◎ Пралес : шкіра ў лес, на праяве > здароўе ў хаце, хвароба ў лес (Шн. 3), праяве ’пералесак’ (Нікан.). Прыназоўнік на (праяве) у прыкладзе з Шэйка, як быццам бы, сведчыць аб тым, што значэнне тут ’нейкае месца ў лесе’, магчыма, ’прагаліна, паляна’ (параўн. значэнні пралесак). Тады праяве — дэрыват ад пра- (< пера‑? гл.) і лес, у адрозненне ад укр. праліе, польск. prałaś і чэш. pratęs ’некрануты, даўні лес’, якія ад пра- і лес (параўн. Банькоўскі, 2, 756). Параўн. прамара.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дрыму́чы, ‑ая, ‑ае.
Стары, густы, непраходны (пра лес). Густы дрымучы лес пераходзіць тут у вялікае, неабсяжнае балота. В. Вольскі. Гукі паволі заміралі ў сэрцы дрымучага бору. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́чта, -ы, ДМ -чце, мн. -ы, мачт і -аў, ж.
Высокі слуп для парусоў на судне, а таксама збудаванне ў выглядзе слупа для розных мэт.
|| прым. ма́чтавы, -ая, -ае.
М. лес.
М. ліхтар.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
глумі́ць несов., разг. по́ртить; зря тра́тить; трави́ть;
гэ́ты краве́ц то́лькі глу́міць сукно́ — э́тот портно́й то́лько по́ртит сукно́;
г. лес — зря тра́тить лес;
г. пасе́вы — трави́ть посе́вы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
гусце́ць несов., в разн. знач. густе́ть, станови́ться гу́ще; (о лесе и т.п. — ещё) станови́ться ча́ще;
лес гусце́е — лес густе́ет (стано́вится гу́ще, ча́ще);
тума́н гусце́е — тума́н густе́ет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
мачто́ўнік, ‑у, м.
Лес на пні, прыгодны на мачты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарвябо́йны, ‑ая, ‑ае.
Сапсаваны чарвямі. Чарвябойныя яблыкі. Чарвябойны лес.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змро́чны, -ая, -ае.
1. Слаба асветлены, ахоплены змрокам.
З. яловы лес.
2. перан. Поўны цяжкіх пачуццяў, бязрадасны, пануры.
З. твар.
Змрочныя думкі.
Змрочныя прадчуванні.
3. перан. Цяжкі, беспрасветны.
Змрочныя гады зняволення.
|| наз. змро́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
е́льнік, -у, мн. -і, -аў, м., зб.
1. Яловы лес.
Каля ракі рос е.
2. Ссечаныя яловыя лапкі або дрэвы.
Дарога ўслана ельнікам.
|| памянш.-ласк. е́льнічак, -чку, м. (да 1 знач.).
|| прым. е́льнічны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абшука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго-што. Зрабіць вобыск дзе-н., у каго-н.
А. кватэру арыштаванага.
2. што. Шукаючы, агледзець усё старанна.
А. усе кішэні.
А. лес.
|| незак. абшу́кваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)