Vórgeschmack
m -(e)s смакава́нне напе́рад, адчува́нне сма́ку напе́рад; прадчува́нне
éinen ~ von etw. (D) háben — смакава́ць што-н. за́гадзя, прадчува́ць што-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Прамава́ць 1 ’надаваць, узводзіць у вышэйшую (духоўную) ступень’ (Нас.). Праз польск. promować ’пераводзіць у наступны клас; прысвойваць вучоную ступень і пад.’ < лац. promovere ’перасоўваць, рухаць наперад’ (гл. Банькоўскі, 2, 783).
Прамава́ць 2, прамова́ты ’лаяць, сварыцца’ (горк., бяроз., Шатал.). З польск. przemawiać (się) ’папікаць адзін аднаго, спрачацца, лаяцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
варчако́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да варчака. Хвіліны праз тры.. [Шайдоб] ужо ішоў побач з Саўкам і, нібы малады варчаковы конік, раз-пораз забягаў яму наперад і спіхваў са сцежкі. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абстрэ́лены, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і абстраляны (у 2 знач.). Палонны, відаць, быў абстрэлены салдат, бег ён заломваючы крута ўбок, часам падаў, хуценька ўсхватваўся з зямлі і зноў імчаў наперад. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нава́тарства, ‑а, н.
1. Дзейнасць наватараў. Займацца наватарствам.
2. Усё новае, прагрэсіўнае, што ўводзіцца ў якой‑н. галіне дзейнасці. [Чыкуноў:] «Тое, што ўчора было наватарствам, крокам наперад, сёння ўжо стала пройдзеным этапам». Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
precondition
[,pri:kənˈdɪʃən]
1.
n.
перадумо́ва f., папярэ́дняя ўмо́ва
2.
v.
рыхтава́ць або́ абумо́ўліваць напе́рад, перадумо́ўліваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
determinować
незак. прадвызначаць; вызначаць наперад;
zasady ~ują postępowanie — прынцыпы прадвызначаюць паводзіны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
забе́гчы, -бягу́, -бяжы́ш, -бяжы́ць; -бяжы́м, -бежыце́, -бягу́ць; забе́г, -гла; -бяжы́; зак.
1. Бегучы, трапіць куды-н.
Цяля забегла ў агарод.
2. Зайсці куды-н. мімаходам, на кароткі час (разм.).
З. да знаёмых.
3. Бегучы, аддаліцца на значную адлегласць.
Хлопчык забег далёка ў поле.
4. Бегучы, зайсці збоку або абагнаць каго-н.
З. наперад (таксама перан.: пачаць рабіць што-н. раней часу).
|| незак. забяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́несціся, ‑несуся, ‑несешся, ‑несецца; пр. вынесся, ‑лася; зак.
Імкліва выбегчы, выехаць адкуль, куды‑н.; вымчацца. Коннік вынесся наперад. □ Неўзабаве перавозчык мой пачаў веславаць, і лодка .. зрабіла імклівы наўкруг, вынеслася на сярэдзіну ракі. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лускерка ’рыба гусцяра, Blicca bjoerkna L.’ (Зах. Дзвіна; віц., Нік. Очерки), укр. луски́рь ’рыба’, рус. ласкы́рь, лыска́рь ’рыба Abramis blicca; Abramis vimba’, паводле Фасмера (2, 462), звязаны з лыска́рь (бел. луска́р) ’рыдлёўка’, таму што нос у гэтай рыбы выступае наперад; аналагічна новав.-ням. Näsling, Meernase (дзе Nase ’нос’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)