◎ Плаву́ха ’яжджаль, ранняя асака, Carex L.’ (слуц., ЛА, 1), плаву́шка ’тс’ (Сл. Брэс.), паплаву́ха, паплаву́шка, паплаўны ’тс’ (Нар. лекс., ТС. Расл. св.). Да плаў t (гл.). Семантыка развівалася ад ’нізкі луг, балота’ (параўн. польск. pławy ’тс’) > ’трава, якая вырастае на такім балоце, лузе, ці пакрывае яго’, параўн. рус. пск. плаву́ха -зелень на паверхні сажалкі, става’, плавучина ’балотная трава, мох, што шчыльна пакрываюць возера’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турэ́чынка ‘крынічнік доўгалісты, Veranica longifolia L.’ (гродз., Кіс.). Магчыма, да Турэччына, турэцкі (гл.) з актуалізацыяй значэння ‘незвычайны, не падобны да іншых’. Пастусяк (Pogranicze, 266) звязвае з горкім смакам зелля, гл. папярэдняе слова. Лучыц-Федарэц (пісьм. паведамл.) дапускае народнаэтымалагічнае збліжэнне з урокі (гл.) з «прыстаўным» т‑ у лексеме *урэ́чынка, роднаснай чэш. úročník ‘Veronica officinalis’ < úřek ‘сурокі’, параўн. рус. урочная трава ‘трава ад сурокаў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прарасці́ сов.
1. (дать росток) прорасти́;
намо́чаны гаро́х ~ро́с — намо́ченный горо́х проро́с;
бу́льба ~сла́ — карто́шка проросла́;
2. (сквозь что-л.) прорасти́, проби́ться;
трава́ ~сла праз ку́чу каме́ння — трава́ проросла́ сквозь ку́чу ка́мня;
3. (нек-рое время) порасти́; простоя́ть;
гэ́та дрэ́ва ~сце́ яшчэ́ гадо́ў два́ццаць — э́то де́рево простои́т ещё лет два́дцать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
расці́ несов., в разн. знач. расти́;
◊ як на дражджа́х р. — как на дрожжа́х расти́;
хоць трава́ не р. — хоть трава́ не расти́;
р. на лес гле́дзячы — расти́ на лес гля́дя;
р. як грыбы́ пасля́ дажджу́ — расти́ как грибы́ по́сле дождя́;
у ро́це расце́ — во рту растёт;
вялі́кі р. — расти́ здоро́в
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Га́рнік ’нагаворнае зелле, трава’ (Нас.), ’расліна Alchemilla vulgaris L., гусялапка’ (Касп.). Утварэнне на ‑(н)ік да дзеяслова гарнуць ’мець прыхільнасць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́суш ’няскошаная пасохлая трава’ (ганц., Сл. ПЗБ), ’дрэва, засохлае на корані’ (беласт., Сл. ПЗБ), посушы ’захворванне збожжавых’ (Выг. дыс.). Гл. пасуш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́жыца ’асака’ (хойн.). Ад ры́жы (гл.) па колеры расліны або ад рэз́аць (гл.), параўн. рэская трава ’асака’. Параўн. таксама рэ́знік 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гербала́йф
(англ. herbalife, ад лац. herba = трава + англ. life = жыццё)
розныя прэпараты замежных фірм, заснаваныя на натуральнай сыравіне, якія служаць для карэкцыі вагі цела і для абароны арганізма ад шкодных уздзеянняў навакольнага асяроддзя.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
marsh
[mɑ:rʃ]
1.
n.
бало́та n., ба́гна, дрыгва́ f.; твань f.
2.
adj.
1) балаця́ны (гле́ба, по́ле)
2) бало́тны (трава́, пту́шка)
a marsh plant — бало́тная расьліна
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
жыву́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Жыццяздольны, вынослівы. Хвошч — чалавек жывучы, сухі, жылісты, учэпісты, як і тая трава, праз якую атрымаў ён сваё трапнае прозвішча. Лупсякоў.
2. перан. Устойлівы, здольны доўга існаваць, захоўвацца. Дужа жывучымі былі традыцыі савецкага калектывізму ва ўсім вясковым побыце Загальшчыны. Залескі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)