гало́ўны рэда́ктар Chéfredakteur [ʃ-] m; Schríftleiter m -s, -, Léktor m -s, -tóren (у выдавецтве)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гаўптва́хта, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.
1. Памяшканне для трымання пад арыштам ваеннаслужачых. Пасадзіць на гаўптвахту. □ Палкоўнік загадаў зняць пікет і адправіць яго ў поўным складзе на гаўптвахту.Мікуліч.
2.Уст.Галоўны каравул у крэпасці, горадзе; каравульнае памяшканне з пляцоўкай для вывядзення каравула.
[Ням. Hauptwache.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фаса́д, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Пярэдняя галоўная частка будынка, што выходзіць на вуліцу. Галоўны фасад павільёна ўпрыгожваецца велічнай каланадай.«Беларусь».Цешыла і вабіла ўсё: .. абліты вадою асфальт, у якім люстраваліся фасады будынкаў, машыны і людзі.Грамовіч.
2.Спец. Вертыкальная праекцыя аб’екта.
[Фр. façade.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Капіта́л ’вялікая сума грошай’, ’багацце, скарб’, ’вартасць ад прыбавачнай вартасці ў выніку эксплуатацыі наёмных рабочых’ (ТСБМ, Яруш.). Відавочна, з польск.kapitał ’тс’, якое з лац.capitalis ’які мае адносіны да галавы, жыцця, асноўны, галоўны’. Не выключана магчымасць запазычання з рус.капита́л < ням.Kapital < італ.capitale ’асноўная сума’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
theme
[Өi:m]
n.
1) тэ́ма f.; прадме́т -у m. (дакла́ду, ле́кцыі)
2) Mus.гало́ўны маты́ў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mainspring
[ˈmeɪnsprɪŋ]
n.
1) гало́ўная спружы́на (у гадзі́ньніку і гд)
2) гало́ўны сты́мул, пабуджа́льная прычы́на
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Háuptsatz
m -es, -sätze
1) грам.гало́ўны сказ
2) матэм. гало́ўнае ўраўне́нне; зако́н
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
генера́льны
(лац. generalis = агульны, галоўны)
1) галоўны, асноўны, вядучы (напр. г. план);
2) усеагульны, грунтоўны (напр. г-ая ўборка);
3) які ўзначальвае якую-н. галіну, сістэму ўстаноў, арганізацый (напр. г. дырэктар).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Таўма́к1 ’старчковы (галоўны) корань дрэва’ (воран., чэрв., ЛА, 1), ’галоўны корань дрэва, старчак’ (слуц., Расл. св.). З *стаўма́к ’тс’, якое з стаўмава́ты (корань) (асіп., ЛА, 1) < стаўма́ ’вертыкальна’ (ад стаяць, ставіць, гл.), як тарча́к, тарчма́к ’тс’ (там жа) з тарчма́, торчма, гл.
*Таўма́к2, тоўма́к ’кулак; кухталь’ (Мат. Гом.). Фармальна блізкае польск.tłumok ’клунак, цюк’, дыял.tłomok ’валляк’, чэш.tlumok ’ранец’, для якіх Борысь (636) выводзіць першаснае значэнне ’нешта сціснутае ці набітае нечым’; суфіксальныя ўтварэнні ад tłumić ’сціскаць, здушваць’, роднаснага укр.то́вмити ’хаваць у сабе’, чэш.tlumiti ’прыглушаць’ (з польскай, Махэк₂, 646), славац.tlmiť ’тс’, што ўзыходзіць да прасл.*tъlmiti/*tl̥miti, магчыма, роднасных літ.stel̃bti ’зацяняць, душыць, гнясці’ (Махэк₂, там жа). Гл. яшчэ ЕСУМ, 5, 588.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кардына́льны
(лац. cardinalis = галоўны)
самы важны, асноўны, істотны (напр. к-ыя змены).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)