1. Біты, раздробнены камень, цэгла і пад., які прымяняецца для будаўнічых работ і пракладкі дарог.
2. Дарожнае пакрыццё, дарожны насып, зроблены з такога каменю, цэглы і пад. Тут [на Малахавым кургане] шчэбень церлі танкі ў пудру, І раптам нашае: — Палундра!..Смагаровіч.
3. Асадачная горная парода, якая складаецца з невялікіх неабкачаных востравугольных абломкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГА́БРА
(італьян. gabbro),
магматычная інтрузіўная горная парода асноўнага саставу; глыбінны аналаг базальту. Складаецца з асн. плагіяклазу, манакліннага, радзей рамбічнага піраксену, алівіну або рагавой падманкі. Другарадныя мінералы: біятыт, нефелін, тытанамагнетыт і інш. Акцэсарныя мінералы: апатыт, пірацін, храміт, сфен і інш. Разнавіднасці: алівінавае габра, нарыт (габра з рамбічным піраксенам), лабрадарыті г.д. Раўнамерназярністая горная парода са спецыфічнай габравай структурай. Шчыльн. 2800—3200 кг/м³; трываласць на сцісканне 80—360 МПа. З інтрузіямі габра звязаны радовішчы магнетыту, тытанамагнетыту, сульфідаў нікелю, медзі і інш. Выкарыстоўваецца як абліцовачны і штучны камень, друз у буд-ве. На Беларусі габра вядомыя ў архейскім і ніжнепратэразойскім комплексах парод крышт. фундамента.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
альбітафі́р
[ад альбіт + (пар)фір]
магматычная горная парода, разнавіднасць парфіру, у якім крышталі асноўнай масы пароды прадстаўлены альбітам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
латэры́т
(ад лац. later = цэгла)
горная парода чырвонага або бурага колеру, падобная на гліну.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пе́мза
(рус. пемза < англ. pumice, ад лац. pumex)
лёгкая порыстая горная парода вулканічнага паходжання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перыдаты́т
(фр. peridotite)
глыбінная магматычная горная парода, якая складаецца пераважна з алівіну і піраксену.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
разно́с, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводледзеясл. разносіць — разнесці (у 1–6 знач.).
2.Разм. Строгая вымова, рэзкая крытыка. Пасля хору хвалебных рэцэнзій раптам узнялася хваля крытыкі і разносаў.«Маладосць».
3.Спец. Перавышэнне дазволенай разлікам колькасці абаротаў вярчальных частак машыны, якое вядзе да разбурэння гэтых частак. Прадухіленне разносу.
4.Спец. Шырокая і неглыбокая горная вырабатка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сце́жкаж.
1. (дарожка) Pfad m -(e)s, -e; Fúßweg m -(e)s, -e;
го́рная сце́жка Sáumpfad m;
2.перан. (кіраўнік) Weg m; Pfad m;
жыццёвая сце́жка Lébensweg m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Са́рна ’горная каза з невялікімі рагамі’ (ТСБМ, Гар., Др.-Падб., Банк і Некр., Янк. БП, Бес.). Рус.зах.сарна́ ’тс’, укр.са́рна (побач з серна) ’тс’. Запазычанне з польск.sarna ’тс’ (гл. Фасмер, 3, 563) > праслав.*sьrna (Брукнер, 482). Апошняе роднаснае лат.sirna ’сарна, казуля’, ст.-прус.sirvis ’алень’, лац.cervus ’алень’, cornu ’рог’, авесц.srvā ’рог, ногаць’, гоц.haúrn ’рог’. Падрабязна гл. Фасмер, 3, 609.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВЕРХНЕАНГА́РСКІ ХРЫБЕ́Т,
на ПнУ ад воз. Байкал, у Бураціі і Іркуцкай вобл. Расіі. Даўж. каля 200 км. Выш. да 2608 м. Складзены з крышт. парод, прарваных інтрузіямі гранітаў. Грэбень вузкі з востраканцовымі вяршынямі, трогамі і карамі. На схілах лістоўнічныя лясы, вышэй — горная тундра, гальцы.