Спень ‘шпень, кароткі выступ, завостраная кароткая палачка і інш.’ (ТС), укр. дыял. спінь ‘востры канец верацяна’. Апошняе, паводле Трубачова (Ремесл. терм., 100; Труды, 1, 778), роднаснае н.-луж. špeńc ‘стрэмка, асцюк, калючка, жала, страла, расток’ < *spěnьcь, *spьnьcь < прасл. дыял. *spьnь, spinь што звязала з лац. spīna ‘іголка, шып’, spīnus ‘цёран’. Можа паходзіць таксама з рум. spin ‘калючка, іголка’ (ЕСУМ, 5, 374). Гл. аднак шпень ‘штыр, стрыжань’, ‘вастрыё ў верацяне’, шпе́ніць ‘шчыльна састаўляць’, якія несумненна да польск. śpień ‘злучэнне, запанка’, параўн. шпо́нка ‘драўляны шып, якім замацоўваюцца дошкі (Ян.), што, хутчэй за ўсё, звязана з ням. Spahn ‘трэска’. Няясна, магчыма, вынік налажэння семантыкі розных па паходжанні слоў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

personal

[ˈpɜ:rsənəl]

1.

adj.

1) прыва́тны

a personal letter — прыва́тны ліст

2) асабі́сты (ула́снасьць, правы́, рэ́чы, патрэ́бы), пэрсана́льны

a personal invitation — пэрсана́льныя запро́сіны

3) які́ закрана́е асо́бу

personal remarks — асабі́стыя заўва́гі (з мэ́тай абра́зіць або́ скры́ўдзіць)

4) асабо́вы

personal pronouns — асабо́выя займе́ньнікі

2.

n.

каро́ткая зьве́стка ў газэ́це пра прыва́тныя спра́вы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ЛА́СТАЎКІ, ластаўкавыя (Hirundinidae),

сямейства птушак атр. вераб’інападобных. 20 родаў, 79 відаў. Пашыраны ўсюды, акрамя Арктыкі, Антарктыкі і некат. акіянічных астравоў. На Беларусі 3 віды: Л. берагавая, або беражанка (Riparia riparia), Л. вясковая, або касатка (Hirundo rustica), і Л. гарадская, або варанок (Delichon urbica). 2 віды ў Чырв. кнізе МСАП.

Даўж. да 28 см, маса да 60 г. Апярэнне шчыльнае, пераважна цёмнае з метал. бляскам зверху і светлае знізу. Крылы доўгія, вузкія. Дзюба кароткая, сплюшчаная. Хвост выемчаты. Ногі кароткія. Кормяцца насякомымі, Л. дрэвавая амерыканская (Tachycineta bicolor) — ягадамі ядлоўцу. Гнёзды паўшарападобныя або ў выглядзе плоскай біклажкі, робяць з грунту, змешанага са слінай, прымацоўваюць іх да скал і пабудоў; у некат. відаў гнёзды ў норах і дуплах. Часта гняздуюцца калоніямі.

т. 9, с. 144

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

krótki

krótk|i

кароткі;

~a pamięć — кароткая памяць;

~i wzrok — блізарукасць;

w ~im czasie — неўзабаве; у хуткім часе;

na ~ą metę — на кароткі час; ненадоўга;

~ie spodnie — шорты;

fale ~ie — рад. кароткія хвалі;

~ie spięcie — эл. кароткае замыканне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

булава́, ‑ы; мн. булавы, ‑лаў; ж.

1. Гіст. Дубінка з патаўшчэннем на канцы ў выглядзе шара або васьмігранніка, якая служыла даўней зброяй; паліца. [Мікола:] — Гэта, брат, тая самая булава, з якой яшчэ асілак Машэка ваяваў з панамі. Брыль.

