лубяны́, ‑ая, ‑ое.
1. Зроблены з лубу (у 2 знач.). На .. падлозе стаялі чамаданы, ляжалі салдацкія і бежанскія мяшкі, лубяныя каробкі. Лобан.
2. Які мае адносіны да лубу. Лубяныя валокны.
3. Які змяшчае ў сабе луб (у 3 знач.). Лубяныя расліны.
4. Разм. Цвёрды, нягнуткі, падобны на луб (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́кавіна, -ы, мн. -ы, -він, ж.
1. Цвёрдае ахоўнае покрыва некаторых беспазваночных жывёл у выглядзе вітай, авальнай або створкавай каробкі.
Р. малюска.
2. Назва розных прадметаў, якія сваім знешнім выглядам нагадваюць ракавіну (у 1 знач.).
Вушная р.
Мыцца над ракавінай.
3. Пустата ў метале, бетоне, гіпсе і пад., утвораная пры пераходзе рэчыва з вадкага стану ў цвёрды (спец.).
Усадачная р.
|| памянш.-ласк. ра́кавінка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
|| прым. ра́кавінны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
żużel
м. шлак, дзындра; жужаль; гар;
żużel gęstopłynny — цвёрды шлак;
żużel wielkopiecowy — доменны шлак;
żużel zimny — сыры шлак
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прахало́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Свежасць паветра, якая выклікае прыемнае адчуванне (звычайна пасля гарачыні). У вартоўню хлынуў гулкі звон дажджу, дыхнула прахалодай і здаровай лёгкасцю. Адамчык. Пасля гарачага пяску і пылу дарогі нагам прыемна было чуць гладкі і цвёрды, як лёд, халадок току, свежую, прапахлую зямлёю і збажыною, прахалоду гумна. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ацэтамі́д
(ад ацэт- + амід)
арганічнае злучэнне, амід воцатнай кіслаты, цвёрды бясколерны крышталічны прадукт; выкарыстоўваецца як растваральнік, пры вытворчасці скуры, сукна, паперы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гарніса́ж
(фр. garnissage)
цвёрды засцерагальны слой матэрыялаў, які ўтвараецца на ўнутранай паверхні сценак некаторых металургічных агрэгатаў у час іх інтэнсіўнага ахаладжэння.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
эпідуры́т
(ад эпі- + лац. durus = цвёрды)
запаленчы працэс на знешняй паверхні цвёрдай абалонкі спіннога мозгу, які выклікаецца часцей за ўсё стафілакокам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Крэ́мень ’цвёрды мінерал, які выкарыстоўвалі для высякання агню’ (ТСБМ, Маш., Яруш.). Укр. кремінь, рус. кремень ’тс’, ст.-слав. кремы, кремене, балг. кремен, макед. кремен, серб.-харв. кре̏мен, славен. krémen ’тс’, польск. krzemień, чэш. křemen, славац. kremeň, в.-луж. křemjeń, н.-луж. kśeḿeń, палаб. kremin ’тс’. Прасл. kremy, kremene. У якасці адпаведніка ў балтыйскіх мовах толькі лат. kręms ’тс’. Да kremъ/kromъ (параўн. кашуб. křem ’крэмень’ і кром 1). Гл. кром 1. Калі зыходнай формай з’яўляецца kremъ, тады трэба пагадзіцца з тымі, хто тлумачыць марфалогію прасл. kremy, kremene як кантамінацыйную: kremъ пад уплывам kamy, kamene (крэмень — цвёрды камень) (Траўтман, 141; Атрэмбскі, LP, 1, 136–138). Параўн. яшчэ Тапароў, K–L, 176–177; Махэк, LF, 72. 75.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
fixed [fɪkst] adj.
1. нерухо́мы, замацава́ны (пра абсталяванне, мэблю)
2. дамо́ўлены; вы́рашаны;
a fixed time/date дамо́ўлены час/дзень;
fixed prices фіксава́ныя цэ́ны
3. цвёрды, непахі́сны;
He has fixed ideas. Яго погляды не мяняюцца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
crisp2 [krɪsp] adj.
1. све́жы, не вя́лы, цвёрды;
a crisp lettuce све́жая сала́та
2. хру́сткі, хру́мсткі, кро́хкі
3. све́жы, халаднава́ты; я́драны, падбадзёрлівы (пра надвор’е, паветра)
4. рашу́чы, рэ́зкі (пра манеры)
5. заві́ты, кучара́вы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)