Verbum

дамча́цца і даімча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.

Разм. Вельмі хутка дабегчы, даехаць, даляцець да якога‑н. месца. Хутка цягнік дамчаўся да лесу. Пальчэўскі. [Лук’янскі] даімчаўся да апошніх хвояў і кінуўся ўправа. Там быў густы і стары лес. Чорны.

выто́к, ‑у, м.

1. Месца, адкуль выцякае рака, ручай.

2. перан.; звычайна мн. (выто́кі, ‑аў). Пачатак, першакрыніца чаго‑н. Вытокі культуры. □ Многія даследчыкі.. сцвярджаюць, што вельмі часта вытокамі прыказак з’яўляюцца: песні, казкі, апавяданні і асабліва анекдоты. Саламевіч.

абжы́ць, ‑жыву, ‑жывеш, ‑жыве; ‑жывём, ‑жывяце; зак., што.

Асвоіць новае месца, зрабіўшы яго ўтульным, прыгодным для жыцця, прыстасаваць пад жыллё. Патрэбна будзе — абжыве Ён [малодшы сын] новую планету! Смагаровіч. Трэба ж даць лад свайму дому, Абжыць неабжыты пустыр. Колас.

дыслака́цыя, ‑і, ж.

1. Размяшчэнне войск на тэрыторыі краіны або размеркаванне караблёў флоту па портах. Вопыт партызанскіх баёў падказваў, што трэба неадкладна мяняць месца дыслакацыі атрада. Шчарбатаў.

2. Зрушэнне пластоў зямной кары.

3. Зрушэнне касцей пры пераломах.

[Фр. dislocation.]

з-над, прыназ. з Р.

Ужываецца пры абазначэнні прадмета ці месца, зверху або з верхняй часткі якога накіравана дзеянне, рух. З-над ракі даносіцца песня. □ Мо вецер з-над Рэйну, Дунаю тут плача заўсёды з тугі? Танк.

ко́ўзанка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Расчышчанае месца, пакрытае лёдам, для катання; каток. Убачыць зімой на тратуары коўзанку — і няхай сабе тут людзі не людзі, а яна [жонка], як маленькая — раз і пакаўзнулася... Васілевіч.

натхні́цца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.

Адчуць натхненне; прыйсці ў стан душэўнага ўздыму. — Ты што — натхніўся гэтым артыкульчыкам? — прасіпеў .. [Ваўчок], падаўшы газету Паходню, калі той сеў на сваё месца. Хадкевіч. Янка натхніўся, вочы яго заблішчалі, голас гучаў урачыста. Чарнышэвіч.

націра́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. націраць — нацерці (у 1, 2 знач.).

2. Разм. Лекі для расцірання (хворага месца), уцірання ў скуру. Прыехала.. [Прыбыткоўская] аўтобусам у горад, адразу ў аптэку, узяла.. націранне ад болю ў назе. Чорны.

нірва́на, ‑ы, ж.

Паводле вучэння будыстаў — стан спакою і шчасця, які дасягаецца адмаўленнем ад усіх жыццёвых клопатаў і імкненняў. // Месца, дзе знаходзяцца «душы» ў такім стане. // перан. Стан спакою, сузірання і асалоды.

•••

Патануць у нірване гл. патануць.

[Санскрыт. nirvāna — знікненне, згасанне.]

пераба́віцца ​¹, ‑баўлюся, ‑бавішся, ‑бавіцца; зак.

Разм. Сяк-так пражыць, абысціся некаторы час без чаго‑н.; перабіцца (у 2 знач.).

пераба́віцца ​², ‑баўлюся, ‑бавішся, ‑бавіцца; зак.

Разм. Пераадольваючы цяжкасці, пераправіцца ў іншае месца. Перабавіцца праз лінію фронту.