анеўплаіды́я

(ад ан- + гр. eu = цалкам, зусім + ploos = кратны + eidos = выгляд)

спадчынная змена, пры якой клеткі арганізма змяншаюць або павялічваюць колькасць храмасом у параўнанні з іх звычайным наборам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Суздро́мцалкам, як ёсць; разам’ (Нас., Гарэц.; слуц., Сержп. Прымхі, ТС, Ян., Мат. Гом.), ’хутка, адразу’ (Сцяшк.), су́здрам ’зусім, поўнасцю’ (Ласт.), сюды ж суйздром (з няясным значэннем, Ц. Гартны), суздро́мны (суздромныя ніткі, лён), ’лён пасля апрацоўкі церніцай’, ’ніткі без дадатковай апрацоўкі’ (Ян.), ’лён, абчэсаны на грэбень’ (гом., Нар. сл.), ’зроблены, пашыты з грубага палатна’ (Нар. Гом.). Прыслоўе ў форме Тв. скл. наз. *суздро (Карскі 2-3, 75 без зыходнай формы), якое ад су- і *здро ’зрок’, з устаўным ‑д‑, параўн. польск. do zdra ’зусім, цалкам’, г. зн. ’з усім, што пападае ў поле зроку’, адкуль ’ніткі, валакно, поўнасцю апрацаваныя’. Параўн., аднак, укр. аргат. з уздром, с потрухом ’цалюсенькі’ (Горбач, Арго, 169), гл. ву́здро, у́здор, здро. Няясна, як беларускія словы суадносяцца з рус. дыял. создо́м ’часта дыхаючы; хутчэй, адразу, зусім, цалкам’; якое Варбат узводзіць да *zьd‑ з прэфіксам *sъ‑ паводле польск. zidki ’хуткі’ (Этим. иссл., 1988, 64).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АБШЫВА́НКА,

лодка, выдзеўбаная са ствала, з нашытымі для большай устойлівасці дашчанымі бартамі. На Беларусі ў некаторых мясцовасцях абшыванкай называлі лодку, цалкам збітую (сшытую) з дошак. Абшыванка была пашырана да 20 ст. пераважна на Падняпроўі. У наш час абшыванкай называюць звычайную дашчаную лодку.

т. 1, с. 54

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

заглы́біцца, ‑блюся, ‑бішся, ‑біцца; зак., у што.

Разм. Зайсці, заехаць, пранікнуць у глыб чаго‑н. Заглыбіцца ў лес. □ [Бацька з Алесем] спусціліся з тэрасы на круг гонару і заглыбіліся ў адну з радыяльных алей. Караткевіч. // перан. Цалкам аддацца якому‑н. занятку, унікнуць у сутнасць якой‑н. справы. Малашкін заглыбіўся ў працу над дакладам. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўзабыццё, ‑я, н.

Стан, блізкі да забыцця (у 2, 3 знач.). Маўклівыя .. [адпачываючыя] ляжалі ў адных і тых жа пазах, узіраліся ў блеклае восеньскае сонца і нібы прыслухоўваліся да саміх сябе, цалкам аддаючыся дрымотнаму паўзабыццю. Лынькоў. [Маладзіца] разамлела ад гарачага дыхання матора і бесклапотнасці і цяпер у паўзабыцці адкінулася на спінку сядзення. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

all4 [ɔ:l] adv. зусі́м, ца́лкам;

all alone зусі́м адзі́н;

all around усю́ды, скрозь;

all at once рапто́ўна;

That is all wrong. Гэта зусім не так.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

thoroughly [ˈθʌrəli] adv.

1. да канца́, зусі́м; абсалю́тна, ца́лкам, по́ўнасцю;

thoroughly re liable абсалю́тна надзе́йны

2. як след, грунто́ўна;

do smth. thoroughly зрабі́ць што-н. грунто́ўна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

vllständig

1.

a по́ўны, канчатко́вы, даскана́лы

die ~e brüstung — по́ўнае раззбрае́нне

2.

adv ца́лкам, зусі́м

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

niepłonny

niepłonn|y

1. недарэмны;

2. цалкам абгрунтаваны;

mieć ~ą nadzieję — мець падставы спадзявацца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Парла́мент ’вышэйшы заканадаўчы орган буржуазнай дзяржавы, заснаваны часткова або цалкам на выбарных органах’ (ТСБМ). З рус. парла́мент ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 83). У рус. м. праз польск. parlament ад італ. parlamento ’абмеркаванне, перагаворы, сход’ (Брукнер, 396; Фасмер, 3, 208).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)