Квік ’віск’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле даных геаграфіі, раз глядзецца як пранікненне з польск. kwik ’віск свінні’ (там жа, 454), хаця слова яшчэ праславянскае: укр. квік ’віск парасяці’, серб.-харв. квиКу польск. kwik, славац. kvik ’тс’. Пытанне аб паходжанні рэгіянальнага беларускага слова цяжкае для вырашэння, паколькі ў гэтым выпадку маем справу з шырокараспаўсюджаным гукапераймальным утварэннем. Параўн. квакаць (гл.), квічаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Навы́дла ’падобна, накшталт’ (Гарэц.), параўн. рус. смал. наудла ’тс’: Рыба наудла змеи (СРНГ). Няясна, другая частка слова вельмі падобна да заканчэння слова наводле ’па’ (гл.), якое ўтворана пры дапамозе прыназоўніка на- і -водле, што ўзыходзіць да агульнаслав. vodle/vodli (< i‑dьl‑/‑dьlg‑), гл. доўгі (ESSJ SG, 2, 203, 265); тады на + (в)одле з фанетычнымі пераўтварэннямі, характэрнымі для гаворак усходу Беларусі. Параўн. навідлуг.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пружыно́ўка ’культыватар’ (беласт., Сл. ПЗБ), пружы́нывка ’тс’ (Сл. Брэс.). Мацкевіч (Сл. ПЗБ, 4, 118) лічыць, што гэта запазычанне з польск. sprężynowka ’тс’. Смулкова (Смул., 64), адзначаючы распаўсюджанне слова ў Беларусі (Віцебскі і Старобінскі р‑ны), лічыць магчымым утварэнне слова ўжо на ўсходне-славянскай глебе ад пружына пры дапамозе суфікса ‑оўка. Параўн. яшчэ Куркіна адносна рус. пружи́ть ’баранаваць’ (Зб. Слаўскаму, 156).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пшэ-пшэ — выгукі, якімі падзываюць кароў (ТС), авечак (ДАБМ, камент., 896), пшэйка ’падзыўное слова для кароў; ласк. кароўка’ (ТС, Маш.; жытк., ельск., петрык., Мат. Гом.). Няясна; магчыма, звязана з падзыўнымі словамі для парасят і авечак, параўн. чэш. pušim, якое Махэк₂ (501) параўноўвае з рум. pus — падзыўное слова для кароў, або paš‑paš, pašu‑pašu (там жа, 67). Гл. таксама кус‑кус, псе‑псе.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дарэ́чы прысл.

1. (да месца, якраз у патрэбны час) zur rchten Zeit; gerde recht;

гэ́та для мяне́ ве́льмі дарэ́чы das kommt mir sehr gelgen;

2. (адначасова, заадно) bei deser Gelgenheit;

дарэ́чы, зайдзі́ і па кні́гі bei deser Gelgenheit kannst du gleich die Bücher mit hlen;

3. пабочн слова;

дарэ́чы ка́жучы, дарэ́чы сказа́ць übrigens, nebenbi bemrkt; apropos [apro´po:];

дарэ́чы, як ён ма́ецца? übrigens [apropos], wie geht es ihm?

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прасі́ць btten* vt (аб чым-н. um A), erschen vt (аб чым-н. um A);

прасі́ць дазво́лу um Erlubnis btten*;

прасі́ць прабачэ́ння um Entschldigung btten*, sich entschldigen;

прасі́ць пара́ды inen Rat erbtten*, um Rat frgen;

прасі́ць сло́ва ums Wort btten*, sich zu Wort mlden;

прасі́ць да стала́ zu Tisch btten*;

прасі́ць каго-н. за каго-н. für j-n ein gtes Wort bei j-m inlegen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

асно́ва ж.

1. Grndlage f -, -n, Bsis f -;

пакла́сці ў асно́ву zu Grnde [zugrnde] lgen;

быць [ляжа́ць]

у асно́ве (чаго-н.) (einer Sche) zu Grnde [zugrnde] legen*;

узя́ць за асно́ву als Bsis nhmen*;

закла́сці асно́ву den Grund lgen (чаго-н. zu D);

2. мн.:

асно́вы Grndlagen pl, Elemnte pl; Grndfesten pl;

асно́вы існава́ння Existenzgrundlagen pl;

3. лінгв. Stamm m -(e)s, Stämme;

асно́ва сло́ва Wrtstamm;

4. тэкст. Ktte f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Асло́на ’ахова’ (Яруш.). Улічваючы рэдкасць ужывання слова, хутчэй з польск. osłona ’тс’, чым непасрэдна ад асланяць (Нас.: ослоняць), асланіць. Гл. засланяць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Багра́к ’няроўнасць, шурпатасць’, багракова́тый ’кручкаваты’ (палес., Клім.). Цёмнае слова. Хутчэй за ўсё да буго́р ’няроўнасць’ з дыялектнай зменай ненаціскнога у > а.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Багі́ ’абразы’ (Інстр. II). Рус. бог, бо́ги, бога́, укр. біг ’тс’. Метафарычнае ўжыванне слова бог (гл.), вядомае ва ўсх.-слав. мовах.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)