Валі́ць 1 ’прымушаць упасці, перакульваць’ (БРС). Рус. валить, укр. валити, польск. walić, в.-луж. walić, н.-луж. waliś ’круціць’, чэш. valiti ’каціць’, славац. váľať ’валіць (дрэва)’, балг. ва́лям, макед. валка ’валяць, катаць’, серб.-харв. ва́лјати, славен. valíti, ст.-слав. валити. І.‑е. паралелі: літ. võlioti ’катаць’, лат. uolît ’катаць, круціць’, ст.-інд. válati ’ён круціцца, паварочваецца’, ст.-в.-ням. wuolên ’качаць’, лац. volvo ’катаю, кручу’, грэч. ἐλύω ’катаю, закручваю’. Гл. вал 2 у Фасмера, 1, 268. Параўн. Шанскі, 1, В, 12; Брукнер, 599–600; БЕР, 1, 116–117; Скок, 3, 562–563.

Валі́ць 2 ’вырабляць з воўны’ (Бяльк.); ’качаць, збіваць сукно’ (КЭС), валка (тканіны) (КТС). Да валіць 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Зрані́ць, зро́ніваць ’заўчасна нарадзіць нежывое дзіця’ (Нас.). Рус. валаг. изроня́ть ’страціць’, вяцк. изрони́ть ’пражыць у бядзе’, укр. зрони́ти ’не ўтрымаць, упусціць’, ’сказаць’, польск. zronić ’упусціць’, ’нарадзіць заўчасна’, чэш. zroniti ’змачыць (слязьмі, потам)’, славац. zroniť ’скінуць уніз, забіць’, в.-луж. zronić ’упусціць’, н.-луж. zroniś ’упусціць, рассыпаць’, серб.-харв. изро̀нити ’выйсці з-пад вады на паверхню’, ’выйсці на свет’, ’узнікнуць’, ’праліць, прасыпаць’, балг. изо̀нвам (се) ’крышу́ на дробныя часцінкі’, ’падаю (пра лісце, пот, зерне, слёзы)’, макед. изрони ’тс’. Ст.-рус. изронити ’дазволіць упасці, утраціць’ (XII ст.). Прасл. jьz‑ron‑i‑ti верагодна, мела значэнне ’ўпусціць, праліць, прасыпаць’, якое развілося ў бел., польск. да значэння ’нарадзіць заўчасна’ (аналагічнае развіццё ў выкінуць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

chair [tʃeə] n.

1. крэ́сла;

sit (down) on a chair се́сці на крэ́сла;

get up from/fall off a chair узня́цца, уста́ць/звалі́цца, упа́сці з крэ́сла;

offer smb. a chair прапанава́ць каму́-н. се́сці

2. ка́федра (у вышэйшай навучальнай установе);

be appointed to a chair атрыма́ць ка́федру;

He holds the chair of mathematics. Ён кіруе кафедрай матэматыкі.

3.: take the chair at a meeting старшы́нстваваць на схо́дзе, ве́сці сход

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ляпёшка 1 ’перапечка, праснак, скавароднік’ (Нас., Бяльк.; в.-дзв., Сл. ПЗБ), ’няўдалая булка хлеба’ (Ян.). Рус. лепёшка ’блін’, ’аладка’, ’дранік’, ’пірог’, ’круглая буханка’. Да ляпі́ць (Міклашыч, 178; Праабражэнскі, 1, 448; Младэнаў, 273). Сюды ж звычайна адносяць і рус. ле́пех, лепехи́, бел. ляпёшка (прастамоўн.) і балг. ле́пешка ’каравячы памёт’, ’кізяк’ (Фасмер, 2, 484; БЕР, 3, 363). Бернекер (1, 701) дапускае роднаснасць з рус. лепе́нь ’акравак’, лепест. Буга (Rinkt., 1, 452) супастаўляе рус. лепёшка з літ. lepaĩšis ’праснак з бульбы і ячменнай мукі’, lepatur̃šis ’праснак’.

