Плен 1 ’нязжаты касмыль жыта, пакінуты ў полі для прыманю зайцоў’ (Сцяшк. Сл.). Да польск. plenić ’размнажацца, прыносіць плён’ ст.-польск. pleni ’плодны, ураджайны’, з якіх — плен, відаць, пры ад’ідэацыі плен ’палон, здабыча’. Магчыма, звязанае з прасл. *plęgti, параўн. чэш. pléhnuť sa ’пладзіцца’ (Махэк₃, 457; Варбат, Этимология–1978, 23), суадноснае з папярэднім словам.

Плен 2 ’пасяджэнне’ (Юрч. СНЛ) — скарочаная (без ‑ум) форма лексемы пленум. Параўн. таксама рус. маск. пле́нный ’пленарны’, што ўзыходзяць да лац. plēnus ’поўны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ranić

незак.

1. раніць;

2. перан. раніць; прыносіць (прычыняць) боль;

ranić czyje uczucia — закранаць (раніць) чые пачуцці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

доставля́ть несов.

1. (препровождать) дастаўля́ць;

доставля́ть това́р дастаўля́ць тава́р;

2. (предоставлять, давать) дава́ць;

доставля́ть возмо́жность дава́ць магчы́масць;

3. (причинять) прычыня́ць, рабі́ць; прыно́сіць; дава́ць;

доставля́ть беспоко́йство прычыня́ць (рабі́ць) кло́пат (турбо́ты);

доста́влять удово́льствие дава́ць задавальне́нне;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бальза́м

(лац. balsamum, ад гр. balsamon = пахучая жывіца)

1) густы пахучы сок некаторых раслін, які мае ў сваім складзе смолы, эфірны алей; выкарыстоўваецца ў медыцыне і парфумерыі;

2) пахучая настойка на лекавых травах;

3) перан. тое, што прыносіць заспакаенне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дра́ма

(гр. drama = дзеянне)

1) адзін з трох асноўных родаў літаратуры (побач з эпасам і лірыкай);

2) літаратурны твор сур’ёзнага зместу ў форме дыялогу, прызначаны для пастаноўкі на сцэне;

3) перан. падзея, якая прыносіць душэўныя пакуты (напр. сямейная д.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

чапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што. Дакранацца, датыкацца да каго-, чаго-н.

Не чапай рукамі!

2. што. Браць, карыстацца (разм.).

Не чапай майго нічога.

3. каго-што. Закранаць, турбаваць каго-н.; крыўдзіць (разм.).

Не чапай яго, няхай спіць.

4. каго-што. Умешвацца ў чые-н. справы; перашкаджаць каму-н. (разм.).

Не чапай дзяцей, хай гуляюць.

5. каго-што. Знішчаць, вынішчаць; прыносіць шкоду каму-, чаму-н.

Нельга ч. птушыныя гнёзды.

6. Нападаць на каго-, што-н.

Воўк падышоў блізка, але авечак не чапаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

krociowy

1. які налічвае сотні тысяч;

2. які прыносіць тысячы; прыбытак;

krociowy interes — прыбытковая справа;

3. вялікі; вялізны;

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бэ́ра, ‑ы, ж.

1. Пашыраны ў Беларусі сорт позняй грушы, якая прыносіць буйныя жоўтыя салодкія плады. Ужо апранаючыся, [Коля] глянуў праз акно ў садок: ці калыша там вецер галінкі маладых бэр і антонавак? Якімовіч.

2. Плод гэтай грушы. Ранішнімі першымі замаразкамі мерзлі перад вокнамі спелыя бэры. Чорны.

•••

Лошыцкая бэра — беларускі селекцыйны сорт грушы.

Слуцкая бэра — сорт бэры, якая распаўсюджана ў Беларусі на Случчыне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бальза́м

(лац. balsamum, ад гр. balsamon)

1) густы пахучы сок некаторых раслін, які мае ў сваім складзе смолы і эфірны алей;

2) пахучая настойка на лекавых травах;

3) перан. тое, што прыносіць суцяшэнне, заспакаенне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

капіта́л

(ням. Kapital, ад лац. capitalis = галоўны)

1) сукупнасць сродкаў (маёмасць, грошы), якая прыносіць прыбытак;

2) вялікая сума грошай;

3) перан. тое, што ўяўляе сабой вялікую каштоўнасць, важны здабытак (напр. навуковы к., маральны к.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)