сіня́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць сінявага; сінявы колер чаго‑н. Бледны твар.. [Веры] нібы асунуўся, схуднеў, пад вачыма праступіла сінявасць. Карпаў. Вецер расчысціў ад хмар неба, і цёмная сінявасць яго згушчаецца ў вяч[эрні] змрок. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слабахара́ктарнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць слабахарактарнага; адсутнасць цвёрдага характару, моцнай волі. І вось Макар ідзе па вуліцы, скардзіцца некаму нябачнаму на непагадзь, лае на чым свет стаіць жонку і праклінае сябе за слабахарактарнасць. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смалі́стасць, ‑і, ж.
Уласцівасць смалістага (у 1, 2 знач.). Смалістасць дроў. // Ступень наяўнасці смалы ў чым‑н. Руская сасна не толькі не горшая, яна нават лепшая па смалістасці і больш дае жывіцы. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смяро́тнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць смяротнага (у 2 знач.).
2. Колькасць выпадкаў смерці за які‑н. перыяд часу сярод пэўнай сукупнасці людзей (насельніцтва краіны, горада і пад.). Дзіцячая смяротнасць. Смяротнасць ад няшчасных выпадкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уні́клівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць уніклівага. А дзяўчаты, калі ён [малады чалавек] праходзіў, глядзелі наўздагон ва ўсе вочы, забыўшыся на сарамяжлівасць і стрыманасць, забыўшыся нават на спрадвечную жаночую ўніклівасць, якая бліжэй за ўсё да какецтва. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмацыяна́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан эмацыянальнага. Эмацыянальнасць музыкі. □ [Яўгенія Васільеўна], па сутнасці, дала паказальны ўрок літаратуры перад нябачнымі вучнямі, паказала, якім духоўным багаццем і эмацыянальнасцю павінен валодаць той, хто выбраў сабе педагагічную ніву. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпі́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць эпічнага. Ваенныя дзеянні ў фільме даюць поўнае ўяўленне аб маштабах і размаху вайны, хвалююць сваёй эпічнасцю. «ЛіМ». Колас прынёс беларускай прозе эпічнасць і нябачаную да яго глыбіню аналізу. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
які́, -а́я, -о́е; займ.
1. пыт. і адносны. Абазначае пытанне пра якасць, уласцівасць, прымету чаго-н.
Якое сёння надвор’е? Не ведаю, якое сёння чысло.
2. у клічных сказах. Абазначае ацэнку якасці каго-, чаго-н., выражае захапленне, здзіўленне, абурэнне і пад.
Які сад!
Якая бяда!
Які нягоднік!
3. Пры рытарычным пытанні ці ў рэпліцы ў адказ абазначае адмаўленне: ніякі, зусім не.
Які з яго паляўнічы? Ай, які там заработак.
Мала атрымалі.
4. неазнач. Тое, што і які-небудзь (у 1 знач.; разм.).
Праз якую гадзіну пад’едзе і бацька.
◊
Калі што якое (разм.) — калі здарыцца што-н. нечаканае, узнікнуць якія-н. цяжкасці, непрыемнасці.
Які б ні быў (разм.) — які хочаш, любы; такі, які ёсць, калі іншага няма, іменна такі.
Які-ніякі (разм.) — хоць які-н., няхай нязначны, не надта добры.
Якое-ніякое жыллё, а сваё.
Які яшчэ? (разм.) — ужыв. ў знач. «які» для ўзмацнення пытання.
Акучнік забраў Сяргей. — Які яшчэ Сяргей?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
за́тхласць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і стан затхлага. Затхласць падвальнага паветра.
2. Затхлы, гнілы пах. Павеяла затхласцю.
3. перан. Закаснеласць, руціннасць. Шырокі не пераставаў у значна павышаным тоне расказваць аб затхласці местачковага жыцця. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неабжы́тасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан неабжытага. У хаце — хоць і прасторнай і светлай — стаіць нейкі невыказны ды непаўторны дух неабжытасці, сумнай і затхлай даўніны... Брыль. Кабінет павеяў на яго ўспамінамі і неабжытасцю. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)