр. episkopos, ері = над + skopeo = гляджу, назіраю)

вышэйшае духоўнае званне ў праваслаўнай царкве, якое прысвойваецца звычайна кіраўніку епархіі, а таксама асоба, якая мае гэта званне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ГЕНЕРА́Л-АД’ЮТА́НТ,

1) воінскае званне (чын) у рас. арміі ў пач. 18 ст. — 1808. Уведзена Пятром І для асоб, якія былі старшымі ад’ютантамі пры цару (узначальвалі ваенна-паходную канцылярыю), пры генерал-фельдмаршале і яго памочніку (выконвалі абавязкі ад’ютанта і вялі справаводства пры штабе) і пры поўных генералах.

2) Ганаровае званне вышэйшых афіцэраў у свіце рас. імператара ў 1808—1917. Надавалася поўным генералам і генерал-лейтэнантам, часам інш. ваен. чынам за ваен. заслугі і дзярж. дзейнасць.

т. 5, с. 152

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

саіска́нне, ‑я, н.

Імкненне атрымаць якое‑н. званне, прэмію і пад. за навуковую працу або за мастацкі твор. Саісканне вучонай ступені кандыдата філалагічных навук. Вылучэнне кнігі на саісканне прэміі ВЛКСМ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ты́тул м

1. (званне) Ttel m -s, -; hrentitel m (ганаровае);

2. (загаловак) Ttel m;

ты́тул на во́кладцы Úmschlagtitel m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мі́чман м

1. (вайсковае званне) Fähnrich zur See;

2. (у старым расійскім флоце) Únterleutnant zur See; Marneoberfeldwebel m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

го́днасць ж.

1. досто́инство ср.;

пачуццё ~ці — чу́вство досто́инства;

2. (пригодность) го́дность;

тэ́рмін ~ці праду́ктаў — срок го́дности проду́ктов;

3. разг., см. зва́нне

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бая́рства, ‑а, н., зб.

Гіст.

1. Баяры, баярскае саслоўе. Адным з першых у барацьбу за самакіраванне ўключыўся Полацк. Барацьба суправаджалася рэзкімі канфліктамі паміж гараджанамі і баярствам. «Полымя».

2. Званне, сан баярына.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГЕНЕРА́Л-АДМІРА́Л,

найвышэйшае воінскае званне (чын) у ВМФ Расіі ў 1708—1908. Адпавядала званню генерал-фельдмаршал у арміі. Генерал-адмірал быў правадз. начальнікам флоту або насіў званне як ганаровае. Генераламі-адміраламі былі Ф.М.Апраксін (з 1708), А.І.Астэрман (1740—41), М.М.Галіцын (з 1756), вял. князі Павел Пятровіч (з 1762, пазней імператар Павел І), Канстанцін Мікалаевіч (з 1831), Аляксей Аляксандравіч (з 1883).

Літ.:

Дыгало В.А. Флот государства Российского: Откуда и что на флоте пошло. М., 1993. С. 234—244.

т. 5, с. 152

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АКАДЭМІ́ЧНЫ ТЭА́ТР,

ганаровае званне, якое прысвойваецца тэатрам, што выпрацавалі трывалыя традыцыі і выхавалі на іх аснове выдатных акцёраў, стварылі спектаклі, якія атрымалі шырокае прызнанне.

Упершыню прысвоена ў 1919 шасці рус. т-рам — Вялікаму, Малому, Мастацкаму ў Маскве, Александрынскаму (т-р імя Пушкіна), Марыінскаму (т-р оперы і балета) і Міхайлаўскаму (Малы т-р оперы і балета) у Петраградзе. У 1920—90-я г. званне акадэмічнага тэатра прысвоена лепшым драматычным і т-рам оперы і балета ў Маскве, Санкт-Пецярбургу, Кіеве, Харкаве, Казані, Ташкенце, Рызе, Таліне, Душанбе, Ашхабадзе і інш.

На Беларусі такое званне прысвоена 4 тэатрам: Нац. драм. т-ру імя Я.Купалы (1955), Бел. дзярж. драм. т-ру імя Я.Коласа (1977), Бел. т-ру оперы і балета (1964) і Дзярж. рус. драм. т-ру Беларусі (1994).

т. 1, с. 179

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

го́днасць, ‑і, ж.

1. Неабходныя маральныя якасці чалавека, а таксама ўсведамленне гэтых якасцей. Высока трымаць годнасць савецкага чалавека.

2. Прыгоднасць. Тэрмін годнасці нітрагіну — 9 месяцаў. «Беларусь».

3. Званне. Надаць годнасць народнага пісьменніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)