лексе́ма, ‑ы, ж.
Слова як самастойная сэнсавая адзінка, якая разглядаецца ў мовазнаўства ва ўсёй сукупнасці сваіх форм і значэнняў.
[Ад грэч. lexis — слова, выраз.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пі́нта, ‑ы, ДМ ‑нце, ж.
Адзінка вымярэння вадкасцей і сыпкіх рэчываў у Англіі і ЗША, роўная 0,56 л.
[Англ. pint.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ста́дый, ‑я, м.
Адзінка вымярэння адлегласці ў многіх старажытных народаў, роўная прыблізна 200 м. Вавілонскі стадый — каля 195 м.
[Грэч. Stadion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чалаве́ка-гадзі́на, ‑ы, ж.
Спец. Адзінка ўліку рабочага часу, якая вымяраецца колькасцю працы, выкананай адным чалавекам за адну гадзіну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чалаве́ка-дзень, ‑дня, м.
Спец. Адзінка ўліку рабочага часу, якая вымяраецца колькасцю працы, выкананай адным чалавекам за рабочы дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тала́нт ’самая вялікая адзінка вагі і грашовая адзінка ў Старажытнай Грэцыі і на Усходзе’ (ТСБМ), ст.-бел. талантъ ’тс’: два таланты (1616 г., Карскі 2-3, 334), талентъ, талантъ ’тс’ (Сл. Скар.). Праз ст.-слав. таланътъ ’тс’ з грэч. τάλαντον з індаеўрапейскім коранем *tel‑ ’падымаць (на вагі), узважваць’, што мела значэнні: ’адзінка вагі ў 26,2 кг’, ’грашова-разліковая, але не манетная адзінка, срэбная або залатая’, ’вагі’. З грэч. τάλαντον — лац. talentum (у значэнні грэчаскай меры). Усходнія славяне з XI–XII стст. ведаюць словы талантъ, таланто ў значэннях ’вага і манета ў старажытных грэкаў і рымлян’ і ’талент’ (Сразн., 3, 921; Чарных, 2, 226; Фасмер, 4, 14–15). Гл. та́лент.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ды́на, ‑ы, ж.
Адзінка вымярэння сілы ў механіцы, роўная сіле, якая надае масе ў 1 г паскарэнне 1 см/сек².
[Ад грэч. dynamis — сіла.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
макрараён, ‑а, м.
Спец. Найбольшая адзінка, у якую можна аб’яднаць па якіх‑н. прыкметах розныя мясцовасці пры раяніраванні; проціл. мікрараён.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
франк 1,
гл. франт.
франк 2, ‑а, м.
Грашовая адзінка Францыі, Бельгіі, Швейцарыі і некаторых іншых краін, роўная 100 сантымам.
[Фр. franc.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
франк м
1. гістFranc [frã] m -, -s (пасля ліч pl -) (скар fr) (грашовая адзінка ў Францыі, Бельгіі, Люксембурзе);
2. Fránken m -s, - (пасля ліч pl -)(грашовая адзінка Швейцарыі)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)