наапа́шкі, прысл.
Накінуўшы на плечы, не прадзяваючы рук у рукавы. Выйшаў бацька. Пінжак наапашкі, босы. Няхай. Богдан, як толькі ўбачыў Варанецкага, рухам плячэй паправіў пакінуты наапашкі картовы шарачок і пайшоў насустрач. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нажо́ўка, ‑і, ДМ ‑жоўцы; Р мн. ‑жовак; ж.
Невялікая ручная піла з адной ручкай. Бацька сталярнічаў пад павеццю. Адтуль далятаў рытмічны, знаёмы з дзяцінства свіст фуганка і пісклівы плач нажоўкі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Убраць усіх, многіх або ўсё, многае. — Наш валасны пісар, — казаў бацька, — вунь як жыве, зусім панам: дочак паўбіраў, сына ў горадзе ў гімназіі вучыць. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́церы, ‑аў; адз. няма.
Малітва. Як толькі я навучыўся гаварыць, бацька паставіў мяне на калені перад абразамі і загадаў: «Кажы пацеры». Лужанін. Уся сям’я, стоячы каля стала з куццёю, шэпча пацеры. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шка́лік, ‑а, м.
Разм. Тое, што і кілішак. Сунуўшы скрыпку пад паху, хукае [Герасім Іванавіч] на пальцы, нібы толькі што з марозу, і бацька разумее гэты жэст беспамылкова: налівае яшчэ адзін шкалік гарэлкі. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тыту́нь, ‑ю, м.
1. Травяністая расліна сямейства паслёнавых, лісце якой багата нікацінам. Садзіць тытунь. □ Аднойчы бацька пасынкаваў тытунь. Адломленыя парасткі і лісце ён паклаў на печы сушыць. Навуменка.
2. Высушанае і дробна нарэзанае лісце і сцёблы гэтай расліны, якія ідуць на курэнне. Уважліва, усё з той жа бацькоўскай усмешкай слухаючы Васю, Леанід Ільіч набіў тытунём сваю люлечку з доўгім роўным цыбуком і запыхкаў дымам. Краўчанка. Бацька выйшаў за Антонам на вуліцу, аддаў яму на памяць тытунь з капшуком. Мыслівец.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затачы́цца, ‑тачуся, ‑точышся, ‑тачыцца; зак.
Разм. Пралезці, праціснуцца ў глыб, у сярэдзіну чаго‑н. Затачыцца ў натоўп. □ Хацеў [Мітрафанка] кінуцца ў адрыну, затачыцца ў сена і перабыць ліхую гадзіну, дачакацца, пакуль прыйдзе бацька. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блюзне́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Ганьбіць, зневажаць бога, святых, догматы веры; гаварыць блюзнерскія словы, выказваць блюзнерскія думкі. — Святых жа, здаецца, на ўсяленскіх саборах зацвярджалі? — блюзнерыў бацька. Караткевіч. // Зневажаць што‑н. вельмі дарагое, паважанае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абве́шаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Развешаць што‑н. па ўсёй паверхні або вакол чаго‑н.; увешаць. У роднай хаце ўсё па-новаму трывожыць. Рамак гэтых нарабіў бацька. Усе сцены абвешалі. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зы́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм.
1. Моцна, голасна, рэзка крыкнуць. — На печ! — зыкнуў на .. [дзяцей] бацька, падышоўшы дастала. Кулакоўскі.
2. Утварыць рэзкі, свісцячы гук. Зыкнуў, бразнуў сталлю-чыгуном цягнік, уздрыгануў ад натугі. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)