шо́лудзі, ‑яў; адз. няма.
1. Заразнае скурнае захворванне, пры якім на скуры пад валасамі з’яўляюцца гнойныя струпы. // Струпы, сып.
2. Заразнае захворванне раслін, у выніку якога адбываецца пашкоджанне верхніх тканак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
язы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да языка (у 1 знач.). Язычныя нервы. Язычная мышца. Язычная века.
2. У лінгвістыцы — утвораны пры ўдзеле языка (у 2 знач.). Язычныя гукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляхава́ла ’агрэх пры сяўбе’ (ветк., Мат. Гом.). Утворана ад ⁺ляхаваць ’рабіць агрэхі пры ворыве, сяўбе’. Да ляха́ 1. Аб суфіксе ‑л‑а (< прасл. ‑dlo) гл. Сцяцко (Афікс. наз., 49).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Афіцы́на, ахвіцы́на ’флігель пры панскім доме для служачых асоб’ (Нас. Доп.). Запазычана з польск. oficyna ’флігель пры палацы для дваровай службы’, што ў сваю чаргу з лац. officīna ’майстэрня’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
з-за, прыназ. з Р.
Спалучэнне з прыназоўнікам «з-за» выражае:
Прасторавыя адносіны
1. Ужываецца пры абазначэнні напрамку руху ці дзеяння адкуль‑н., з чаго‑н., з процілеглага боку чаго‑н. Сонца ўзнялося з-за лесу. Выняць рукавіцы з-за пояса. Гукаць з-за дзвярэй. Дом віднеецца з-за агароджы. □ З-за сцэны даносіўся рознагалосы шум. Асіпенка. Марудна з-за кустоў маліны Выходзіць буры малады мядзведзь. Багдановіч.
2. Ужываецца пры абазначэнні руху ад таго прадмета, за якім хто‑н. знаходзіўся. Перакусіўшы, Рыгор вылез з-за стала і выйшаў з хаты. Гартны.
Прычынныя адносіны
3. Ужываецца пры ўказанні на прычыну або падставу дзеяння. Спрачацца з-за дробязей. □ — Табе трэба былі гэтыя ваўкі, — упікнула жонка Лявона, упэўненая, што дзед прастудзіўся толькі з-за аблавы на ваўкоў. Ермаловіч. // Ужываецца пры ўказанні на асобу, якая з’яўляецца прычынай чаго‑н. З-за яго столькі непрыемнасцей. □ — Чытай, чытай! — сказаў малому Багдан. — Не пакідай кніжку з-за мяне. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закры́тый
1. зачы́нены, мног. пазачыня́ны;
2. закры́ты, мног. пазакрыва́ны; засло́нены;
3. закры́ты;
4. заго́рнуты, зго́рнуты, скла́дзены;
5. закры́ты, мног. пазакрыва́ны, заплю́шчаны, мног. пазаплю́шчваны; см. закры́ть;
◊
при закры́тых дверя́х пры зачы́неных дзвяра́х;
с закры́тыми глаза́ми з заплю́шчанымі вача́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
то́лінг
(англ. tolling)
кам. асобы таможны рэжым, які ажыццяўляецца пра ўвозе ў краіну замежнай фірмай прамысловай сыравіны, што апрацоўваецца пры фінансавай падтрымцы гэтай фірмы, а атрыманы прадукт вывозіцца назад, пры гэтым увоз і вываз абкладаецца меншай пошлінай, чым пры звычайным імпарце і экспарце тавару.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
антрапахары́я
(ад антрапа + -харыя)
распаўсюджанне раслін пры мімавольным удзеле чалавека (з насеннем, пры перавозках і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ардына́рац
(рус. ординарец, ад ням. Ordonnanz)
ваеннаслужачы пры камандзіры або пры штабе для выканання розных даручэнняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
інварыя́нтнасць
(ад інварыянт)
нязменнасць, пастаянства пры пераўтварэннях, пры пераходзе да новых умоў (напр. і. фізічных законаў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)