3. Анямець ад парушэння кровазвароту (пра часткі цела). — Змірышся, — думаў бай, — зацякуць ад скураных рамянёў рукі і ногі, сама папросішся...Даніленка.// Апухнуць, ацячы. Вока зацякло. Вывіхнутая нага зацякла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́цік1, ‑а, м.
1.Памянш.-ласк.да кот.
2. Марская прамысловая млекакормячая жывёліна з каштоўным футрам, якая водзіцца ў паўночнай частцы Ціхага акіяна. // Футра гэтай жывёліны. Кажушок на хлопцу быў пацягнен зялёным сукном, а каўнер у ім — з чорнага коціка.Чорны.
ко́цік2, ‑а, м.
Суквецце з дробных кветачак у некаторых дрэвавых раслін, якое ападае пасля цвіцення. Распушыліся і цвілі коцікі на вербах.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тое, што і уткнуць у (1, 2 знач.). Дома, у сенцах старое хаты,.. маці ўваткнула свой серп у шчыліну над вушаком.Брыль.[Грышка] пачаў .. [начлежнікам] падпяваць, уваткyуўшы твар у каўнер кажуха.Чарот.
•••
Уваткнуць свае тры грошы — тое, што і уткнуць свае тры грошы (гл. уткнуць).
Уваткнуць свой нос (язык) — тое, што і уткнуць свой нос (язык) (гл. уткнуць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кашэ́чыікаша́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кошкі, належыць ёй. Кашачая лапа.// Уласцівы кошцы, такі, як у кошкі. [Білі] кашачай, асцярожнай хадой падбіраўся да цяпельца.Лынькоў.Роб убачыў, як у кашэчых вачах капітана заблішчалі халодныя ільдзінкі нянавісці.Гамолка.
2.Разм. Зроблены з футра кошкі. Кашачы каўнер.
3.узнач.наз.кашэ́чыя, ‑ых. Сямейства драпежных млекакормячых, да якога адносяцца кошка, тыгр, леў, рысь і інш.
•••
Кашэчы канцэртгл. канцэрт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ху́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Старанна ўхутвацца ў што‑н., добра ўкрывацца. Адвыкшы ад свежага паветра, Рыгор зябка хутаўся ў каўнер кажуха.Крапіва.Дачка засмяялася, хутаючыся ў халат і па-дзіцячаму, кулачком, праціраючы заспаныя вочы.Шамякін.Людзей было небагата, тыя, хто заходзіў на прычал, хуталіся ў каўняры, хаваліся пад парасоны і неўзабаве сыходзілі.Мележ.//перан. Густа пакрывацца (туманам, імглой і пад.). Непрывабная сцюдзёная далячынь хуталася ў тумане.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набі́ццасов., в разн. знач. наби́ться; (навязаться — ещё) напроси́ться;
у клуб ~бі́лася мно́га наро́ду — в клуб наби́лось мно́го наро́ду;
за каўне́р ~бі́ўся снег — за во́рот наби́лся снег;
сам ~бі́ўся — сам напроси́лся;
◊ н. бітко́м — наби́ться битко́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прарэ́х, прарэ́ха ’разадранае або разрэзанае месца ў адзенні; дзірка’, ’пярэдні разрэз у штанах’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ), прарэ́х ’агрэх (у полі)’ (Скарбы), прарэшка, прарэшак ’пятля для гузіка’ (Інстр. 3), ’незасеянае месца на полі’ (Сцяшк. Сл.; гродз., Шн. 3), ’каўнер кашулі’ (Нас.). Рус.проре́ха, проре́шина, проре́ховина ’распоратае або разадранае месца ў адзенні’, ст.-рус.прарѣха. Этымалогія няпэўная. Лічыцца дэрыватам з другасным ‑х‑ (як праха, рус.сваха) ад прорэ́заць (гл. Фасмер, 3, 376 і наст.). Праабражэнскі (2, 137) узводзіць слова да рус.редкий і спасылаецца на проредь. Параўноўвалі таксама са ст.-інд.rēkhā ’паласа, рыса’, лац.rīma ’расколіна, шчыліна’ (Ільінскі, РФВ 69, 16) і з лат.risums, rìsiens ’трэшчына, разрэз’ (Мацэнаўэр, LF, 14, 92).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пага́нец, ‑нца, м.
Разм.лаянк.
1. Вельмі дрэнны, подлы чалавек. [Доктар:] — Колькі людзей праз гэтага паганца загінула, падумаць страшна.Грахоўскі.// Наогул пра каго‑н. непаслухмянага, надакучлівага і пад. [Жанчына:] — Колькі я цябе буду клікаць! Ну, паганец, не прыходзь дамоў! Я табе дам!Шамякін.Навёў тэадаліт — а гнус той слепіць вочы. Ну так і лезе дрэнь у нос, у рот, У вушы, за каўнер залазіць абармот. І не дасі паганцу рады.Корбан.
2.Уст. Нехрысціянін, чалавек іншай веры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)