се́дня, ‑і, ж.

Разм. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. сядзець. Мы яшчэ не сагрэліся пасля седні ў ельніку, і цяпер у нас ні ў кога не трапляў зуб на зуб. Пташнікаў. Зноў маладзік з нябеснай седні Прасунуў рожкі праз вазон, І пахне ноч духмяным сенам, І сніцца добры даўні сон... Камейша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усло́н, ‑а, м.

Пераносная лаўка на ножках у сялянскай хаце. Табурэтак на ўсіх не хапае і прыходзіцца ўнесці з сяней доўгі ўслон. Навуменка. [Камісар] пераставіў услон бліжэй да дзверцаў і сеў. Сіняўскі. Малым прысніўся дзіўны сон, Што нехта, у шынялі паходным, Прыйшоў, як бацька, сеў на ўслон І стаў пытаць пра ўсё лагодна. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пагрузі́цца

1. (зрабіць пасадку) éinsteigen* vi (s); an Bord géhen* (на судна);

2. (пайсці на дно) versínken* vi (s);

3. перан versínken* (s);

пагрузі́цца ў сон in Schlaf (ver)sínken*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

quiet​2 [ˈkwaɪət] adj.

1. ці́хі, бясшу́мны, нячу́тны;

quiet footsteps бясшу́мныя кро́кі, quiet neighbours спако́йныя сусе́дзі

2. спако́йны, нерухо́мы;

a quiet river спако́йная рака́

3. ці́хі, спако́йны;

quiet sleep ціхамі́рны сон

♦

keep quiet about smth./keep smth. quiet трыма́ць што-н. у сакрэ́це

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

абла́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Разм.

1. Улада, уплыў. Свежы сустрэчны вецер асвяжыў мяне, на нейкую хвіліну адагнаў сон, які браў мяне ў сваю абладу. С. Александровіч.

2. Уладанне, прыналежнасць, здабытак. У сяле ўсялякія чуткі, усякая гутарка, што вядзецца патайна, без усякіх сведак, скора робіцца агульнай абладай. Колас.

3. Аправа (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

імгне́нне, ‑я, м.

Вельмі кароткі прамежак часу; міг, момант. З табою век імгненнем здасца, З табою час плыве, бы ў казцы, Сама ты — казка, дзіўны сон. Лойка. Юрка сеў. Нейкае імгненне ў класе панавала цішыня. Курто.

•••

У адно імгненне — тое, што і у адзін міг (гл. міг).

У імгненне вока — надта хутка, адразу ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схаце́ць, схачу, схочаш, схоча; зак.

Разм. Выявіць ахвоту, жаданне; захацець. «І чаму ён — вось пытанне, — Ганна думала не раз, — І ў апошні той наш час, У той мілы час спаткання, Не схацеў зайсці да нас?» Колас. Я .. сказала, што гэткі доўгі і моцны сон Марынкі мяне трывожыць. Бацька не схацеў нават слухаць мяне. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чу́йна прысл, чу́йны

1. (пра слых) scharf; héllhörig (з вострым, тонкім слыхам);

чу́йн сон léichter Schlaf;

чу́йн слых schárfes Gehör;

чу́йнае ву́ха schárfes [gútes] Gehör;

2. (які востра перажывае) zártfühlend, féinfühlig, téilnahmsvoll

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Ма́іць 1 ’мабыць’ (чачэр., Мат. Гом., краснап., Бяльк.). Скарачэнне і зліццё слоў мае быць. Да ма́быць (гл.).

Ма́іць 2 ’хіліць на сон’ (смарг., Сл. ПЗБ), рус. маять, балг. мая. Роднаснымі да іх з’яўляюцца ст.-в.-ням. muoen ’працаваць, старацца’, с.-в.-ням. müen, muowen ’тс’, ст.-в.-ням. muohi ’праца’, muodi, гоц. af‑mauþs ’стомлены’, ням. müde, ст.-грэч. μῶλος ’цяжар’, μῶλυς ’вычарпаны, аслаблены’, лац. mōlēs ’цяжар, маса’ (Шміт, KZ, 26, 5; Бернекер, 2, 7; Фасмер, 2, 587; БЕР, 3, 701–702).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Divitiae bonum non est

Багацце ‒ не шчасце.

Богатство ‒ не благо.

бел. Багацце ‒ не дабро. Багатаму не спіцца паначы. Не заўсёды там шчасце, дзе дастатак і багацце.

рус. Богатому не спится, богатый вора боится. Богатому сладко естся, да плохо спится. Богатство с деньгами, голь с весельем.

фр. Sac plein dresse l’oreille (Полная сумка заставляет навострить уши). Peu de bien peu de soucis (Мало богатства ‒ мало забот).

англ. Much coin much care (Много монет ‒ много заботы).

нем. Den Reichen flieht der Schlaf (От богатых улетает сон).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)