Ляпёшка 2 ’ўдар далоняй па мякаці цела’, ляпёшку падняць (зʼесці) ’упасці задняй часткай цела’ (Нас.). Да ля́паць 1 (гл.).

Ляпёшка ’лісічка, Cantharellus cibarius’ (воран., Сл. ПЗБ). Відазмененае ля́пушкі (гл.) паводле ляпёшка пад уплывам народнай этымалогіі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

схуднець, зблажэць, паблажэць, змарнець, змізарнець, памізарнець, зачаўраць; асунуцца, падацца, з'ехаць, аб'ехаць (разм.); высахнуць (перан.) □ упасці ў целе, спасці з твару, звастрэць тварам

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

завалі́цца разм.

1. (упасці за што-н.) hínter etw. (A) fállen* vi (s);

кні́га завалі́лася за ша́фу das Buch ist hínter den Schrank gefállen;

2. (абваліцца) éinstürzen vi (s), éinfallen* vi (s);

3.: разм.

завалі́цца спаць sich schláfen légen; sich aufs Ohr légen;

◊

я́блыкаў там – хоць завалі́ся Äpfel gibt es dort in Méngen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ру́хнуть сов.

1. павалі́цца; (обрушиться) абвалі́цца, абру́шыцца, абуры́цца; (упасть) упа́сці; (без сил) звалі́цца;

стена́ ру́хнула сцяна́ абвалі́лася (упа́ла);

2. перен. па́сці, правалі́цца, пайсці́ ма́рна; (погибнуть) загі́нуць;

ру́сское самодержа́вие ру́хнуло ру́скае самадзяржа́ўе па́ла;

все пла́ны врага́ ру́хнули усе́ пла́ны во́рага правалі́ліся;

наде́жды ру́хнули надзе́і пайшлі́ ма́рна (не збылі́ся);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зляце́ць

1. (спусціцца ўніз) hinúnterfliegen* vi (s) (у напрамку ад таго, хто гаварыць); herúnterfliegen* vi (s) (у напрамку да таго, хто гаворыць);

2. (вылецець) fórtfliegen* vi (s);

3. (упасці, зваліцца) hinúnterfallen* vi (s), hinúnterstürzen vi (s) (у напрамку ад таго, хто гаворыць) herúnterfallen* vi (s), herúnterstürzen vi (s) (у напрамку да таго, хто гаворыць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

załamać się

załama|ć się

зак.

1. надламацца; загнуцца; праламацца; заваліцца, рухнуць;

lód się ~ł — лёд праваліўся;

2. перан. зламіцца; не вытрымаць; прыйсці ў адчай;

~ć się na duchu — упасці духам

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

прака́паць, ‑ае; зак.

Прайсці, упасці каплямі. А яна [ралля] дымілася абапал Першым парам, першай цеплынёй Ад дажджу, Што толькі што пракапаў Па-над красавіцкаю зямлёй. Астрэйка.

пракапа́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; зак., што.

1. Капаючы, правесці, пракласці што‑н. Канаву к рэчцы пракапалі, А простай кладкі не паклалі. Муравейка. Траншэі, якія пракапаў [экскаватаршчык Славецкі], калі б скласці ў адно, выцягнуліся б, пэўна, ад сівой Балтыкі да Ціхага акіяна. Мыслівец.

2. Капаючы, прайсці наскрозь. Пракапаць гару.

3. Капаючы, утварыць паглыбленне. Партызаны пракапалі неглыбокую ямку і аблажылі яе камен[нем]. Якімовіч. Саўка прылёг, адгарнуў ад каменя зямлю і памаленьку выкаціў яго з-пад падрубы, а дзірку пракапаў, расшырыў і нырнуў у яе. Колас.

4. і без дап. Капаць некаторы час. Пракапаць цэлы дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)