село́ сяло́, -ла́ ср.;
ни к селу́ ни к го́роду погов. ні ў сеч ні ў печ; ні да пе́чы ні да рэ́чы; ні да ра́ды ні да зва́ды; ні два ні паўтара́; ні з пу́шчы ні з по́ля.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
спра́ваII ж.
1. (дело, работа) обл. спра́ва, -вы ж.;
2. (снаряжение) обл. начы́нне, -ння ср.;
3. (управа) уст., прост. упра́ва, -вы ж., ра́да, -ды ж.;
нет спра́вы с ним не́льга яму́ даць ра́ды, нія́к не спра́віцца з ім.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
przyjemność
przyjemnoś|ć
ж. задавальненне;
z ~cią — з задавальненнем;
mam ~ć powitać Państwa — я вельмі рады (рада) вітаць вас; ...
to moja jedyna ~ć — гэта мая адзіная радасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы́перці, ‑пру, ‑праш, ‑пра; пр. выпер, ‑рла; зак.
1. што. Выціснуць, выдушыць што‑н. адкуль‑н. Выперці дно ў бочцы. Выперці шыбу.
2. каго. Разм. Прымусіць выйсці, выехаць адкуль‑н.; выгнаць. Выперці дзяцей з хаты. □ Напэўна б сход сарваўся, Але Трэзор Прыдумаў, чым даць рады: За вуха ўхапіў Свінню, Казёл паддаў ёй ззаду, і выперлі нягодніцу на двор. Корбан. // Выключыць, звольніць каго‑н. адкуль‑н. Выперці з установы.
3. без дап. Разм. Выдацца, высунуцца за межы чаго‑н. Выперці наперад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліставы́ 1, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да ліста 1; у лістах. Ліставая салата. □ [Марцін] ачышчаў стол ад свайго тытуню, і крышанага і ліставога. Чорны. // Які мае лісце, пакрыты лісцем; лісцевы. Сасновы бор чаргуецца з дубровай, з бярозавым гаем, з грабавым лесам, з ліставымі змешанымі пералескамі. В. Вольскі. Лес, трыумфуючы па-свойму, Прыходу юных рады быў: Шумеў галлём узнёсла хвойны, А ліставы ў далоні біў. Калачынскі.
ліставы́ 2, ‑ая, ‑ое.
Зроблены ў выглядзе ліста 2 (у 1 знач.). Ліставое жалеза. Ліставая сталь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распача́ць, ‑чну, ‑чнеш, ‑чне; ‑чнём, ‑чняце; пр. распачаў, ‑ла, ‑ло; зак., што.
1. Інтэнсіўна, актыўна прыступіць да ажыццяўлення чаго‑н.; узяцца за якую‑н. работу, занятак; пачаць. Распачаць будаўніцтва. □ Усе пяць салдат аддзялення Сладкова распачалі аўтаматную страляніну па амбразуры. Сіняўскі. Вядома, і я быў вельмі рады, калі .. [дзед Мацей] аднаго разу распачаў са мной гаворку пра язёў. Ляўданскі.
2. Пачаць карыстацца чым‑н., ужываць што‑н. Буфетчыца, прывабная маладая кабеціна з белымі поўнымі рукамі, сказала, што піва не свежае, — бочку распачалі аж учора раніцай. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слабада́
1. Ст.-бел. Пасяленне, якое карысталася «свабодай», павіннаснымі льготамі (АЛМ, I, 207). Тое ж Ст.-бел. слабодка.
2. Вуліца ў два рады хат.
3. Прыгарад, прадмесце.
4. Галоўная вуліца, цэнтр вёскі (Дзятлавічы Гом. Радч., стар. XIV).
□ вв. Красная Слабада, Крывая Слабада (Лебядзёўка) Слаўг., вв. Чарсвя́цкая Слабада і Гушчанская Слабада Уш., в. Слабодка Бых.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
парале́ль, ‑і, ж.
1. Паралельная лінія. Правесці паралель.
2. Умоўная лінія, праведзеная па зямной паверхні паралельна экватару, усе пункты якой маюць аднолькавую геаграфічную шырату. Змыкайце рады Камінтэрна На ўсіх паралелях зямлі. Глебка.
3. перан. З’ява, якая можа параўноўвацца з іншай, аналагічнай з’явай. Канкрэтнасць гістарычнай паралелі, такім чынам, выпраўляла лінію абстрактных разваг героя, не даючы яму збіцца з пазіцый рэалізму. Лойка. // Параўнанне, супастаўленне. У шматлікіх работах аб творчасці Коласа робяцца паралелі паміж «Казкамі жыцця» і байкамі Крылова, алегорыямі Салтыкова-Шчадрына, Горкага і г. д. Навуменка.
[Ад грэч. parállēlos — які знаходзіцца, праходзіць побач.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
exactly [ɪgˈzæktli] adv. дакла́дна; менаві́та;
Exactly so! Менавіта так!
♦
not exactly infml
1) не зусі́м так;
This is not exactly what I meant. Я меў на ўвазе некалькі іншае.
2) зусі́м не так;
He wasn’t exactly pleased to see us – in fact he refused to open the door. Ён зусім не быў рады бачыць нас – на справе ён нават адмовіўся адчыніць нам дзверы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
калі́, прысл. і злуч.
1. прысл. пыт. У які час?
К. ж вы прыйдзеце? К. гэта будзе?
2. прысл. неазнач. Калі-небудзь.
Ці чуў ты к. такое? 3. прысл. неазнач. У няпэўны будучы час. Заходзь к. да нас.
4. прысл. азнач. Ужыв. як абстрактнае абазначэнне часу (звычайна ў спалучэнні з часц. «вось»).
Вось к. мне трэба было вярнуцца.
5. злуч. часавы. Ужыв. ў пачатку даданага сказа і выражае:
а) частковае або поўнае супадзенне ў часе дзеяння галоўнага і даданага сказаў; у той час як.
К. ўзышло сонца, мы ўжо былі дома;
б) паслядоўнасць дзеяння; пасля таго як.
Я надта перапужалася, к. пачула такое;
в) паўтаральнасць дзеяння (часта са словамі «заўсёды», «кожны раз» і інш.).
Мы заўсёды рады, к. вы прыязджаеце да нас.
6. злуч. умоўны. Выражае рэальную ўмову здзяйснення, існавання чаго-н.
К. працаваць, дык працаваць.
К. глянеш з пагорка, то ўсё ўбачыш як на далоні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)