2. Гіст. Кароткая палка з шарападобным патаўшчэннем на канцы, якая ў казакоў, на Украіне і ў Польшчы служыла знакам вярхоўнай улады. Гетманская булава. □ І сказаў Багдан Хмяльніцкі, Узмахнуўшы булавой: — Слава рускаму народу, Шлях наш з роднаю Масквой. Астрэйка.

3. Гімнастычная прылада, якая мае выгляд бутэлькі з патаўшчэннем на вузкім канцы.

4. перан. Лаянк. Пра някемлівага, неразумнага чалавека. [Сымон:] — Малады Жук — булава, ды стары хадовы чалавек, з ім без суда не абыдзешся. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́пліка

(фр. réplique, ад лац. replicare = паварочваць назад, адбіваць)

1) кароткая заўвага, пярэчанне, адказ, выкрык з месца на сходзе;

2) адказ на словы субяседніка ў сцэнічным дыялогу, а таксама канец фразы, апошнія словы адной дзеючай асобы, непасрэдна за якой гаворыць другая;

3) паўтарэнне музычнай фразы іншым голасам або ў іншай танальнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аб’ектава́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. аб’ектава́ны аб’ектава́ная аб’ектава́нае аб’ектава́ныя
Р. аб’ектава́нага аб’ектава́най
аб’ектава́нае		 аб’ектава́нага аб’ектава́ных
Д. аб’ектава́наму аб’ектава́най аб’ектава́наму аб’ектава́ным
В. аб’ектава́ны
аб’ектава́нага		 аб’ектава́ную аб’ектава́нае аб’ектава́ныя
Т. аб’ектава́ным аб’ектава́най
аб’ектава́наю		 аб’ектава́ным аб’ектава́нымі
М. аб’ектава́ным аб’ектава́най аб’ектава́ным аб’ектава́ных

Кароткая форма: аб’ектава́на.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аб’ектава́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. аб’ектава́ны аб’ектава́ная аб’ектава́нае аб’ектава́ныя
Р. аб’ектава́нага аб’ектава́най
аб’ектава́нае		 аб’ектава́нага аб’ектава́ных
Д. аб’ектава́наму аб’ектава́най аб’ектава́наму аб’ектава́ным
В. аб’ектава́ны
аб’ектава́нага		 аб’ектава́ную аб’ектава́нае аб’ектава́ныя
Т. аб’ектава́ным аб’ектава́най
аб’ектава́наю		 аб’ектава́ным аб’ектава́нымі
М. аб’ектава́ным аб’ектава́най аб’ектава́ным аб’ектава́ных

Кароткая форма: аб’ектава́на.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

абве́ржаны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. абве́ржаны абве́ржаная абве́ржанае абве́ржаныя
Р. абве́ржанага абве́ржанай
абве́ржанае		 абве́ржанага абве́ржаных
Д. абве́ржанаму абве́ржанай абве́ржанаму абве́ржаным
В. абве́ржаны
абве́ржанага		 абве́ржаную абве́ржанае абве́ржаныя
Т. абве́ржаным абве́ржанай
абве́ржанаю		 абве́ржаным абве́ржанымі
М. абве́ржаным абве́ржанай абве́ржаным абве́ржаных

Кароткая форма: абве́ржана.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

абезрухо́млены

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. абезрухо́млены абезрухо́мленая абезрухо́мленае абезрухо́мленыя
Р. абезрухо́мленага абезрухо́мленай
абезрухо́мленае		 абезрухо́мленага абезрухо́мленых
Д. абезрухо́мленаму абезрухо́мленай абезрухо́мленаму абезрухо́мленым
В. абезрухо́млены
абезрухо́мленага		 абезрухо́мленую абезрухо́мленае абезрухо́мленыя
Т. абезрухо́мленым абезрухо́мленай
абезрухо́мленаю		 абезрухо́мленым абезрухо́мленымі
М. абезрухо́мленым абезрухо́мленай абезрухо́мленым абезрухо́мленых

Кароткая форма: абезрухо́млена.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)