1. Той, хто будуе што‑н.; працуе на будаўніцтве. Брыгада будаўнікоў. □ Імчалі па шашы грузавікі. Узводзілі палац будаўнікі.Корбан.[Паўтарак:] Я перадам гэта пісьмо і ваша гарачае прывітанне будаўнікам Волга-Дона.Крапіва.
2.перан. Стваральнік, тварэц. Будаўнікі новага грамадства. Будаўнікі сацыялістычнай дзяржавы. □ Ты, моладзь, смела і магутна, Ты — волі лепшай будаўнік.Чарот.[Працаўнікі] памножаць славу рабочага класа нашай краіны, славу народа — будаўніка камунізма.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзіч, ‑ы, ж.
1. Тое, што і дзічына (у 1 знач.). Хоць дзядзька наш не паляўнічы, Ды меў ахвоту і да дзічы.Колас.
2.Разм. Глухое месца, глуш. У другое месца перабраўся — Яму уважыў пан ляснічы, І сеў Міхал у страшнай дзічы, Дзе лес адзін, хмызняк ды поле Ды ветру посвісты па волі.Колас.Я і сягоння адшукаць бы мог Сцяжынкі тыя ў дзічы дрыгвістай.Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
псі́хіка, ‑і, ДМ ‑хіцы, ж.
Уласцівасць высокаарганізаванай матэрыі — галаўнога мозга — адбіваць, адлюстроўваць навакольны свет у пачуццях, адчуваннях, а ў людзей — у мысленні і волі. // Душэўная арганізацыя чалавека, сукупнасць яго душэўных перажыванняў, сіл, пачуццяў. Псіхіка селяніна. Дзіцячая псіхіка. □ З глыбі вякоў паўставалі даўно забытыя, сцёртыя ў памяці народа парадкі, традыцыі і адміністрацыйныя функцыі абуджанай польскай дзяржаўнасці, паўставалі, як магільныя прывіды, узрушаючы псіхіку шырокіх пластоў працоўных мас.Колас.
[Ад грэч. psychikos — душэўны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіло́, ‑а, н.
1. Прыстасаванне ў выглядзе петляў для лоўлі птушак і дробных жывёлін. Паслухайце толькі, да чаго дадумаўся.. [Вася]: зрабіў вялікае сіло, налавіў поўную клетку птушак.Пальчэўскі.Пайшоў бацька ў лес, паставіў сіло і злавіў зайца.Якімовіч.
2.перан. Тое, што пазбаўляе волі; пастка. Толькі ўвосень Агата зразумела, што трапіла ў сіло, пастаўленае гэтым сваім чалавекам.Сабаленка.Балот гнілых сіло нам болей пагражаць не стане.Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГРАБЕ́Ж,
у крымінальным праве адкрытае выкраданне маёмасці, учыненае без насілля або з насіллем, няшкодным для жыцця і здароўя. Належыць да групы злачынстваў супраць уласнасці. Акалічнасцямі, якія абцяжарваюць грабеж, з’яўляюцца насілле над пацярпелым, выкраданне паводле папярэдняй змовы групай асоб, пранікненне ў жыллё, памяшканне або інш. сховішча, буйныя памеры выкрадзенага або ўчыненне злачынства асабліва небяспечным рэцыдывістам. Паводле крымін. заканадаўства Рэспублікі Беларусь караецца пазбаўленнем волі на працяглы тэрмін (максімальная мера пакарання — 15 гадоў з канфіскацыяй маёмасці).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
wola
wol|a
ж. воля;
siła ~i — сіла волі;
~a zwycięstwa — воля да перамогі;
ostatnia ~a — апошняя воля;
do ~i — дастаткова, уволю;
mimo ~i — мімаволі, міжвольна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
зо́мбі
(англ. zombie, ад афр. zumbi = фетыш)
1) мярцвяк у афрыканскай міфалогіі, які выконвае волю таго, хто выклікаў яго дух;
2) перан. чалавек, здольны раўнадушна рабіць учынкі пад уздзеяннем чужой, пераважна злой волі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
даасі́зм
(ад даа)
1) адзін з кірункаў старажытнакітайскай філасофіі, паводле якога прырода і жыццё людзей падпарадкаваны не волі неба, а закону, які існуе па-за свядомасцю чалавека;
2) адна з кітайскіх рэлігій, якая ўзнікла ў 2 ст. да н. э.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
verlássen
*
I
1.
vt пакіда́ць
die Welt ~ — паміра́ць
2.
(sich)
(aufA) спадзява́цца (на каго-н.), аддава́цца чыёй-н. во́лі
II
a само́тны, пакі́нуты
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
отда́ться
1.(отдать себя, покориться) адда́цца;
отда́ться на во́лю волн адда́цца на во́лю хва́ляў, пакары́цца во́лі хва́ляў;
2.(увлечься чем-л.) адда́цца, уле́гчы (у што);
3.(отразиться) адгукну́цца, адбі́цца;
4.(о боли) адда́цца, кальну́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)