Дрэнь ’дрэнь, дрэнны’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.). У дыял. і дрень (Бяльк.). Слова не вельмі яснага паходжання. Здаецца, можна лічыць, што яно роднаснае рус. дрянь ’тс’ (па адной версіі *дрань ад драть; па іншай з *дрябнь да дряблый; гл. Фасмер, 1, 546; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 198). Вакалізм у бел. слове не зыходны, а трансфармаваўся па тыпу барса́ць: бэ́рсаць, ва(д)зга́ць: вэ́дзгаць, даўжа́р: дэ́ўжар. Хутчэй, аднак, зыходным з’яўляецца тып рус. дрянно́й, бел. *дранны́, адкуль пасля перанясення націску на першы склад «аднавіўся» вакалізм «э»: *дранны́дрэ́нны; адсюль ужо дрэнь. Параўн. польск. drań (Слаўскі, 1, 161). Бел. словы могуць паходзіць і прама ад *dranь, *dranьnъ (*dьranъ, *dьranьnъ) без палаталізацыі (*r > ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

beastly

[ˈbi:stli]

1.

adj.

1) зьве́рскі, лю́ты; злы, мярзо́тны

2) informal ве́льмі дрэ́нны, даку́члівы, непрые́мны, пяке́льны

a beastly headache — пяке́льны боль галавы́

2.

adv., informal

ве́льмі; непрые́мна, даку́чліва

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

kiepski

разм. кепскі, дрэнны, благі;

~e wino — дрэннае віно;

~e wiersze — кепскія вершы;

kiepski interes перан. кепскія (дрэнныя) справы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

fatalny

fataln|y

1. фатальны, ракавы;

~y dzień — ракавы дзень;

2. разм. няўдалы; дрэнны; жахлівы;

~a pogoda — жахлівае надвор’е

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

foul2 [faʊl] adj.

1. бру́дны; смярдзю́чы;

foul air смярдзю́чае паве́тра;

foul water бру́дная вада́

2. дрэ́нны (пра надвор’е)

3. агі́дны, бры́дкі;

foul language брыдкасло́ўе, бры́дкая ла́янка

4. несумле́нны;

foul play/means несумле́нная гульня́/несумле́нныя сро́дкі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Baromter

n -s, - баро́метр

vom [das] ~ blesen* — здыма́ць паказа́нні баро́метра

◊ sein ~ steht auf Sturm — разм. у яго́ дрэ́нны настро́й

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

böse

1.

a злы, раззлава́ны, зло́сны; дрэ́нны

~ sein [wrden] — раззлава́цца

2.

adv дрэ́нна

es sieht ~ aus — спра́ва ідзе́ дрэ́нна

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

піса́ка м

1. пагард (дрэнны пісьменнік) Schmerer m -s, -, Schriberling m -(e)s, -e;

прада́жны піса́ка käufliche Schriberseele f -, -n;

2. (з дрэнным почыркам) Schmerfink m -en, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Плахі́1 (плахт) ’дрэнны, нядобры’ (Бяльк.; чэрв., пух., даўг., Сл. ПЗБ; Ян.), ’непрыстойны’ (віл., Сл. ПЗБ). З рус. плохой ’кепскі, дрэнны’, ’няўжыўчывы’, ’непрыгожы, несамавіты’, ’дурны, някемлівы, бесклапотны’ і інш., якое з’яўляецца глухім варыянтам балтызма благіліт. plūgas ’благі, дрэнны, паганы’, ’худы’, ’слабы’, параўн. прасл. *hasъліт. grožis ’краса’, прасл. xytrъліт. gudrus ’хітры’, альбо пад уплывам рус. плохой бел. благі змяніла звонкія зычныя на глухія.

Плахі́2 ’спакойны, добры’ (шчуч., пруж., Сл. ПЗБ), ’слабы’ (Ян.), ’ціхі, сціплы’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). Укр. плохий ’спакойны, ціхмяны, лагодны, рахманы, пакорлівы’, польск. płochy ’палахлівы, дзікі’, ’ветрагон’, ’марны, нікчэмны’, кш©. ріохі ’тс’, ’хуткі’, чэш. piachy ’палахлівы, асцярожны’, ’сарамлівы’, ц.-слав. плахі? ’баязлівец’, стараж.-рус. плахі? ’трывога’, плахый ’які памыляецца’, славен./Λ//? ’сарамлівы’, серб.-харв. плах ’парывісты, запальчывы’, ’круты’, макед. плах, балг. плах ’баязлівы’. Прасл. *polхь, параўн. поўнагалосныя формы: бел. полах, рус. і ўкр. по́лох, роднасныя ст.-грэч. πάλλω ’ўзбуджаю, узварушваю’, πελεμίζω ’трэсці (трасу)’, ст.-нарв. felms‑fiillr, гоц. us‑fihna ’напалоханы’, ст.-нарв. j&la ’напалохаць’ < і.-е. *pólo‑/*póle (Вязлай–Сной, 3, 45; Фасмер, 3, 317). Бел. і ўкр. формы з пло‑, відаць, пад уплывам польскай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апо́шні, -яя, -яе.

1. Канцавы ў шэрагу чаго-н.

А. дзень заняткаў.

А. ў чарзе.

У а. раз.

2. Адзіны, астатні.

Раздзяліць а. кавалак хлеба.

3. Які толькі што з’явіўся, самы новы.

А. нумар часопіса.

Апошнія паведамленні.

Апранацца па апошняй модзе.

4. Канчатковы, беспаваротны, рашаючы; вышэйшы, крайні.

Апошняе слова.

А. сродак.

5. Зусім дрэнны, самы горшы (разм.).

Лаяць апошнімі словамі.

6. Гэты, толькі што названы (кніжн.).

Зайшла адна жанчына, затым другая, апошняя — з дзіцём.

7. наз. апо́шняе, -яга, н. Тое адзінае, што засталося.

Гатовы з чалавекам апошнім падзяліцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)