АНТЭ́НУЛЫ,

першая пара рухомых членістых прыдаткаў галавы ў ракападобных. Зыходна простыя, у некаторых вышэйшых другасна разгалінаваныя на 2—3. Звычайна з’яўляюцца органамі дотыку і хемарэцэпцыі; у некаторых ніжэйшых ракаў ператвораны ў прыстасаванні для плавання (весланогія) або прымацавання да субстрату (вусаногія).

т. 1, с. 406

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

адшчапе́нец, ‑нца, м.

Той, хто адкалоўся, адарваўся ад свайго асяроддзя, калектыву; той, ад каго адрокся калектыў. [Другі з камунараў:] Не нам з адшчапенцамі Такімі ўжо братацца, З няўдалай «брыгадаю» Пара нам расставацца. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

топо́р м. сяке́ра, -ры ж.; тапо́р, -пара́ м.;

◊

хоть топо́р ве́шай бы́ццам каты́ ў ха́це начава́лі; хоць сяке́ру заве́сь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Пія́тніца ’жніво’ (паст., ЛА, 2). Відаць, генетычна звязана з пі явы ’працавіты’: жніво — вельмі пільны ў сэнсе працы перыяд, пара; ‑н⇉пазнейшае, пад уплывам слова пятніца, параўн. пілыніца ’прыпар’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паранефры́т

(ад пара- + нефрыт)

запаленне прынырачнай тлушчавай клятчаткі ў чалавека і жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

парапракты́т

(ад пара- + гр. proktos = задні праход)

запаленне клятчаткі вакол прамой кішкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хіля́рыі

(ад гр. chelos = губа)

рудыментарная пара канечнасцей сёмага сегмента галавагрудзей мечахвостаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паўсхо́дзіць, ‑дзіць; ‑дзім, ‑дзіце, ‑дзяць; зак.

Тое, што і паўзыходзіць. Была пара з вальнейшым часам. Сяўба скончылася. Ярына паўсходзіла даўно і добра. Ішлі дажджы. І гэта вельмі гадзіла на поле. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пралысе́ць, ‑ее; зак.

Разм. Агаліцца, пазбавіцца покрыва; пакрыцца пралысінамі. На высокіх мясцінах поле ўжо зусім пралысела. Дуброўскі. А то, бывае, пралысее дзе з-пад вады прагалачак, прасохне, араць-сеяць пара. Кірэйчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кампа́ўнд, ‑а і ‑у, М ‑дзе, м.

Спец.

1. ‑а. Паравая машына з двума цыліндрамі, у якіх пара працуе паслядоўна.

2. ‑у. Сумесь якіх‑н. рэчываў, якая не з’яўляецца хімічным злучэннем.

[Ад англ. compound — састаўны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)