шпур, ‑а, м.
1. Прасвідраваны ў горным масіве цыліндрычны канал, у які закладваецца зарад выбуховага рэчыва для ўзрыву горнай пароды. Стукаў-пастукваў [дзядок] ад рання да мораку, Выдзеўбаў шнур і засыпаў туды Ладны зарад самаробнага пораху. Лужанін.
2. У металургіі — адтуліна ў горне шахтавай печы, праз якую выпускаюць прадукты плаўлення.
[Ням. Spur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запакава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што.
Змясціць у якую‑н. упакоўку, тару для захавання або перасылкі; упакаваць. Запакаваць кнігі. □ Марынка запакавала рукавічкі ў мяшэчак, насыпала туды яшчэ гарбузікаў і паслала брату. Хомчанка. [Міхал] выцягнуў з-пад сена грошы, запакаваў у скрынку, шчыльна пакрыў зверху дошкай і хацеў забіць, але баяўся стуку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паліца́й, ‑я, м.
Разм. У час Вялікай Айчыннай вайны ў акупіраваных раёнах — паліцэйскі, завербаваны з ліку мясцовага насельніцтва. Немцы і пасаджаныя ў вёску паліцаі цягалі на допыт жонку Міхала і яго суседзяў. Васілевіч. У Дулебах, дзе жыла цётка Тэкля, былі ўжо партызаны, і немцы з паліцаямі туды і не патыкаліся. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папрабіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Прабіць, праламаць што‑н. у многіх месцах. Я месцы ведаю, папрабаваў.. палонкі. На ноч туды вуды пастаўлю, а ранічкаю — рыбка. Савіцкі. // Прайсці праз што‑н. з сілай — пра ўсё, многае. Крыніцы папрабівалі пясок.
2. Пракалоць чым‑н. вострым усё, многае. Папрабіваць ногі на цвікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўрублёўка, ‑і, ДМ ‑ўцы; Р мн. ‑лёвак; ж.
Разм. Манета вартасцю ў паўрубля. А калі б наліла яму гаспадыня начоўкі цёплай вады, калі б яшчэ паклала туды сярэбраную паўрублёўку, як гэта ў пэўныя часы рабіла мая маці, то павесялеў бы чалавек ад такога ужывання і адразу памаладзеў бы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прастава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.
Разм. Ісці напрасткі, прама. Хтосьці збочыў з дарогі, нацянькі прастуе да .. [Васіля]. Мележ. [Дзік] паволі праставаў на тоўстую старадрэвіну, што пры густым хвойніку перагарадзіла прасеку. Сачанка. І мы подбегам прастуем цераз лужок туды, дзе цямнеюць прыбярэжныя кусты. С. Александровіч. Басанож прастуеш да студні — жарства шурпатая коле ступні. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
herúmgehen
* vi
1) абхо́дзіць
2) расха́джваць, паха́джваць, хадзі́ць туды́-сюды́
der Kopf geht mir herúm — у мяне́ галава́ ідзе́ кру́гам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hin=
аддз. дзеясл. прыстаўка, часта аб’ядноўваецца з іншымі прыстаўкамі, указвае на напрамак руху ад таго, хто гаворыць: hínfahren* пае́хаць (туды́)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
pace2 [peɪs] v. кро́чыць;
pace up and down хадзі́ць уза́д і ўпе́рад (туды і сюды);
He paced nervously up and down the room. Ён нервова крочыў узад і ўперад па пакоі.
pace off [ˌpeɪsˈɒf] phr. v. вымяра́ць кро́камі
pace out [ˌpeɪsˈaʊt] phr. v. = pace off
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Мжыць ’заплюшчыць вочы’, мжы́цца ’змыкацца, заплюшчвацца’, ’мроіцца, здавацца’ (Нас., Яруш.). Укр. мига́тися, мигну́тися ’мроіцца, здавацца’, ’здацца’, ’мільгаць’, польск. mżyć, mżeć ’міргаць (вачыма)’, ’драмаць’, ’склейвацца (пра вочы)’, ’глядзець, нібы праз туман’, mżonki ’паўсон’. Да прасл. migati > міга́ць (гл.) (Брукнер, 351) ’хутка рухацца туды-сюды’ > ’міргаць вачыма, калі надыходзіць сон’ (параўн. літ. miegóti ’спаць’) > ’бачыць праз сон нешта час-ад-часу’ > ’здавацца, мроіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)