што́пар

(ням. Stopper)

1) прылада ў выглядзе прутка з завостраным вінтападобным канцом для выцягвання коркаў з бутэлек;

2) імклівы рух самалёта ўніз па вінтавой лініі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

парашу́т

(фр. parachute, ад parer = папярэдзіць + chute = падзенне)

прыстасаванне ў выглядзе вялікага парасона для спуску чалавека або грузу з самалёта.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

танга́ж

(фр. tangage)

нахіл лятальнага апарата (самалёта, ракеты) або судна адносна яго галоўнай папярочнай восі ў палёце, плаванні; падоўжны крэн.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

элеро́н

(фр. aileron, ад aile = крыло)

рухомы закрылак на задняй частцы крыла самалёта, які засцерагае самалёт ад крэну пры паваротах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тана́ж, ‑у, м.

Спец.

1. Водазмяшчэнне судна ў тонах. Танаж карабля.

2. Грузападымальнасць транспартных сродкаў, транспарту ў тонах. Танаж вагона. Танаж самалёта.

3. Вага якой‑н. прадукцыі, выражаная ў тонах. // Груз, вага якога выражана ў тонах. [Павел Дудок:] — Я, дзеду, што хочаш змайструю. Хочаш мост — па табе мост, на любы пралёт, на любы танаж. Лынькоў.

[Фр. tonnage.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Áuslauf

m -(e)s, -läufe

1) выто́к

2) вы́хад (у мора)

3) прабе́г пры паса́дцы (самалёта)

4) заканчэ́нне

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Вінт 1 ’болт са спіральнай нарэзкай шруба’ (КТС, БРС). Укр. гвінт, рус. винт, макед., балг. винт ’тс’, чэш. народн. vint ’нарэзка шруба’. Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 27) < польск. gwint ’вінт’ < ням. Gewinde ’нарэзка’, winden ’абвіваць, намотваць, круціць’ (Брукнер, 165; Шанскі, 1, В, 101; Фасмер, 1, 317). Цалкам магчыма, што бел. вінт паходзіць непасрэдна з польск. мовы. Сюды ж вінтавы́.

Вінт 2 ’частка рухавіка парахода ці самалёта ў выглядзе лопасцей, замацаваных на валу’. Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 98).

Вінт 3 ’карцёжная гульня’ (БРС, КТС). Запазычана з рус. мовы; параўн. винт ’тс’ < ням. Gewinde. Да вінт 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́садка, па́сыдка, па́сытка ’пастка’, ’зяпа, рот’ (Бяльк.), паса́дка ’пастка’ (Гарэц., Яруш.). Відаць, да пастка (гл.). Параўн. чэш. posada ’кошык, скрынка для свойскіх птушак’, рус. садок ’плецены кош для злоўленай рыбы’, бел. се́жа ’загародка на рацэ з сеткі’ (Бяльк.).

Паса́дка 1, пыса́дка, паса́дкі ’пасаджаныя расліны’, ’прызямленне самалёта’, ’упусканне пасажыраў у вагон, самалёт, карабель’, ’палажэнне цела ў час сядзення’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ, Ян., Мат. Гом.). З рус. поса́дка ’тс’.

Паса́дка 2 ’глінабітная падлога’ (Сцяшк. Сл.), ’чарэнь у печы’ (свісл., Шатал.), ст.-бел. посадзка, посажка, посацка ’падлога з плітак; чарэнь’ (1572 г.). Запазычаны са ст.-польск. posadzka (Булыка, Лекс. запазыч., 98).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

імельма́н

[ням. М. Immelman = прозвішча ням. лётчыка (1890—1916)]

фігура вышэйшага пілатажу, пераварот самалёта цераз крыло ў верхнім пункце мёртвай пятлі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ланжэро́н

(фр. longeron)

асноўны сілавы элемент у раме аўтамабіля, уздоўж корпуса самалёта, лодкі, трактара і іншых машын, які надае ім трываласць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)