Галя́ць ’бегаць (без занятку)’ (Сцяц. Словаўтв.). Няяснае слова; няма дадатковых даных, роднасных лексем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́клік ’безрукаўка’ (Мат. Маг.). Параўн. польск. kika ’чалавек без рукі’ (Да прасл. kuka).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́мзіна ’доўгая тонкая галіна без лісцяў, дубец’ (карэліц., Янк. Мат.). Да лемег (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
налучы́цца сов., разг.
1. встре́титься;
у ле́се нам налучы́ўся воўк — в лесу́ нам встре́тился волк;
2. (каму, чаму, з кім, чым і без дап.) случи́ться (с кем, чем и без доп.);
◊ хто баі́цца, таму́ ўсё мо́жа н. — погов. кто бои́тся, с тем всё мо́жет случи́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захо́д, -ду м.
1. в разн. знач. захо́д;
з. у тыл во́рага — захо́д в тыл врага́;
без ~хо́ду ў порт — без захо́да в порт;
2. приём;
перане́сці груз у два захо́ды — перенести́ груз в два приёма;
◊ адны́м ~дам — а) заодно́, попу́тно; б) в оди́н приём
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пле́мя (род. пле́мя и пле́мені, дат. пле́мю и пле́мені, вин. пле́мя, тв. пле́мем и пле́менем, предл. (аб) пле́мі и (аб) пле́мені) ср., в разн. знач. пле́мя;
◊ арлі́нае п. — орли́ное пле́мя;
на п. — с.-х. на пле́мя;
без ро́ду і ~мені — без ро́ду и пле́мени
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шко́да I сущ., ж. вред м.; уще́рб м.;
зрабі́ць ~ду — причини́ть вред (уще́рб);
без ~ды для спра́вы — без уще́рба для де́ла
шко́да II в разн. знач., в знач. безл. сказ., вводн. сл., см. шкада́;
◊ не так ш., як невыго́да — погов. не так жа́лко, как неудо́бно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прамы́, -а́я, -о́е.
1. Роўна выцягнуты ў якім-н. напрамку, без выгібаў.
Прамая дарога.
Правесці прамую (наз.). Прамыя валасы (не кучаравыя). Прамая кішка (апошняя частка кішэчнага канала ў выглядзе кароткай прамой трубкі). Прамая лінія сваяцтва (радаслоўная ад бацькі да сына, ад сына да ўнука, не бакавая). П. наследнік (наследнік па прамой лініі).
2. Які непасрэдна ідзе куды-н., злучае што-н. без прамежкавых пунктаў.
Прамыя зносіны.
Гаварыць па прамым провадзе.
3. Які непасрэдна адносіцца да чаго-н., непасрэдна накіраваны на што-н. або які непасрэдна вынікае з чаго-н., без прамежкавых ступеней.
Прамыя выбары.
П. падатак.
Прамыя ўказанні.
У прамым сэнсе слова (літаральна, не пераносна).
4. Яўны, адкрыты.
П. выклік.
5. Шчыры, праўдзівы, прынцыповы.
П. чалавек.
П. адказ.
6. Такі, пры якім павелічэнне (памяншэнне) аднаго выклікае павелічэнне (памяншэнне) другога.
Прамая прапарцыянальнасць.
○
Прамое дапаўненне — у граматыцы: дапаўненне ў вінавальным склоне без прыназоўніка пры пераходным дзеяслове.
Прамы вугал — вугал у 90°.
|| наз. прамізна́, -ы́, ж. (у 1 знач.) і прамата́, -ы́, ДМ -маце́, ж. (да 5 знач.).
Прамізна тунэля.
Прамата характару.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
solówka
ж. разм.
1. муз. сольная партыя;
2. спарт. матацыкл без каляскі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
szaleństwo
szaleństw|o
н. шаленства, варяцтва;
zakochany do ~a — без памяці закаханы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)