тытулманарха ў некаторых усходніх краінах, напр. у Асманскай імперыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АДЭНА́Т (Odaenathus) Септымій
(? — 267),
правіцель Пальміры ў 3 ст.н.э. У 260 нанёс паражэнне іранскаму цару Шапуру І. У 262—67 камандаваў пальмірскімі і рым. арміямі і атрымаў шэраг перамог над персамі, меў званне дукса і імператара. Фактычна быў незалежным ад Рыма правіцелем, прысвоіў сабе тытул «цара цароў».
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
tytuł, ~u
м.
1.тытул, званне;
z ~u swego stanowiska — на падставе сваёй пасады;
tytuł szlachecki — шляхецкі тытул;
~y sportowe — спартыўныя званні;
2. загаловак; назва;
książka pod ~em ... — кніга пад загалоўкам ...;
3.юр. права;
tytuł własności — права ўласнасці; дакумент, які пацвярджае права ўласнасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
каро́ль, караля, м.
1.Тытул манарха ў некаторых феадальных і буржуазных краінах. // Асоба, якая мае гэты тытул. //перан.; чаго або які. Манапаліст у якой‑н. галіне прамысловасць, буйны фінансіст. Нафтавы кароль. Кароль сталі. Біржавы кароль.
2.перан.; чаго або які. Пра таго, хто вылучаецца сярод іншых у якіх‑н. адносінах, у якой‑н. дзейнасці. — На сённяшні дзень у нашым раёне ўжо дзесяць ласёў! Я ўчора сам бачыў аднаго такога ляснога караля.Паслядовіч.Прызнаным усімі на дварэ каралём футбола быў сын інваліда Жорка Загорскі.Мележ.Дзед быў вясковым кавалём, кавальскай справы каралём.Рудкоўскі.
3. Другая па старшынству ігральная карта, на якой намалявана мужчынская фігура ў кароне. Званковы кароль. Віновы кароль.
4. Галоўная фігура ў шахматах.
•••
Кум каралюгл. кум.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цар, ‑а, м.
1.Тытул манарха ў Расіі, Балгарыі і Сербіі. // Асоба, якая мае гэты тытул. Цар Іван Грозны. Цар Пётр І.
2.перан.; каго-чаго або які. Той, хто ўзвышаецца над усімі сабе падобнымі ў якіх‑н. адносінах. Чалавек — цар прыроды. Леў — цар звяроў. □ [Тайдо і Кос] ведалі, што гэта ёсць гняздо птушынага цара, — кондара.Маўр.
3. У спалучэнні з іншымі назоўнікамі характарызуе іх як штосьці незвычайнае сярод сабе падобных. Цар-гармата. Цар-звон. Царголад. Цар-баба. Кедр — цар-дрэва. □ — Такая гордая і паважная [Таня], што, здаецца, і прыступу да яе няма. Цар-дзеўка, ды і годзе!Машара.
•••
Без цара ў галаве — пра неразумнага, дурнаватага чалавека.
За царом Гарохам — вельмі даўно, не за нашай памяццю.
[Ад лац. caesar.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
baron
[ˈbærən]
n.
1) баро́н -а m. (ты́тул)
2) informal магна́т -а m., бу́йны прамысло́вец
a coal (beef) baron — ву́гальны (мясны́) магна́т
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ДЗЯРЖА́ЎНЫ САКРАТА́Р,
адна з вышэйшых службовых асоб у некат. краінах, чл. урада. У ЗША — кіраўнік дзярж. дэпартамента (ведамства замежных спраў), у Вялікабрытаніі — афіц.тытул міністраў (унутр. спраў, абароны і інш.), у Францыі — нам. міністра або кіраўнік ведамства, у Расійскай імперыі з 1810 — нач.Дзярж. канцылярыі (аддзел справаводства ў Дзярж. савеце).