1. Абдаць каго‑, што‑н. дымам. Абкурыць пчол. □ [Бешчат:] — Але вы не стрымлівайце сябе, мяне ўжо так абкурылі, што нават кашуля смярдзіць ад дыму.Бажко.
2. Зрабіць што‑н. рудым, чорным ад дыму. Абкурыць пальцы.
3.Разм. Скурыць чый‑н. тытунь, папяросы.
4. Карыстаючыся, зрабіць больш зручным, прыемным для курэння. Абкурыць люльку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
катава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што.
Моцна, балюча біць, жорстка мучыць. Вядома, Як допыт чыняць там паны, Як б’юць, катуюць, гнуць і ломяць, Як вінавацяць без віны.Колас.Катавалі [зняволеных] гумовымі кіямі, шампаламі, прыкладамі, калолі іголкамі, расціскалі пальцы дзвярамі.Паслядовіч.//перан. Дакараць, прымушаць пакутаваць, мучыцца. — То чаго ж ты так катуеш сябе за тое, што паспяваў трохі?Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тое, што і пытаць. Чалавек з перавязанай рукой усё пытаўся: — Братцы, а ў вас немцаў часам нямашака?Лынькоў.І прагна пальцы з пальцамі спляталіся, І нічыйго дазволу не пыталіся.Макаль.Рыгор пытаўся [у доктаркі] пра жыццё, пра бальніцу, так, пустую размову заводзіў.Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разня́цца, ‑німецца; зак.
1. Аддзяліцца, адарвацца адзін ад другога; раз’яднацца. Пальцы Лёдзіны неўзабаве разняліся. Яна выпусціла Юркавы валасы.Карпаў.Гаспадыня перавяла позірк на акно, за якім ліў дождж, і вусны яе разняліся. — Добры дзень!Лупсякоў.
2. Раскінуцца дзе‑н., заняўшы сабой вялікую прастору; распасцерціся. Дарога вывела іх .. пад самую хату Канцавенькага, над якой разнялася выносістая ралаватая старадрэвіна.Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́нкі
1.в разн. знач. то́нкий;
т. лёд — то́нкий лёд;
т. слой — то́нкий слой;
~кія па́льцы — то́нкие па́льцы;
т. го́лас — то́нкий го́лос;
~кая рабо́та — то́нкая рабо́та;
т. кры́тык — то́нкий кри́тик;
т. слых — то́нкий слух;
т. пах — то́нкий за́пах;
2. (изящный) то́нкий, утончённый, изы́сканный;
т. густ — то́нкий (утончённый, изы́сканный) вкус;
○ ~кія кі́шкі — то́нкие кишки́;
◊ ~кая шту́чка — то́нкая шту́чка;
т. намёк — то́нкий намёк;
кі́шка ~кая — (у каго) кишка́ тонка́ (у кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м.
1. Адна з пяці рухомых канцавых частак кісці рукі, ступні нагі (у чалавека) або лапы (у жывёлы).
Безыменны палец.
2. У машынах, механізмах і пад.: замацаваная дэталь у выглядзе акруглага стрыжня (спец.).
Поршневы п.
◊
Праз пальцы глядзецьна каго-што (разм., неадабр.) — свядома не заўважаць каго-, што-н.; абыякава ставіцца да каго-, чаго-н.
Ведаць як свае пяць пальцаўкаго-што (разм.) — ведаць вельмі добра.
Пальцам паказвацьна каго-што (разм.) — указваць, звяртаць асобую ўвагу на каго-, што-н.
|| памянш.па́льчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым.па́льцавы, -ая, -ае.
П. сустаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сці́снуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зменшыцца ў аб’ёме пад націскам.
Спружына сціснулася.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Сабрацца ў адным месцы, стоўпіцца.
Сціснуліся, як селядцы ў бочцы.
3. Сабрацца ў камяк, скурчыцца, сагнуцца.
С. ад нечаканасці.
С. ад страху.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Адчуць унутраны цяжар (у горле, грудзях).
Сэрца сціснулася ад жалю.
5. Шчыльна злучыцца (пра губы, пальцыі пад.).
Рукі сціснуліся ў кулакі.
|| незак.сціска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз.сціска́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)