◎ Квік ’віск’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле даных геаграфіі, раз глядзецца як пранікненне з польск.kwik ’віск свінні’ (там жа, 454), хаця слова яшчэ праславянскае: укр.квік ’віск парасяці’, серб.-харв.квиКупольск.kwik, славац.kvik ’тс’. Пытанне аб паходжанні рэгіянальнага беларускага слова цяжкае для вырашэння, паколькі ў гэтым выпадку маем справу з шырокараспаўсюджаным гукапераймальным утварэннем. Параўн. квакаць (гл.), квічаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Навы́дла ’падобна, накшталт’ (Гарэц.), параўн. рус.смал.наудла ’тс’: Рыба наудла змеи (СРНГ). Няясна, другая частка слова вельмі падобна да заканчэння слованаводле ’па’ (гл.), якое ўтворана пры дапамозе прыназоўніка на- і -водле, што ўзыходзіць да агульнаслав.vodle/vodli (< i‑dьl‑/‑dьlg‑), гл. доўгі (ESSJ SG, 2, 203, 265); тады на + (в)одле з фанетычнымі пераўтварэннямі, характэрнымі для гаворак усходу Беларусі. Параўн. навідлуг.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пружыно́ўка ’культыватар’ (беласт., Сл. ПЗБ), пружы́нывка ’тс’ (Сл. Брэс.). Мацкевіч (Сл. ПЗБ, 4, 118) лічыць, што гэта запазычанне з польск.sprężynowka ’тс’. Смулкова (Смул., 64), адзначаючы распаўсюджанне слова ў Беларусі (Віцебскі і Старобінскі р‑ны), лічыць магчымым утварэнне слова ўжо на ўсходне-славянскай глебе ад пружына пры дапамозе суфікса ‑оўка. Параўн. яшчэ Куркіна адносна рус.пружи́ть ’баранаваць’ (Зб. Слаўскаму, 156).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пшэ-пшэ — выгукі, якімі падзываюць кароў (ТС), авечак (ДАБМ, камент., 896), пшэйка ’падзыўное слова для кароў; ласк. кароўка’ (ТС, Маш.; жытк., ельск., петрык., Мат. Гом.). Няясна; магчыма, звязана з падзыўнымі словамі для парасят і авечак, параўн. чэш.pušim, якое Махэк₂ (501) параўноўвае з рум.pus — падзыўное слова для кароў, або paš‑paš, pašu‑pašu (там жа, 67). Гл. таксама кус‑кус, псе‑псе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дарэ́чыпрысл.
1. (да месца, якраз у патрэбны час) zur réchten Zeit; geráde recht;
гэ́та для мяне́ ве́льмі дарэ́чы das kommt mir sehr gelégen;
2. (адначасова, заадно) bei díeser Gelégenheit;
дарэ́чы, зайдзі́ і па кні́гі bei díeser Gelégenheit kannst du gleich die Bücher mit hólen;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Асло́на ’ахова’ (Яруш.). Улічваючы рэдкасць ужывання слова, хутчэй з польск.osłona ’тс’, чым непасрэдна ад асланяць (Нас.: ослоняць), асланіць. Гл. засланяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Багра́к ’няроўнасць, шурпатасць’, багракова́тый ’кручкаваты’ (палес., Клім.). Цёмнае слова. Хутчэй за ўсё да буго́р ’няроўнасць’ з дыялектнай зменай ненаціскнога у > а.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Багі́ ’абразы’ (Інстр. II). Рус.бог, бо́ги, бога́, укр.біг ’тс’. Метафарычнае ўжыванне словабог (гл.), вядомае ва ўсх.-слав. мовах.