селекцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да селекцыі. [Стася] расказала, што іхні гурток некалькі год праводзіць селекцыйную работу па вывядзенню шыпшыны з больш сакавітымі пладамі, з меншаю колькасцю насення. Дубоўка. // Атрыманы ў выніку селекцыі. Селекцыйны сорт ячменю. // Які займаецца селекцыяй. Селекцыйная станцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цукро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.

1. Летні сорт ігрушы, якая дае дробныя прадаўгаватыя сакаўныя плады. Там, блізка каля плота бабкі Настусі, стаіць уцалелая ад пажару цукроўка. Місько.

2. Плод гэтага дрэва. Цукроўкі былі ўжо амаль спелыя. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

венге́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. гл. венгры.

2. Куртка з нашытымі папярочнымі шнурамі. На салдатах былі чорныя венгеркі і чорныя шапкі. Лынькоў.

3. Бальны танец, запазычаны ў венграў.

4. часцей мн. (венге́ркі, ‑рак). Пашыраны сорт сліў фіялетавага колеру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вінёўка, ‑і, ДМ ‑нёўцы; Р мн. ‑нёвак; ж.

1. Сорт позніх, распаўсюджаных на Беларусі, груш, на якіх растуць зеленавата-жоўтыя кісла-салодкія плады.

2. Плод гэтай грушы. Аж у хаце, здавалася, чуваць было, як пахнуць у садзе бэры і вінёўкі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лімо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Сорт ігруш, падобных па сваёй форме на лімон.

2. Разм. Ручная граната, падобная па форме на лімон. Акрамя аўтаматаў, кабураў з наганамі, на паясах — гранаты-лімонкі, пляскатыя нямецкія нажы ў раменных футаралах. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ікра́, ‑ы, ж.

1. Змацаваная сліззю маса зернепадобных яечак, якія адкладваюцца рыбамі, земнаводнымі, малюскамі і іншымі воднымі жывёламі. Ікра жабы. □ Акунь адкладвае ікру ў адзін прыём, таму і нераст у яго цягнецца не больш 3–5 дзён. Матрунёнак. // Харчовы прадукт, які атрымліваецца шляхам апрацоўкі зернепадобных яечак рыбы. Бутэрброд з ікрой.

2. (пераважна з азначэннем). Яда з дробна пасечанай агародніны, грыбоў і інш. Кабачковая ікра. Баклажанавая ікра.

•••

Зярністая ікрасорт чорнай ікры, прасоленай у непрацёртым выглядзе (у паюсах).

Паюсная ікрасорт чорнай прасаванай салёнай ікры.

Чорная ікра — ікра асятровых рыб (бялугі, сяўругі, асятра і інш.).

Чырвоная ікра — ікра ласасёвых рыб (кеты, гарбушы і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вікто́рыя

(лац. victoria = перамога)

1) уст. перамога;

2) старадаўні заходнееўрапейскі сорт слівы;

3) тое, што і вікторыя-рэгія.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

спа́саўка, ‑і, ДМ ‑саўцы, ж.

Разм.

1. Пост перад спасам, царкоўным святам, якое адзначалася ў жніўні. [Бародзіч:] — Некаторага году ў спасаўку выйшлі грыбоў паглядзець. Чорны.

2. Сорт груш, якія паспяваюць к спасу. А ноччу скокні цераз падаконнік — і збірай у садзе спелыя салодкія спасаўкі. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыга́нка 1,

гл. цыганы.

цыга́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Сорт позняй яблыні, якая прыносіць буйныя цёмна-чырвоныя яблыкі. У дальнім кутку гарода .. расла кучаравая «цыганка». Даніленка.

2. Плод гэтай яблыні. Да самых замаразкаў вісяць у голлі чырванабокія «цыганкі». Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ране́тсорт яблыні ці яблыкаў’ (ТСБМ), ранэ́та ’гатунак яблыкаў’ (Сл. рэг. лекс., Нар. словатв.). Параўн. рус. дыял. ране́т, ране́та, ране́тка, польск. renetka, чэш. reneta. З франц. rainette/reinette ’тс’ (Мацэнаўэр, Cizí sl., 293), што звязана са значэннем ’каралева, каралеўскі’. Параўн. варыянтнае ням. Reinette, што з французскай, і Königsapfel ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)