Quod non videt oculus, cor non dolet
Чаго не бачыць вока, аб тым сэрца не смуткуе.
Чего не видит глаз, о том сердце не печалится.
бел. Чаго вочы не бачуць, аб тым не плачуць. Як з вачэй, то і з думкі/то і з сэрца. Абы з воч, дык і з памяці проч. Вочы не бачаць, то й душа/сэрца не баліць.
рус. С глаз долой ‒ из сердца вон. Чего глаза не видят, тем сердце не бредит. Вон из глаз, вон из сердца.
фр. Cœur oublie ce que l’œil ne voit (Сердце забывает то, чего глаз не видит). Loin des yeux loin du coeur (Далеко от глаз, далеко от сердца).
англ. What the eye does not see the heart does not get upset over (Чего не видит глаз ‒ не расстраивает сердце). Out of sight out of mind (С глаз долой ‒ долой из памяти).
нем. Was das Auge nicht sieht, bekümmert das Herz nicht (Чего не видит глаз, то не заботит сердце).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
карды́т1
(ад гр. kardia = сэрца)
агульная назва сардэчных хвароб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кардыяхірургі́я
(ад кардыя + хірургія)
лячэнне сэрца пры дапамозе хірургічных аперацый.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
экстрасісталі́я
(ад экстра + сістала)
узнікненне пазачарговага ўдару сэрца, від арытміі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
электракардыягра́ма
(ад электра- + кардыяграма)
графічны адбітак работы сэрца, зроблены электракардыёграфам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кампенса́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Аплата, узнагарода за якую-н. работу; пакрыццё выдаткаў.
Грашовая к.
2. Ураўнаважанне, выраўноўванне ў арганізме парушаных функцый (спец.).
К. пароку сэрца.
|| прым. кампенсацы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.) і кампенсато́рны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Кампенсацыйныя выплаты.
Кампенсаторныя здольнасці арганізма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ныць, ны́ю, ны́еш, ны́е; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Балець (пра адчуванне тупога, цягучага болю).
Зуб ные.
2. Надакучліва скардзіцца на што-н.
3. перан. Цягуча, жаласна гусці (разм.).
Ные ў коміне вецер.
◊
Сэрца ные — пра пачуццё непакою, хвалявання.
|| наз. ныццё, -я́, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
напо́ўніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ніцца; зак.
1. Стаць поўным, занятым; насыціцца, запоўніцца чым-н.
Вежа напоўнілася вадой.
Пакой напоўніўся пахамі.
2. перан. Стаць поўнасцю занятым якімі-н. думкамі, пачуццямі і пад.
Сэрца напоўнілася радасцю.
|| незак. напаўня́цца, -я́ецца.
|| наз. напаўне́нне, -я, н.
Пульс добрага напаўнення.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ледзяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрывацца лёдам.
Вада ледзянее.
2. Станавіцца халодным як лёд, мерзнуць.
Пальцы ледзянеюць.
3. перан. Нямець, заміраць ад жаху.
Сэрца ледзянее.
|| зак. зледзяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і заледзяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е
|| наз. зледзяне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чу́лы, -ая, -ае.
1. Які адносіцца да каго-н. з любоўю, уважліва, спагадліва.
Ч. чалавек.
2. Які сведчыць пра ўважлівасць, спагадлівасць да людзей.
Чулыя словы.
3. Уражлівы, успрымальны.
Чулае дзіцячае сэрца.
4. Які тонка, лёгка ўспрымае што-н. органамі пачуццяў.
Ч. слых.
|| наз. чу́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)