Verbum

апа́лы, -ая, -ае.

1. Які асыпаўся, апаў з дрэў і пад.

Апалае лісце.

2. Які нізка апусціўся, абвіс.

Апалыя галіны яблынь.

3. Схуднелы.

Апалыя шчокі.

4. перан. Які пагоршыўся, сапсаваўся.

А. настрой.

ко́дэкс, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сістэматызаваны звод законаў.

Грамадзянскі к.

2. перан., чаго або які. Сукупнасць асноўных правіл, прынцыпаў, поглядаў.

Маральны к.

3. Старадаўні рукапіс у пераплёце (спец.).

Пергаментны к.

кру́чаны, -ая, -ае.

1. Зроблены скручваннем.

Кручаная пража.

К. абаранак.

2. Спіралепадобны, віты.

Кручаная лесвіца.

3. Хворы на шаленства (пра жывёл; разм.).

К. сабака.

4. перан. Заблытаны, неспакойны.

К. лёс.

Кручаная доля.

лаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.

1. Абвал вялікай масы снегу, лёду з гор.

Снежная л.

2. перан. Імклівая, нястрымная маса каго-, чаго-н.; суцэльны паток.

Л. войск.

|| прым. лаві́нны, -ая, -ае.

ліхама́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

1. Хваравіты стан, які суправаджаецца гарачкай і дрыготкай.

Трэсціся як у ліхаманцы.

2. перан. Узбуджаны, трывожны стан, празмерна паспешлівая дзейнасць.

Біржавая л.

3. разм. Трасца (малярыя).

люстра́ны, -ая, -ае і люстраны́, -а́я, -о́е.

1. гл. люстра¹.

2. Які з’яўляецца люстрам, з люстрам.

Люстраныя дзверы шафы.

3. перан. 3 гладкай бліскучай паверхняй.

Л. глянец.

Люстраная паліроўка.

Люстраная паверхня ракі.

лята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Мець здольнасць трымацца і перамяшчацца ў паветры.

2. перан. Хутка бегаць, рухацца, хадзіць, ездзіць, насіцца (разм.).

|| наз. лята́нне, -я, н.

|| прым. лята́льны, -ая, -ае.

Л. апарат.

перакрыжава́ць, -жу́ю, -жу́еш, -жу́е; -жу́й; -жава́ны; зак., што.

1. Пакласці, правесці, перавязаць што-н. накрыж.

П. рамянямі скрынку.

2. перан. Сутыкнуць, пераплесці; скасаваць.

Вайна перакрыжавала нашы лёсы.

|| незак. перакрыжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

пі́ва, -а, н.

Слабаалкагольны пеністы напітак з ячменнага соладу і хмелю.

Піва не зварыш з кім-н. (перан.: цяжка дагаварыцца; разм.).

|| памянш. піўцо́, -а́, н. (разм.).

|| прым. піўны́, -а́я, -о́е.

Піўная бочка.

пле́сня, -і, ж.

Мікраскапічныя грыбкі, якія збіраюцца ў выглядзе пушыстага налёту розных колераў на чым-н. гніючым, сырым.

Сцены старога памяшкання пакрыты плесняй.

П. мяшчанства (перан.).

|| прым. пле́сневы, -ая, -ае.

П. налёт.