przeniknąć
przenikną|ć
зак. пранікнуць; ахапіць;
~ł go strach — яго ахапіў страх
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
сырэ́ц, ‑рцу, м.
1. Не да канца выраблены або не ачышчаны прадукт. Спірт-сырэц. Шоўк-сырэц.
2. Тое, што і сыравіна. [Кравец:] — Ён [сын] інжынер там, дзе жалеза з сырцу выплаўляюць. Горы там, піша, страх. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тэро́р ‘запалохванне пагрозамі або забойствам’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Запазычаны рознымі шляхамі інтэрнацыяналізм, мяркуецца, знаны з XIV ст., франц. terreur з лац. terror ‘страх, жах; тэрор’, звязаны з лац. terrēre ‘палохаць’ (ЕСУМ, 5, 556; Арол, 4, 65).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
unknown1 [ˌʌnˈnəʊn] n.
1. the unknown невядо́мае; неспазна́нае;
fear of the unknown страх пе́рад неспазна́ным
2. незнаёмы; незнаёмая; незнаёмец; незнаёмка
3. math. невядо́мая велічыня́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прикова́ть сов., в разн. знач. прыкава́ць, мног. папрыко́ўваць;
прикова́ть у́зника прыкава́ць вя́зня;
страх прикова́л его́ к ме́сту страх прыкава́ў яго́ да ме́сца;
боле́знь прикова́ла его́ к посте́ли хваро́ба прыкава́ла яго́ да ло́жка;
прикова́ть к себе́ о́бщее внима́ние прыкава́ць да сябе́ агу́льную ўва́гу;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апа́ска, ‑і, ДМ ‑цы, ж.
Разм. Асцярожнасць, выкліканая прадбачаннем нядобрага, непрыемнага. Хадзіць з апаскай. Гаварыць з апаскай. // Боязь, страх. Што ты глянула, з такой апаскаю? Глебка. Вялікай апаскі няма — з Журавіч немцы паўцякалі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Вытрываць да канца; пратрываць да якога‑н. тэрміну. Ці ўсе адолеюць страх? Каму суджана будзе датрываць да канца? Быкаў. — Ох, час быў... — не датрывала з маўчанкай сваёй раптам баба. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Страхапу́д, страхапу́дала ‘страшыдла, пачвара (Юрч. Вытв., Мат. Гом.), страхопу́д ‘баязлівец’, ‘пудзіла’ (Сл. Брэс.; пін., брэсц., Нар. лекс.), страхопу́д, страхапу́дзіна ‘чалавек, які можа навесці страх сваім выглядам’ (Сл. ПЗБ; клец., Нар. лекс.), страхопу́т ‘страшыдла’ (ТС). Укр. страхопу́д ‘страшыдла, пудзіла’. Да страх і пудзіць. Магчыма, кантамінацыя, паколькі спалучэнне сінанімічных паняццяў у адным складаным слове здаецца збыткоўным. Да словаўтварэння параўн. саракапут (гл.), чэш. strakapúd ‘від дзятла’ (гл. Махэк₂, 581). Няясныя адносіны да славен. strahopeten ‘палахлівы’, strahopetec ‘баязлівец’, звязаных з славен. petáti ‘бегчы, спяшацца’, pripetiti ‘здарыцца’, якія Сной (гл. Бязлай, 3, 30) узводзіць да і.-е. *pent‑ ‘ступаць, ісці, хадзіць’, гл. пуць. Тады другая частка слова можа быць атаясамлена з пут‑, прадстаўленым у сухапу́т ‘худы чалавек’ (Ян.), сухопу́цье ‘суша’ (ТС), збліжаным з пудзіць ‘палохаць’ (гл.). У такім выпадку ўкр. страхополо́х, польск. strachopłoch ‘баязлівец’ — другасныя ўтварэнні; параўн. таксама польск. strachopłód ‘тс’ (‘той, хто плодзіць страх’, Варш. сл.), strachopuł ‘тс’, укр. страхопі́льне ‘пудзіла, прывід’ з няяснай другой часткай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
strach, ~u
м. страх; ляк; жах;
blady strach — смяротны страх;
strach ma wielkie oczy — у страха вялікія вочы;
ze ~u — са страху;
napędzić komu ~u — нагнаць страху на каго;
mieć ~a разм. баяцца;
strach pomyśleć — страх (страшна) падумаць;
strach na wróble — пудзіла (агароднае); пужала; страшыдла
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
запало́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Выклікаць страх, боязь, зрабіць палахлівым, нясмелым. Пан вырашыў смерцю запалохаць гордую сялянку. Шкраба. Адэля ўхапілася за бацькавы словы і паспрабавала запалохаць Казюка: — Як я ведаю, дык цябе шукаюць. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)