Verbum

нака́т, -у, М -ка́це, м.

1. гл. накатаць.

2. Рад бярвён, жэрдак і пад., насланых наверх або пад нізам чаго-н.; насціл.

Бліндажу тры накаты.

3. Слой фарбы на прыладзе для атрымання адбітку на якой-н. паверхні (на сцяне, паперы і інш.), а таксама ўзор на сценах.

Прыгожы н.

|| прым. нака́тны, -ая, -ае.

прызначэ́нне, -я, н.

1. Роля, функцыя каго-, чаго-н.

Спецыяльнае п.

Група асобага прызначэння.

2. Рашэнне аб залічэнні на пасаду, якую-н. работу, а таксама дакумент з такім рашэннем.

Атрымаць п. на работу.

3. Асноўная функцыя чаго-н., прызначанасць для чаго-н.

Скарыстаць па прызначэнні.

П. інструментаў.

Перадаць па прызначэнні (куды належыць).

заро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. У чалавека і жывёл, а таксама ў вышэйшых насенных раслін: арганізм на ранняй ступені свайго развіцця, які жывіцца за кошт матчынага арганізма або пажыўнымі рэчывамі яйцаклеткі.

2. перан. Пачатковы стан, першае праяўленне чаго-н.

Ліквідаваць заганную ідэю ў зародку.

|| прым. заро́дкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

імплантава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што (спец.).

Правесці (праводзіць) хірургічную аперацыю ўжыўлення ў тканкі чужых арганізму матэрыялаў (біялагічна неактыўных металаў, пластмас і пад.) або перасадкі органа, тканкі, а таксама ўкаранення зародка ў матку.

І. штучны клапан сэрца.

І. зуб, хрусталік.

|| наз. імпланта́цыя, -і, ж.; прым. імплантацы́йны, -ая, -ае.

канстру́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Будова, узаемнае размяшчэнне частак, дэталей якога-н. збудавання, механізма і пад., а таксама само збудаванне, механізм.

К. моста.

Новая к.

2. Размяшчэнне слоў у мове з пункту гледжання іх граматычнай сувязі; граматычная будова словазлучэнняў.

К. складанага сказа.

Сінтаксічная к.

|| прым. канструкцы́йны, -ая, -ае.

Канструкцыйныя матэрыялы.

ко́жны, -ая, -ае, (мн. ўжыв. толькі ў спалучэннях колькасных лічэбнікаў з назоўнікамі, а таксама пры словах у форме мн. са значэннем адз.ў займ. азнач.

Усякі; адзін з усіх, узяты асобна.

Кожная сям’я.

К. дзень.

Кожныя дзве гадзіны.

Кожныя тры дні.

На к. дзень.

Кожнаму (наз.) не патрапіш сказаць.

К. (наз.) так умее.

сорт, -у, М со́рце, мн. сарты́, -о́ў, м.

1. Тое, што і гатунак.

Першы с. (таксама перан.: пра што-н. вельмі добрае). Мука першага сорту.

2. Разнавіднасць якой-н. культурнай расліны, якая адрозніваецца ад іншых раслін гэтага ж віду якімі-н. каштоўнымі якасцямі.

Высокаўраджайныя сарты пшаніцы.

|| прым. сартавы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).

спадні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж.

Жаночае адзенне ад пояса ўніз, а таксама частка сукенкі ад таліі ўніз.

Купіла новую спадніцу.

◊

Бегаць за спадніцай — заляцацца да жанчын.

Трымацца за спадніцу — быць у поўнай залежнасці ад жонкі (разм., неадабр.).

|| памянш. спадні́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. спадні́чны, -ая, -ае.

супрацо́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Чалавек, які працуе разам з кім-н.

Супрацоўнікі аддзела.

2. Назва работнікаў некаторых спецыяльнасцей, а таксама ўвогуле служачых.

С. музея.

С. часопіса.

Літаратурны с.

○

Навуковы супрацоўнік — пасада супрацоўніка навукова-даследчай установы; асоба, якая займае гэтую пасаду.

|| ж. супрацо́ўніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. супрацо́ўніцкі, -ая, -ае.

умы́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак., каго-што.

Памыць (твар, рукі, шыю).

У. дзіця.

У. рукі (таксама перан.: ухіліўшыся, зняць з сябе адказнасць за што-н.). Ранак, умыты росамі (перан.).

|| незак. умыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. умы́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; незак. умыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. умыва́нне, -я, н.; прым. умыва́льны, -ая, -ае.