спуск, -а і -у, мн. -і, -аў, м.
1. -у, гл. спусціцца, спусціць.
2. -а. Месца, па якім спускаюцца ўніз.
Круты с.
3. -а. Прыстасаванне, якое прыводзіць у рух курок пры выстрале.
Націснуць на с.
4. -а. Шлюз у млыне для прапускання вады.
5. -а. Доўгі сталярны рубанак.
6. -а. Прагал у верхняй частцы старонкі перад пачаткам раздзела кнігі (спец.).
◊
Не даваць спуску каму (разм.) — не рабіць патурання каму-н., а строга патрабаваць.
|| прым. спускавы́, -а́я, -о́е (да 3 знач.).
С. механізм.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
таргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; незак.
1. каго-што. Збіраючыся купіць што-н., прыцэньвацца, дамаўляцца аб цане.
Т. бульбу.
2. Тое, што і гандляваць (разм.).
3. перан., кім-чым. Рабіць прадметам гандлю (пра людзей, іх пачуцці і пад.).
Т. сумленнем.
|| зак. старгава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны (да 1 знач.), патаргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны (да 1 знач.; разм.) і прытаргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны (да 1 знач.; разм.).
|| наз. торг, -у, м. (да 1 і 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чарні́ць, чарню́, чэ́рніш, чэ́рніць; чэ́рнены; незак.
1. што. Рабіць чорным, фарбаваць у чорны колер.
Ч. бровы.
2. перан., каго-што. Няславіць, ганьбаваць каго-, што-н.
Не трэба ч. людзей.
3. што.
Тое, што і вараніць.
|| зак. счарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 1 і 2 знач.), зачарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 1 знач.), начарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 1 знач.) і ачарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 2 знач.).
|| наз. чарне́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
штампава́ць, -пу́ю, -пу́еш, -пу́е; -пу́й; -пава́ны; незак., што.
1. Вырабляць формы штампа (у 1 знач.).
Ш. дэталі.
2. Ставіць на што-н. штампы (у 2 знач.).
3. перан. Рабіць што-н. хутка, фармальна, па старых гатовых узорах.
Ш. дырэктывы.
|| зак. адштампава́ць, -пу́ю, -пу́еш, -пу́е; -пу́й; -пава́ны (да 1 знач.; спец.).
|| наз. штампава́нне, -я, н. і штампо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
|| прым. штампо́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.) і штампава́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Штамповачная вытворчасць.
Штамповачны цэх.
Штампавальны станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
reason2 [ˈri:zn] v. ду́маць, меркава́ць; дака́зваць
reason out [ˌri:znˈaʊt] phr. v. разважа́ць, рабі́ць высно́вы
reason with [ˌri:znˈwɪθ] phr. v. угаво́рваць, перако́нваць;
It is useless to reason with him. Няма ніякага сэнсу яго пераконваць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
coal [kəʊl] n.
1. (каменны) ву́галь
2. pl. coals вугалі́, вугалькі́, вуго́лле
♦
carry/take coals to Newcastle вазі́ць ву́галь у Ньюка́сл; ≅ вазі́ць ка́флю ў Нясві́ж (рабіць тое, што не мае сэнсу)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
respond [rɪˈspɒnd] v. fml
1. (to, with) адка́зваць; рабі́ць (што-н.) у адка́з
2. рэагава́ць; адкліка́цца, адгу́квацца (на што-н.);
Her disease failed to respond to treatment. Яе хвароба не паддавалася лячэнню.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
shrink [ʃrɪŋk] v. (shrank, shrunk) сціска́цца, збяга́цца (пра тканінy);
shrink from doing smth. fml пазбяга́ць рабі́ць што-н.
shrink away [ˌʃrɪŋkəˈweɪ] phr. v. адступі́ць, адско́чыць; адхілі́цца, адхіну́цца
shrink back [ˌʃrɪŋkˈbæk] phr. v. = shrink away
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Каланты́ра ’сварка’ (Мат. Гом.). Аддзеяслоўны дэрыват; рэгіянальнае ўтварэнне ад калантырыць ’выклікаць сварку; сварыцца’. Рус. колотырить ’сварыцца, выклікаць сварку, рабіць, гаварыць што-н. насуперак’. Да семантыкі дзеяслова параўн. рус. дыял. колотник ’задзіра, буян і інш.’, колотня ’спрэчка, сварка’, колотиться ’біцца’, укр. колотиться ’сварыцца’, усе да колотить, гл. калаціць. Аб словаўтварэнні параўн. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Па́рабак ’наёмны сельскагаспадарчы рабочы ў памешчыцкай або кулацкай гаспадарцы’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Яруш.), па́робок, па́рубок (ТС), па́рабак, па́рабок, па́робак, парабчу́к ’тс’ (Сл. ПЗБ), паробкова́ць (ТС). Рус. па́робок ’хлопец’, укр. па́робок, па́рубок ’тс’, польск. parobek, parobczak ’батрак, парабак; хлопец’, славац. parobok ’хлопец’. Прасл. дыял. parobъкъ. Далей гл. раб, рабі́ць. Гл. Фасмер, 3, 208.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)