марцірало́г

(с.-лац. martirologium, ад гр. martys, -yros = мучанік + logos = слова)

1) зборнік сярэдневяковых аповесцей пра хрысціянскіх мучанікаў;

2) перан. спіс ахвяр, без віны замучаных, а таксама пералік перанесеных кім-н. пакут.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

roll​1 [rəʊl] n.

1. руло́н (паперы, тканіны і да т.п.); суво́й

2. спіс; рэе́стр; ве́дамасць

3. бу́лачка

4. кручэ́нне, варо́чанне; паго́йдванне

5. гру́кат;

a roll of thunder гру́кат гро́му;

a drum roll бараба́нны дро́бат

♦ infml a roll in the hay ноч каха́ння

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Índex

m -es, -e i -dizes

1) паказа́льнік, і́ндэкс

2) рэе́стр, спіс

Bücher auf den ~ sétzen — уне́сці які́я-н. кні́гі ў лік забаро́неных

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

схо́вань, ‑і, ж.

Разм.

1. Хаванне, захоўванне чаго‑н.; схоў. Халуста за сховань крадзенага трапіў усё-такі ў турму. Чарнышэвіч. [Уладыслаў:] — Татусь, вось гэты спіс раздадзенай у сховань маёмасці аддайце арандатару. Чорны.

2. Месца, дзе можна схавацца ад каго‑, чаго‑н., дзе можна знайсці прыстанішча. Кукуруза месцамі як лес, высокая і густая, часам рэдкая і невялікая. Але ўсюды сховань добрая. С. Александровіч.

3. Якое‑н. патаемнае месца, збудаванне для ўкрыцця каго‑, чаго‑н. А ў мяне сховань тут ёсць у дубе .. — не стрымаўся, каб не пахваліцца хлапчук. Сачанка.

4. перан. Пра што‑н., дзе з’асяроджваецца, збіраецца што‑н. Чалавечая памяць — цудоўная сховань. Сіпакоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

imienny

imienn|y

1. імянны; пайменны;

lista ~a — імянны (пайменны) спіс;

apel ~y — імянная пераклічка;

2. грам. іменны;

orzeczenie ~e — іменны выказнік;

przyrostek ~y — іменны суфікс

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Menü

n -s, -s

1) менр (падбор страў)

2) камп. менр

das ~ öffnen — адкры́ць менр ў прагра́ме

das áufklappernde ~ — спіс менр, які́ адкрыва́ецца ў прагра́ме

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

forget [fəˈget] v. (forgot, forgotten) (about) забыва́ць; забыва́цца;

I forget his name. Я забываю яго імя

♦

forget it infml

1) не ва́рта пра гэ́та гавары́ць, хвалява́цца

2) ско́нчым на гэ́тым размо́ву;

never to be forgotten незабы́ўны;

not forgetting BrE у дада́так (дадаючы што-н. у спіс)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

хіт-пара́д

(англ. hit parade, ад hit = удача, поспех + раrade = паказ, парад)

спіс найбольш папулярных музычных твораў (звычайна эстрадных песень) і іх выканаўцаў, які фарміруецца на аснове апытання экспертаў або слухачоў і публікуецца сродкамі масавай інфармацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Та́бель ’паслядоўны спіс, пералік; лісток паспяховасці вучняў’, ’дошка (або кніга) для ўліку прысутнасці на працы’ (ТСБМ), та́бэль ’тс’ (Некр. і Байк.). Укр., рус. та́бель ’табель’, польск., в.-луж. tabela ’табель; табліца’, чэш. tabela ’табліца’, славац. tabela ’табель; табліца’, славен. tabéla ’тс’, серб.-харв. табѐла ’тс’, макед. табела ’тс’, балг. табе́ла ’таблічка, дошчачка з надпісам’. У старабеларускай мове з 1710 г. фіксуецца памяншальнае табелька ’рэестр лічбавых дадзеных’ са ст.-польск. tabela (Булыка, Лекс. запазыч., 57), сучаснае табэ́лка ’табліца множання’ (Сцяшк. Сл.) з польск. tabelka ’таблічка’. Паўторнае запазычанне праз рус. та́бель, якое ад часоў Пятра I (табель о рангах) з нідэрл. tabel ’табліца; табель’ < лац. tabella ’дошчачка, таблічка’ < tabula ’дошка, табліца’, звязанага з умбр. tafle ’на дошцы’; (Фасмер, 4, 6; ЕСУМ, 5, 499). Аб далейшых сувязях гл. Брукнер, 562–563; Махэк₂, 633.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скарачэ́нне ср.

1. в разн. знач. сокраще́ние;

с. шта́таў — сокраще́ние шта́тов;

с. рабо́чага дня — сокраще́ние рабо́чего дня;

с. дро́баў — мат. сокраще́ние дробе́й;

с. мы́шцы — сокраще́ние мы́шцы;

спіс умо́ўных ~нняў — спи́сок усло́вных сокраще́ний;

п’е́са ідзе́ са ~ннямі — пье́са идёт с сокраще́ниями;

2. свёртывание; см. скараці́ць 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)