ГАЛЁПЫ,
бел. рытуальнае печыва. Пяклі з нагоды прылёту буслоў, дзень сустрэчы якіх прыпадаў на Дабравешчанне. Выпякалі галёпы з пшанічнай мукі ў выглядзе булачак або коржыкаў рознай формы; маглі імітаваць фігурку бусла, бусліную лапу, мець форму сахі, бараны і інш. Выяву часам выціскалі на печыве зверху. Пяклі галёпы напярэдадні або ў дзень Дабравешчання (калі забаранялася пячы хлеб) ці на наступны дзень. Агульнае прызначэнне галёпаў — сустрэча ці кліканне буслоў. Вядомы на Зах. Палессі, Гродзеншчыне, Піншчыне, на Навагрудчыне і інш.
Г.Ф.Вештарт.
т. 4, с. 460
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«ГАСПАДАРЫ́»
(«Гаспадары, для Вас пішам гэта апавяданне...»),
бел. ананімная брашура. Выйшла нелегальна асобным выданнем без тытульнага ліста. Надрукавана лацінкаю. Налічвае 8 стар. празаічнага тэксту. Мяркуецца, што твор надрукаваны ў Кракаве. Прысвечана падзеям, што разгарнуліся 9.11.1893, калі царскія ўлады закрывалі касцёл у мяст. Крожы (Кражай) у Літве. Сяляне аказалі супраціўленне, іх схапілі і судзілі ў Віленскай суд. палаце. Багацце лексікі, трапныя фразеалагізмы, жывая гутарковая мова даюць падставу прыпісаць гэта выданне Ф.Багушэвічу. Брашура зберагаецца ў Цэнтр. б-цы АН Літвы.
С.Х.Александровіч.
т. 5, с. 84
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
empty2 [ˈempti] v.
1. (out) апаражня́ць;
He emptied the water out of the vase. Ён выліў з вазы ваду.
2. пусце́ць;
The streets emptied when the rain started. Вуліцы апусцелі, калі пачаўся дождж.
3. (out) эвакуі́раваць
4. (into) упада́ць (пра раку);
The Nile empties into the Mediterranean Sea. Ніл упадае ў Міжземнае мора.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
suspicion [səˈspɪʃn] n.
1. падазрэ́нне;
have suspicions about smth. сумнява́цца ў чым-н.;
I was right in my suspicion. Я меў рацыю, калі падазраваў.
2. fml пры́смак, адце́нне, намёк;
Add just a suspicion of cinnamon. Дадай трошкі карыцы.
♦
be beyond/above suspicion быць вышэ́й уся́кіх падазрэ́нняў;
be under suspicion (of) быць на падазрэ́нні
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
transfer1 [ˈtrænsfɜ:] n.
1. перада́ча; перано́с;
the transfer of meaning перано́с значэ́ння (слова);
the transfer of knowledge перада́ча ве́даў у і́ншую сфе́ру
2. пераво́д (па службе); той, хто пераво́дзіцца (у іншую ўстанову)
3. (from … to) пераса́дачны пункт; пераса́дка;
May I have a transfer, please? Дайце мне, калі ласка, транзітны білет.
4. пераво́дны малю́нак
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
worst1 [wɜ:st] n. са́мае ке́пскае, са́мае го́ршае; найго́ршае
♦
at (the) worst у найго́ршым вы́падку;
do your worst! рабі́ што хо́чаш, я цябе́ не баю́ся!;
if the worst comes to the worst калі́ зда́рыцца найго́ршае;
get the worst of it пацярпе́ць сакруша́льнае паражэ́нне;
make the worst of smth. глядзе́ць на што-н. песімісты́чна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
А́нцік ’прыгожая дзяўчына, прыгожы хлопец’ (Бяльк.). Рус. смал. а́нтик ’лясун’. Калі гэтыя ўтварэнні звязаны (семантыка: ’спакуслівы, як лясун’), відаць, іх трэба звязаць з анціпка ’д’ябал’ (гл.). Іначай — ад рус. анти́к ’рэдкі’, ’чалавек незвычайны’ (ССРЛЯ); ’камея’ (Даль); рус. слова < франц. antique ’старажытны’ < лац. antiquus (Шанскі, 1, А, 118); параўн. антычны (Супрун, Веснік БДУ, 1971, 3, 73), але няясны перанос націску, як і пры атаясамленні з анці́пка; параўн. а́нціць ’гуляць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баўто́нка ’баўтушка, пойла’ (Касп.), ’корм для коней’ (Інстр. III). Параўн. бо́ўтанка ’корм для цялят’ (Інстр. III). Форма баўто́нка — яўна гібрыдная. Калі ад боўтаць рэгулярна ўтвараецца боўтанка, то ад баўта́ць павінна быць баўта́нка. Баўто́нка, мабыць, узнікла метатэзай з боўтанка пад уплывам баўтаць або ж гэта гіперкарэктная форма (‑о‑ замест этымалагічнага ‑а‑) пры перанясенні націску (бо́ўтанка → (баўта́нка) → баўто́нка). Усё да баўтаць, боўтаць (гл.). Таксама гібрыдным здаецца і рус. дыял. (пск.) болтонка ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Га́мзаль ’смуглы’ (Жд. 2). Дакладвае значэнне слова невядома (параўн. прыклад, які прыводзіцца ў слоўніку Жыдовіч: «Вой я ш як гамзаль чорная, мне і загараць ня трэба»). Лексема гамза́ль ’быстры, тупы штуршок’, якая прыводзіцца ў Насовіча, не падыходзіць па семантыцы. Калі няма сувязі з адным са значэнняў дзеясловаў га́мзаць, гамза́ць, то, магчыма, запазычанне. Параўн. (але гэта вельмі няпэўная дагадка) укр. гамсе́л ’іранічная назва, якую даюць жыхарам Таўрычаскай губерні’ (Грынч.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Га́мтаць ’камячыць’ (БРС), гамта́ць ’тс’ (Сцяшк.). Калі гэта не запазычанне з польск. gmatać ’тс’ (з метатэзай гукаў: *гма́таць > га́мтаць), то роднаснае гэтаму польск. слову і іншым слав.: польск. gmatać, gmatwać, gmatusić, чэш. hmatati, славац. hmatati, укр. гма́та́ти. Гэту групу лексем Слаўскі (1, 298–299) выводзіць з прасл. *gъm‑at‑ati (*gъm‑atvati). Гл. агляд літ-ры і версій Слаўскі, там жа. Параўн. яшчэ бел. га́матны ’тоўсты, грубы, завялікі’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)