патало́гія

(ад пата- + -логія)

1) адхіленне ад нормы жыццядзейнасці арганізма, а таксама навука аб хваробных працэсах, адхіленнях у арганізме;

2) перан. адхіленне ад нормы ў чым-н. (напр. п. паводзін).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

утылітары́зм

(фр. utilitarisme, ад лац utilitas = карысць)

1) кірунак у этыцы, які лічыць карысць асновай маральнасці і крытэрыем чалавечых паводзін;

2) перан. імкненне з усяго мець выгаду, карысць; дробязны практыцызм.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

э́тыка

(лац. ethica, ад гр. ethikos = звязаны са звычаямі)

1) вучэнне аб маралі як адна з форм ідэалогіі;

2) нормы паводзін чалавека ў грамадстве, мараль пэўнай грамадскай або прафесійнай групы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

апо́мніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

1. Апрытомнець. Доўга ляжала Гэлька на беразе паміж высокай травы і пахучых лугавых кветак, пакуль апомнілася і адпачыла. Чарот.

2. Прыйсці ў стан цвярозай развагі пасля моцнага душэўнага ўзрушэння. [Люба] не магла адразу апомніцца, такое.. з’яўленне [Стафанковіча] сюды было нечаканае і дзіўнае. Чорны.

3. Зразумеўшы памылковасць сваіх паводзін, адмовіцца ад іх; абдумацца. — Што вы робіце? Апомніцеся! — прагучаў чыйсьці моцны, абураны голас. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́нінскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які належыць У.І. Леніну. Ленінскія словы. // Звязаны з жыццём і дзейнасцю У.І. Леніна. Ленінскія мясціны. // Уласцівы У.І. Леніну; такі, як у У.І. Леніна. Ленінскі стыль работы. // Названы ў гонар У.І. Леніна, прысвечаны памяці У.І. Леніна. Ленінская прэмія.

2. Створаны У.І. Леніным. Ленінская тэорыя дыктатуры пралетарыяту. // Які адпавядае прынцыпам ленінізма. Ленінскія нормы партыйных паводзін. Ленінская нацыянальная палітыка.

•••

Ленінскі прызыў гл. прызыў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мара́ль

(фр. morale, ад лац. moralis = які датычыць звычаяў)

1) сукупнасць прынцыпаў і норм паводзін людзей у грамадстве;

2) павучальны вывад з чаго-н. (напр. м. байкі);

3) перан. павучанне, настаўленне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

но́рма

(лац. norma)

1) агульнапрыняты, абавязковы ў пэўным асяроддзі парадак, лад чаго-н. (напр. нормы паводзін, этычныя нормы);

2) устаноўленая мера, сярэдняя велічыня чаго-н. (напр. н. выпрацоўкі, н. выпадзення ападкаў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэма́рка

(фр. remarque = памета)

1) тлумачэнне аўтара да тэксту п’есы (звычайна ў дужках), у якім даецца дадатковая характарыстыка абставін дзеяння, знешняга выгляду і паводзін персанажа;

2) памета на палях кнігі, рукапісу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

motyw, ~u

м.

1. матыў; пабуджэнне;

motyw postępowania — матыў паводзін;

motyw zbrodni — матыў злачынства;

2. матыў;

motyw przewodni літ. асноўны матыў; лейтматыў;

3. тэма

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

pattern [ˈpætn] n.

1. пры́клад; узо́р (у розных знач.);

the pattern of the carpet узо́р дывана́;

made to a pattern зро́блены па ўзо́ры

2. фо́рма, мадэ́ль; схе́ма, дыягра́ма; вы́крайка

3. хара́ктар, спо́саб, мане́ра;

a pattern of thoughts склад ду́мак;

a pattern of behaviour мане́ра паво́дзін

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)