пы́хканне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. пыхкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. [Шашура] увесь час чуў ззаду нарастаючы перастук калёс і натужнае пыхканне. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГІПАКО́ТЫЛЬ

(ад гіпа... + грэч. kotylē паглыбленне, чаша),

падсемядольнае калена, самы ніжні ўчастак сцябла праростка насеннай расліны перад семядольным вузлом. Унізе пераўтвараецца ў корань і часта мае анатамічную будову з прыкметамі сцябла і кораня. У некат. раслін даўжыня гіпакотыля малая і ён увесь застаецца ў глебе (семядолі не выносяцца на паверхню; напр. у дуба, гароху).

т. 5, с. 252

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

wife [waɪf] n. (pl. wives) жо́нка;

take a wife жані́цца;

take to wife узя́ць за жо́нку

♦

all the world and his wife joc. уве́сь свет, усе́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

прокури́ть сов., в разн. знач. пракуры́ць;

прокури́ть це́лую ночь пракуры́ць цэ́лую ноч;

всю ко́мнату прокури́ли табако́м разг. уве́сь пако́й пракуры́лі тытунём.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

таталіта́рны

(фр. totalitaire, ад лац. totus = увесь, цэлы)

звязаны з адкрыта тэрарыстычнай дыктатурай і задушэннем дэмакратычных свабод (напр. т. рэжым, т-ая дзяржава).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Сусі́м ’зусім’ (Нас., Гарэц., Бяльк., Растарг.; ашм., Стан.; сен., Рам. 3), сусём ’тс’ (маладз., Гіл.). Варыянтная форма да зусім (гл.), параўн. свабодныя спалучэнні ст.-бел. со всимь, зо всимъ (< съ всимъ), дзе выступае Тв. скл. ад займ. вьсь ’увесь’ (Карскі 2-3, 216; Шуба, Прыслоўе, 149). Паводле Насовіча, “о и в обращены в у” (Нас., 624).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пандэмі́я

(гр. pandemia = увесь народ)

больш шырокае, чым пры эпідэміі, распаўсюджванне якой-н. інфекцыйнай хваробы, якая ахоплівае цэлыя краіны, нават мацерыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

падрахава́ць, ‑рахую, ‑рахуеш, ‑рахуе; зак., што.

Разм. Палічыўшы, зрабіць падрахунак; падсумаваць. Прайшлі спачатку [юныя натуралісты] праз увесь край, дзе рос ядловец, падрахавалі прыблізна колькасць лепшых кустоў. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пралепята́ць, ‑лепячу, ‑ляпечаш, ‑ляпеча; зак., што і без дап.

Сказаць што‑н. ціха або неразборліва, невыразна. — Д-дзядзька Сцяпан, — заікаючыся, увесь пабялелы, пралепятаў Косцік. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пералу́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., што.

1. Ачысціць ад шалупіння, лузгі ўсё, многае. Пералушчыць увесь гарох.

2. Разгрызаючы шалупінне, з’есці ўсё, многае. Пералушчыць усе гарбузікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)