каса́тка 1, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Народная назва вясковай ластаўкі. У вясковай ластаўкі, касаткі, хвост мае форму доўгіх вілачак з вострымі канцамі. В. Вольскі.
каса́тка 2, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Буйная драпежная млекакормячая жывёліна сямейства дэльфінавых, падобная на кіта.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́сцевы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лісця. Лісцевыя пупышкі. // Які ўтвараецца лісцем. У лясной глушы пад густым лісцевым навесам заўсёды пануе паўзмрок і вільгаць. В. Вольскі.
2. Які мае лісце, з лістамі (пра дрэвы); проціл. хвойны. Лісцевае дрэва. // Які складаецца з такіх дрэў. Лісцевы лес.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зуба́сты, ‑ая, ‑ае.
1. З вялікімі, вострымі зубамі; з вялікай колькасцю зубоў. Вялікі зубасты шчупак стаяў у вадзе нерухома, як затопленае палена, падпільноўваючы на мелкім месцы верхаводак і сяляў. В. Вольскі.
2. перан. Дзёрзкі, востры на язык. — Славік у мяне зубасты хлапчук, стойкі ў сваіх намерах. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заго́ншчык, ‑а, м.
Удзельнік аблавы, які разам з другімі гоніць звера на паляўнічых. Набралі загоншчыкі трашчотак, ляскотак, свісткоў і пайшлі ў абход некалькіх лясных кварталаў. Пальчэўскі. Загоншчыкі ідуць тым часам на супрацьлеглы край пералеска і ўваходзяць з таго боку на ўчастак, абцягнуты вяроўкай з флажкамі. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вільго́тны, ‑ая, ‑ае.
Насычаны, пакрыты вільгаццю; мокры. Плуг шуршэў пад скібаю, раскідаў вільготную зямлю на крыгі-кавалкі. Баранавых. — Мне цёпла, — адказаў хлапец і, зняўшы вушанку, прыгладзіў вільготны чуб. Кулакоўскі. // У якім залішне многа вільгаці; сыры. Вільготны склеп. Вільготны клімат. □ Нізкая вільготная мясцовасць змянілася ўзвышанай. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растрапа́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад растрапаць.
2. у знач. прым. Які растрапаўся; раскалмачаны. [Алесь] прыціснуў .. [Ганну] да сябе, ілбом прытуліўшыся да яе растрапаных валасоў. Чорны. Цяжка, з намаганнем узмахвае варона сваімі растрапанымі крыламі. В. Вольскі. У пакой убегла Галя. У цыратавым фартушку, крыху растрапаная. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сардзі́на, ‑ы, ж.
1. Невялікая марская прамысловая рыбка сямейства селядцовых. У гэтым гарадку [Федала] ёсць завод рыбных кансерваў. Тут ловяць сардзіны, анчоўсы, макрэль, камбалу. В. Вольскі.
2. толькі мн. (сардзі́ны, ‑дзін). Кансервы з гэтай рыбы. Неўзабаве на стале з’явілася ежа: смажанае сялянскае сала, нямецкія кансервы, сардзіны. Новікаў.
[Іт. sardina.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сплаўля́цца 1, ‑яецца; незак.
1. Незак. да сплавіцца.
2. Зал. да сплаўляць 1.
сплаўля́цца 2, ‑яецца; незак.
1. Перамяшчацца, адпраўляцца ўплынь па цячэнню ракі. Рэчка запаведная, лес не сплаўляецца, рыбу лавіць забаронена, дык няхай яна сабе цячэ, як хоча. В. Вольскі.
2. Зал. да сплаўляць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сучо́к, ‑чка, м.
1. Памянш. да сук; невялікі сук. Гнуткія галінкі білі нас па твары, вострыя сучкі чапляліся за адзенне, але мы спяшаліся далей. В. Вольскі.
2. толькі мн. (сучкі́, ‑о́ў). У тэхніцы — кавалачкі драўніны ў папяровай масе.
•••
Ні сучка ні задзірынкі — вельмі гладка, без перашкод.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́ўшча, ‑ы, ж.
Маса якога‑н. рэчыва, што мае вялікую таўшчыню. Тоўшча вады. Тоўшча зямной кары. / Пра сцяну (сцены). Я не таму спыніўся ля парога, што тут, як кажуць, храм самога бога. І не таму, што нечы знатны тлен замураваны ў тоўшчы гэтых сцен. А. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)