зна́чна, прысл.
1. Прысл. да значны (у 1, 2 знач.).
2. (пры выш. ст.). У большай ступені, меры; многа. Алесь бегаў на каньках значна лепш, чым на лыжах. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затава́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. Забяспечыць сябе таварам у большай ступені, чым трэба.
2. Сабрацца ў вялікай колькасці (аб якім‑н. тавары, не пушчаным у абарот). Мануфактура затаварылася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
састо́яцца, ‑стоіцца; зак.
Пастаяўшы некаторы час, выдзеліць асадак (пра вадкасць). [Геня:] — Я чакаў, калі састоіцца вада. Якімовіч. // Стоячы, дайсці да такой ступені, каб зверху сабралася смятана (пра малако). Малако састоялася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дысерта́нт
(лац. dissertans, -ntis = які разглядае, даследуе)
той, хто публічна абараняе дысертацыю для атрымання вучонай ступені.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дыятані́чны
(гр. diatomkos)
муз. размешчаны паслядоўна ад адной ступені ладу да другой (напр. д-ая гама).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
палеаа́нтрапы
(ад палеа- + -антрап)
прадстаўнікі другой ступені ў эвалюцыі чалавека, якія змянілі архантрапаў і папярэднічалі неаантрапам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пакры́ўдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што.
1. Прычыніць крыўду каму-н.
П. выказваннем.
Мухі не пакрыўдзіць (перан.: пра добрага, спакойнага чалавека).
2. Надзяліць чым-н. у недастатковай ступені, даць менш, чым патрэбна.
Прырода не пакрыўдзіла гэтага чалавека талентам.
Пакрыўджаны богам (пра няўдачлівага, абмежаванага розумам чалавека; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мно́га, прысл.
1. У вялікай колькасці, дастатковай колькасці.
М. гадоў прайшло.
М. ведае.
2. у знач. вык. Больш, чым патрэбна.
Гэтага мне м.
3. (пры выш. ст. і з прыназ. «на»). Значна, у значнай ступені.
М. больш.
На многа раней.
◊
Ні многа ні мала (разм.) — якраз столькі, колькі трэба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зні́зіцца, зні́жуся, зні́зішся, зні́зіцца; зак.
1. Спусціцца ніжэй.
Сонца знізілася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць ніжэйшым (па ступені, велічыні, інтэнсіўнасці і пад.).
Цэны знізіліся.
Аўтарытэт знізіўся.
|| незак. зніжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. зніжэ́нне, -я, н.
Самалёт пайшоў на з. (пачаў зніжацца ў 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пасле́й ’пасля’ (паст., Сл. ПЗБ), дзятл. посляй ’тс’ (Сцяшк. Сл.). Да пасля (гл.). Канчатак ‑ей (‑яй) — гэта суфікс параўнальнай ступені прыслоўяў, параўн. пазней, даўжэй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)