сане́т, ‑а, М ‑неце, м.
Лірычны верш з 14 радкоў — двух чатырохрадкоўяў і двух трохрадкоўяў з асаблівым размяшчэннем рыфмаў. Санет на беларускай мове гэтак жа лёгка і зграбна выражае і даносіць думкі і пачуцці, як санеты славутых італьянскіх і французскіх майстроў, сцвярджаў [М. Багдановіч]. Лойка.
•••
Вянок санетаў гл. вянок.
[Іт. sonetto.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усёпаглына́льны, ‑ая, ‑ае.
Які ахоплівае ўсю істоту, выцясняючы ўсе іншыя пачуцці, думкі і пад. Калі ў ..сэрцы [Тані] і было пачуццё, падобнае на каханне, дык яно не было такім моцным, усёпаглынальным, якое перапаўняе істоту чалавека, засланяючы сабой усё іншае. Машара. Усёпаглынальная дабрата — вызначальная рыса натуры дзядзькі Антося. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., каго-што.
1. Захапіць, паддзець, каб прыцягнуць да сябе або злучыць з чым-н.
З. вядро на крук.
З. бервяно бусаком.
2. Выпадкова закрануць пры руху.
З. воссю за вугал.
3. перан. Усхваляваць, абудзіць якое-н. пачуццё; зняважыць чые-н. пачуцці.
З. за жывое.
З. самалюбства.
4. Пачаць гаворку з кім-н., сказаць каму-н. што-н.; закрануць у размове што-н.
Я не рада, што яе зачапіла.
З. дзяўчыну ў гаворцы.
|| незак. зачэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
таргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; незак.
1. каго-што. Збіраючыся купіць што-н., прыцэньвацца, дамаўляцца аб цане.
Т. бульбу.
2. Тое, што і гандляваць (разм.).
3. перан., кім-чым. Рабіць прадметам гандлю (пра людзей, іх пачуцці і пад.).
Т. сумленнем.
|| зак. старгава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны (да 1 знач.), патаргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны (да 1 знач.; разм.) і прытаргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны (да 1 знач.; разм.).
|| наз. торг, -у, м. (да 1 і 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шчы́ры, -ая, -ае.
1. Які выражае сапраўдныя пачуцці, праўдзівы, адкрыты.
Ш. чалавек.
Шчырае прызнанне.
Гаварыць шчыра (прысл.). Сказаць ад шчырага сэрца.
2. Задушэўны, інтымны.
Шчырая размова.
3. Сардэчны, душэўны.
Шчырая сяброўка.
4. Пазбаўлены прытворства.
Шчырае шкадаванне.
5. Старанны; верны, адданы, заўзяты.
Шчырая праца.
Ш. змагар за светлую будучыню.
Ш. следапыт.
6. Просты, даверлівы.
Ш. чалавек усяму верыць.
7. Які складаецца з аднолькавых парод дрэў (пра лес, бор); без дамешак, прымесей.
Ш. бор.
Шчырае золата.
◊
Шчырая праўда — сама праўда.
|| наз. шчы́расць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
quell [kwel] v.
1. падаўля́ць, знішча́ць, ні́шчыць;
quell the opposition зні́шчыць апазі́цыю;
quell an attempt сарва́ць спро́бу
2. супако́йваць, аслабля́ць, змякча́ць;
quell one’s fears падаві́ць у сабе́ страх;
quell one’s passions утаймава́ць пачу́цці
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ВІКТАРЫЯНІ́ЗМ
[ад імя англ. каралевы Вікторыі (1837—1901), у час праўлення якой укараняліся негатыўныя адносіны да любых праяўленняў сексуальнага жыцця чалавека],
кірунак маралі, які заключаецца ў пурытанска-аскетычных адносінах да палавога жыцця, адмаўленні значэння пачуццёвасці ва ўзаемаадносінах мужчыны і жанчыны. Паводле яго ўсе плоцевыя пачуцці аб’яўляліся ганебнымі і нават думкі пра секс лічыліся амаральнымі і грэшнымі. Жанчыне прадпісвалася браць шлюб з адзінай мэтай — нараджаць і расціць дзяцей, а любыя праяўленні яе сексуальнай зацікаўленасці лічыліся недапушчальнымі. Да праяўленняў мужчынскай сексуальнасці прыхільнікі віктарыянізму ставіліся больш памяркоўна. Віктарыянізм садзейнічаў пашырэнню фрыгіднасці ў жанчын і псіхагеннай імпатэнцыі ў мужчын.
т. 4, с. 154
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУРШ Яша
(сапр. Анісяровіч Янка; н. 12.11.1929, г. Баранавічы Брэсцкай вобл.),
бел. паэт і мастак. Жыве ў Польшчы. Скончыў Варшаўскую акадэмію мастацтва (1957). Дэбютаваў вершамі ў беластоцкім зб. «Рунь» (1959). Аўтар паэт. кнігі «Прамень думкі» (Беласток, 1964). Друкаваўся ў альманаху «Белавежа» (1965, 1971) і інш. Вершы Бурша пра складаны духоўны свет сучаснага чалавека, выбар ім шляхоў у грамадстве, інтымныя пачуцці. Шмат месца займае пейзажная лірыка. Паэтычная мова Бурша ўскладненая, разлічана на вобразна-асацыятыўнае мысленне чытача. Адзін з арганізатараў бел. літ.-маст. руху на Беласточчыне. Жывапісныя творы Б. выстаўляліся ў Польшчы і за мяжой.
А.В.Мальдзіс.
т. 3, с. 354
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
overwhelm [ˌəʊvəˈwelm] v.
1. апано́ўваць (пра пачуцці, эмоцыі);
He was overwhelmed by grief. Ён быў ахоплены горам.
2. адо́льваць, перамага́ць, асі́льваць; разбіва́ць (ворага)
3. заліва́ць, затапля́ць; зава́льваць (таксама перан.);
overwhelm with requests закі́дваць про́сьбамі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
quench [kwentʃ] v.
1. наталя́ць, заспако́йваць;
quench one’s thirst наталі́ць сма́гу
2. fml тушы́ць, гасі́ць;
quench a fire тушы́ць пажа́р
3. падаўля́ць, знішча́ць (пачуцці, жаданні);
quench one’s desire падаві́ць жада́нне;
quench hope разбуры́ць надзе́ю
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)