грып

(фр. grippe)

вострая вірусная хвароба эпідэмічнага характару, галоўнымі рысамі якой з’яўляюцца запаленне дыхальных шляхоў і гарачка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэрматы́т

(ад гр. derma, -atos = скура)

запаленне скуры, выкліканае ўздзеяннем на яе механічных, фізічных або хімічных агентаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ка́тар

(польск. katar, ад гр. katarrhoos = сцяканне)

запаленне слізістай абалонкі якога-н. органа (напр. к. дыхальных шляхоў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эрытрадэрмі́я

(ад гр. erythros = чырвоны + derma = скура)

запаленне значнай часткі скуры з пачырваненнем, шалушэннем, ацёкам і інфільтрацыяй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

электрафта́льмія

(ад электра- + -афтальмія)

запаленне вочнага яблыка, выкліканае вельмі яркім штучным святлом, напр. у час павольных кіназдымак і электразваркі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

По́сець ’хвароба, пошасць’ (ТС). Імаверна, першаснае посесць ці поседзь (у фанетычным запісе слова адбілася аглушэнне канцавога зычнага) ад посе́сці ’набыць’ (ТС), параўн. польск. posiadać ’мець пры сабе’, адсюль посесць / поседзь ’набытая хвароба’; падобным чынам славен. nahod ’хвароба’ ’тое, што найшло, з’явілася’. Тады да сесці, сядаць (гл.). Параўн. таксама славен. дыял. pošast — тое, што і nahod ’хвароба, запаленне, насмарк, катар’, аналагічна, як і пошасць, утворана ад *pošedti, таксама каш. pošedło ’зараза’ (Куркіна, Диал. структура, 171). Не выключана таксама, што гэта эўфемізм ад *sětь ’госць’, параўн. рус. посетить ’наведаць’, ст.-сл. посѣтити ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

антры́т

(ад лац. antrum = пячоpą, поласць)

запаленне слізістай абалонкі і касцявых сценак пячоры — найбольш буйной поласці соскападобнага адростка скроневай косці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

карбу́нкул

(лац. carbunculus = вугольчык)

1) уст. каштоўны камень чырвонага колеру, чырвоны гранат; 2) гнойнае запаленне глыбокіх слаёў скуры і падскурнай клятчаткі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ячме́нь 1, ‑ю, м.

1. Адна- і шматгадовая травяністая расліна сямейства злакавых, зерне якой ідзе на прыгатаванне круп, мукі, соладу, на корм жывёле і пад. Жыта ўжо зжалі, а ячмень і пшаніца яшчэ амаль усюды стаялі некранутыя, чакалі вострых сярпоў. Мележ.

2. Зерне гэтай расліны. Млын меле, млын меле Ячмень гэты зорны, Аж ходарам ходзяць Грымучыя жорны. Танк.

ячме́нь 2, ‑ю, м.

Вострае гнойнае запаленне тлушчавых залоз павек. Ячмень на воку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падхапі́ць, -хаплю́, -хо́піш, -хо́піць; -хо́плены; зак.

1. каго-што. Падтрымаць, падняць, трымаючы знізу, схапіць (злавіць тое, што падае).

П. сумку.

П. саслабелую старую.

Імклівая вада падхапіла човен.

2. каго-што. Рэзкім, паспешлівым рухам узяць, прыхапіць мімаходам.

Хлопец падхапіў дзяўчыну і закружыўся ў танцы.

3. перан., што. Адразу або нечакана атрымаць, схапіць, захварэць (разм.).

П. запаленне лёгкіх.

4. перан., што. Скарыстаўшы што-н. зробленае, пушчанае ў ход іншым, прадоўжыць пачатае другім (разм.).

П. чужую ідэю.

5. што. Пачаць падпяваць.

Весела п. песню.

6. перан., што. Падтрымаць, расшыраючы і паглыбляючы якое-н. дасягненне.

П. пачын.

|| незак. падхо́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)