мі́чманка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Форменная шапка з казырком, якую носяць асобы малодшага і старшага каманднага саставу флота, а таксама цывільная шапка падобнай формы. А тут якраз Сашка заявіўся. Не ў мічманцы, а ў марской бесказырцы. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ная́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — німфа рэк і ручаёў; русалка.
2. Аднагадовая водная травяністая расліна сямейства наядавых, якая мае тонкае разгалінаванае сцябло і малапрыкметныя адзіночныя кветкі.
3. Лічынка страказы (а таксама аўсяніка, вяснянкі), якая жыве ў вадаёмах.
[Грэч. naiades ад náō — цяку.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́хрысць, ‑я, м.
Разм.
1. Уст. Чалавек нехрысціянскай веры, а таксама чалавек, які не верыць у бога.
2. Лаянк. Бессаромны, бессардэчны чалавек. [Шаройка:] — Ну, брат, не людзі, а нехрысці... Хоць кол на галаве [чашы]. Проста распанеў народ: да васьмі спяць, да дзесяці снедаюць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падве́ргнуцца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; пр. падвергся і падвергнуўся, ‑глася; зак.
Адчуць на сабе якое‑н. уздзеянне. Падвергнуцца абпраменьванню. Падвергнуцца нападу. □ Польская мова, у сваю чаргу, падверглася пэўнаму ўплыву беларускай, а таксама украінскай моў. Шакун. // Трапіць у якое‑н. становішча. Падвергнуцца цяжкім выпрабаванням.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастаўшчы́к, ‑а, м.
Асоба або ўстанова, якая пастаўляе што‑н. Завод-пастаўшчык. □ Дзеці кожны раз беглі.. на рынак, і пасля я даведаўся, што яны былі таксама галоўнымі пастаўшчыкамі птушак. Чыгрынаў. Аршанскі льнокамбінат .. стаў пастаўшчыком на сусветны рынак цудоўных вырабаў з беларускага лёну. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагу́лачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да прагулкі, прызначаны для прагулкі. Каб вярней папасці на сходку, .. [Рыгор] завідна прагулачным шагам пайшоў на Задзвінне. Гартны. Неяк нядзельным надвячоркам мы плылі на вялікім прагулачным параходзе. Грахоўскі. Да галоўнай алеі прымыкаюць прагулачныя дарожкі, таксама абсаджаныя дрэвамі. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
Партыя гульні ў карты (прэферанс, вінт і пад.), а таксама асобая графа для запісу вынікаў гульні. Запісаць у пульку. □ [Глеб:] — Яны такія, гэтыя прэферансісты, як пачнуць пульку, дык і праз суткі могуць не скончыць. Васілёнак.
[Ад фр. poule — стаўка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размякчы́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
1. Зрабіць мяккім. Размякчыць пластылін. Размякчыць смалу.
2. перан. Прывесці ў стан расчуленасці, зрабіць ласкавым, добрым. Пісьмо было поўна ласкавых слоў і гэта таксама было новым для Зынгі, размякчыла яго, зрабіла падобным да дзіцяці... Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рандо́ 1, нескл., н.
Вершаваная форма з абавязковым паўтарэннем у страфе адных і тых вершаў у пэўным парадку; вершы, напісаныя ў такой форме.
[Фр. rondeau.]
рандо́ 2, нескл., н.
Спецыяльна закруглены рукапісны, а таксама друкаваны шрыфт. // Назва пяра з парным канцом для пісання такім шрыфтом.
[Фр. rondeau.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскла́сціся 1, ‑кладуся, ‑кладзешся, ‑кладзецца; ‑кладзёмся, ‑кладзяцеся; зак.
1. Разм. Раскласці, размясціць свае рэчы, маёмасць. Ганька таксама расклалася з лялькамі тут жа на лаве, каля мацеры. Васілевіч.
2. Прыняць раскладзены выгляд. Ложак лёгка расклаўся.
раскла́сціся 2, ‑кладзецца; зак.
Раздзяліцца на састаўныя часткі, элементы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)